Yerli Uydumuz Uzayda

Yerli uydumuz uzayda

İlk yerli uydumuz  uzayda RASAT, Rusya'dan uzaya başarıyla fırlatıldı Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk yer gözlem uydusu RASAT'ın Rusya'dan uzaya başarıyla fırlatıldığı haberi TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü'nde (TÜBİTAK UZAY) gelişmeleri izleyen TÜBİTAK personeli tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Fırlatma sırasında nefesler tutulurken, uydu ile yer bağlantısının kurulduğunu gösteren ''ilk uydu sinyalinin alındığı haberi'' alkışlarla kutlandı. Fırlatma gelişmelerini izlemek üzere, TÜBİTAK UZAY'ın ODTÜ yerleşkesindeki tesislerinde bir toplantı düzenlendi. TÜBİTAK UZAY Müdürü Dr. Uğur Murat Leloğlu, RASAT'ın fırlatma aşamalarını, Rusya'nın Yasny Fırlatma Üssü'ndeki gerçek süreç ile eş zamanlı olarak veren simülasyonlarla saniye saniye katılımcılarla paylaştı. Toplantı sırasında RASAT'ın uzaya fırlatılması ve yörüngeye yerleşmesi sırasında Yasny Fırlatma Üssü'ndeki ve Norveç'in kuzeyinde bulunan Andoya Yer İstasyonu'ndaki Türk ekiple görüntülü ve sesli kurulan bağlantılarla son durum bilgileri alındı. Türkiye saati ile 10.12'de başlayan fırlatmadan 969 saniye sonra RASAT'ın dünyadan 687 km yükseklikteki hedef yörüngesine başarıyla yerleştirildiği haberi Ankara'ya ulaştı. Ardından nefesler tutularak, RASAT'tan gelecek ilk sinyaller beklendi. ''UYDU YER'LE HABERLEŞEBİLİYOR'' AA muhabirine bilgi veren TÜBİTAK UZAY Müdürü Dr. Leloğlu, RASAT'tan ilk sinyallerin, TÜBİTAK UZAY'ın Ankara'daki tesislerinde bulunan yer istasyonundan 11.50'de başarıyla alındığını bildirdi., uydudan ilk sinyalin alınmasının önemine işaret ederken, sinyalin alınmasının uyduyla yer istasyonunun haberleşebildiği anlamına geldiğini söyledi. TÜBİTAK UZAY tarafından, DPT tarafından sağlanan kaynakla Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, Rusya Federasyonu'nun Kazakistan sınırındaki Orenburg bölgesinde bulunan Yasny fırlatma üssünden Dnepr fırlatma aracıyla uzaya gönderildi. Dnepr fırlatma aracında RASAT ile birlikte Nijerya, Ukrayna, İtalya ve ABD'ye ait toplam 7 uydu bulunuyordu. Bugünkü fırlatma, bu fırlatma aracının 17. ticari fırlatması oldu. RASAT'tan ilk sinyallerin alınmasının ardından 15 gün sürecek devreye alma aşamasında RASAT'a gerekli yazılımların yüklenmesi, modüllerin ve uydunun test edilmesi ve uydunun çekeceği ilk görüntülerin Yer'e indirilmesi planlanıyor. Bu amaçla TÜBİTAK UZAY'ın Ankara'daki tesislerinde bulunan yer istasyonu ile Norveç'te bulunan Andoya Yer İstasyonu kullanılacak.    Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından sağlanan kaynakla, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) tarafından Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu RASAT, fırlatılmak üzere Rusya'ya gönderildi.  AA muhabirinin TÜBİTAK yetkililerinden aldığı bilgiye göre, RASAT projesiyle Türkiye'nin uydu teknolojilerindeki tasarım, üretim ve test yetenekleri gelişti. Türk mühendislerin ve TÜBİTAK UZAY Enstitüsü'nün kazandığı deneyim ve yetenekler, Türkiye'nin Uzay Teknolojileri alanındaki hedeflerine ulaşmayı sağlayacak yeni projelere de rehber ve öncü oldu. Bu bağlamda RASAT'ın temel hedeflerine başarıyla ulaşıldı. Tasarım, üretim ve test aşamalarının tamamı Türk mühendis ve teknisyenleri tarafından TÜBİTAK UZAY tesislerinde gerçekleştirilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, dün sabah Rusya Federasyonu'nda bulunan Yasny Fırlatma Üssü'ne doğru yola çıktı ve gümrük işlemleri için Rusya'nın Ulyanovsk şehrine ulaştı. Temmuz ayında gerçekleştirilmesi planlanan fırlatma kapsamında, RASAT'ın yanı sıra İngiltere, ABD, İtalya, Ukrayna, Nijerya'nın uyduları da uzaya taşınarak yörüngeye yerleştirilecek. Fırlatma, dünyanın en güçlü kıtalararası balistik füzelerinden biri olan SS-18'den uyarlanarak geliştirilen Dnepr fırlatma aracı ile gerçekleştirilecek. RASAT'ın dahil olacağı fırlatma, Dnepr fırlatma aracının uydu taşımak için yapacağı 17. ticari fırlatma olacak.   Türkiye'nin uzay tarihçesiRASAT, ülke olarak uydu tasarlama, üretme, test etme ve işletme yeteneklerini göstermek, Türk mühendis ve teknisyenleri tarafından tasarlanarak üretilen yerli uzay ekipmanlarını uzayda test etmek ve optik uydu görüntüleri elde etmek amacıyla geliştirildi. RASAT'ın hem işlevsel hem de yapısal olarak fırlatmaya hazır olduğu, TÜBİTAK UZAY ve fırlatma aracı üreticisi firmanın tesislerinde yapılan testlerde geçen yıl teyit edildi. Böylelikle, Türkiye'nin uydu teknolojilerindeki tasarım, üretim ve test yeteneklerinin geliştirilmesi ve bu süreçte Türk mühendisler ve özellikle TÜBİTAK UZAY Enstitüsü'nün deneyim ve yetenek kazanması hedefine başarıyla ulaşıldı. RASAT'ın yörüngeye yerleştirilmesi ve TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp geliştirilen uydu sistemlerinin uzayda başarıyla çalışması ile, sistemlerin uçuş tarihçesi kazanmaları ve bundan sonraki yerli uydu görevlerinde kullanılmaları hedefleniyor. Aynı zamanda, RASAT'tan elde edilecek uydu görüntülerinin, şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla da kullanılması planlanıyor.   İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yalçıntaş, ilk yerli gözlem uydusu RASAT'ın fırlatılmasının ardından gelen ilk sinyali, Türkiye'nin yüksek teknolojiye geçişinin müjdecisi olarak niteledi.Yalçıntaş, konuya ilişkin yazılı açıklamasında, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler seviyesi olan kişi başı milli gelirde 15 bin dolara çıkmasının yolunun yüksek katma değerli teknoloji üretiminden geçtiğini belirterek, ''Yerli gözlem uydusu, bağımsızlıktır, özgürlüktür, kimseye muhtaç olmamaktır. RASAT'tan gelen ilk sinyal, Türkiye'nin yüksek teknolojiye geçişinin müjdecisidir. Dünyada çok az ülke bu teknolojiye sahiptir. İlk sinyaller, geleceğe doğru atılacak ilk adımların ayak sesidir'' ifadelerini kullandı. Uydunun şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla kullanılacağını hatırlatan Yalçıntaş, RASAT'ın Türkiye ekonomisinin katma değerli üretimine etkilerinin büyük olacağını, Türkiye'nin bu uyduyu üreterek kendi potansiyelinin farkına vardığını kaydetti. Savunma teknolojilerinde elde edilen başarının, özel sektöre ve Türkiye'nin milli gelirine de doğrudan yansıyacağını ifade eden Yalçıntaş, İTO'nun Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile gerçekleştirdiği Teknopark İstanbul Projesiyle, bugün RASAT ile gururlandıkları tablonun çok daha fazlasını yaşama arzusunda olduklarını belirtti.   RASAT Türkiye'yi uzaydan gözleyecek!TÜBİTAK yetkililerinden edindiği bilgiye göre, RASAT 15 Haziran 2011 tarihinde Rusya Federasyonu'nun Kazakistan sınırındaki Yasny Fırlatma Üssü'ne gönderildi. Buradaki testleri tamamlanan RASAT, yarın uzaya gönderilecek. RASAT'ın tasarım, üretim ve test aşamalarının tamamı Türk mühendisler ve teknisyenler tarafından, hiç bir yabancı ortak ya da danışman kullanılmadan, Ankara'da TÜBİTAK UZAY Tesislerinde gerçekleştirildi. RASAT'ın uçuş bilgisayarı, uçuş yazılımı, hızlı haberleşme sistemi, görüntü sıkıştırma sistemi gibi kritik alt-sistemleri de Türkiye'de tasarlanıp üretildi. 7,5 metre siyah beyaz, 15 metre çok bantlı görüntüleme kapasitesine sahip, yaklaşık 100 kilogram ağırlığındaki RASAT'ın yörüngeye yerleştirilmesiyle birlikte, Türkiye tarafından tasarlanıp geliştirilen uydu sistemleri uzayda denenmiş ve uzayda başarılı şekilde çalışarak uçuş tarihçesi kazanmış olacak. Böylelikle, bu sistemlerin bundan sonraki yerli uydu ve uzay görevlerinde kullanılması mümkün olacak. Bu sayede Türkiye, bundan sonraki daha büyük uydu ve uzay projelerine RASAT projesinde sağlamış olduğu birikim ile daha emin adımlarla ilerleyebilecek. RASAT'tan elde edilecek uydu görüntülerinin, şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla da kullanılması planlanıyor. Bunlara ek olarak, RASAT uydu platformunun gelecek nesil Türk uydu görevleri için ve uzayda çalışmak üzere geliştirilecek askeri ve bilimsel amaçlı sistemler için bir test ve doğrulama aracı olarak kullanılmaya devam etmesi amaçlanıyor. KABLOSUZ HABERLEŞME TESTLERİ BTK LABORATUVARLARINDA YAPILDITÜBİTAK UZAY Tesislerinde RASAT uydusunun tüm modül üretim ve testlerinin başarıyla tamamlanmasının ardından uydu entegrasyonu gerçekleştirildi. Uydunun işlevsel testleri ve sistem seviyesi testleri de TÜBİTAK UZAY tesislerinde yapıldı. Uydu uzayda iken yapılacak kablosuz haberleşmenin yerdeki denemeleri ise, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) Hacettepe Üniversitesi Yerleşkesi'nde yer alan Piyasa Gözetim Laboratuvarı'nda başarıyla gerçekleştirildi. Uydu üretim ve test çalışmalarına paralel olarak fırlatma hizmeti alımı için ihale çalışmaları da yürütülerek Ağustos 2009 tarihinde ihaleyi kazanan firmayla sözleşme imzalandı. Sözleşmenin imzalanmasını takiben fırlatma hazırlık sürecine başlandı. RASAT'IN FIRLATILMA SÜRECİRASAT, 15 Haziran 2011 tarihinde Rusya Federasyonu'nun Kazakistan sınırındaki Yasny Fırlatma Üssü'ne gönderildi. Fırlatma üssünde 15 günlük bir çalışmayla fonksiyonel testler, pilin doldurulması ve diğer mekanik işlemler tamamlandı ve Dnepr fırlatma aracını işleten Rus ISCK (International Space Company Kosmotras-Uluslararası Uzay Şirketi Kosmotras) firmasının ilgili makamlardan fırlatma için son izni alması beklendi. İznin alınmasını takiben, tüm dünyada çok riskli bir alan olarak bilinen uydu tasarlama, üretme, test etme ve işletme alanında Türkiye'nin sahip olduğu yetenekleri göstermek, Türk mühendis ve teknisyenleri tarafından tasarlanarak üretilen yerli uzay ekipmanlarını uzayda test etmek ve optik uydu görüntüleri elde etmek amacıyla geliştirilen RASAT uydusunun, diğer yedi uydu ile birlikte, 17 Ağustos günü Dnepr fırlatma aracı ile 700 kilometre yükseklikteki yörüngesine fırlatılması planlanıyor. RASAT'ın dahil olacağı fırlatma, Dnepr fırlatma aracının uydu taşımak için yapacağı 17. ticari fırlatma olacak. DPT tarafından sağlanan kaynaklarla üretilen RASAT uydusu ile, Türkiye'nin ileri teknoloji üretebilme potansiyelinin artmasına önemli katkılarda bulunmaya devam edecek olan TÜBİTAK UZAY, Türkiye'nin uzay çalışmalarına destek olacak şekilde teknoloji geliştirme ve yeni uydu projelerinin hayata geçmesi konusundaki faaliyetlerini yürütmeye devam edecek. TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsünde ”RASAT” basına tanıtıldı.Toplantıda konuşan Enstitü Müdürü Dr. Uğur Murat Leloğlu, dünyada bütün gelişmiş ülkelerin uzay teknolojileri alanına kaynak ayırdığını söyledi. Bunun bilimsel merakı tatmin amacıyla yapılmadığını ifade eden Leloğlu, ”Bunun ülkelere çok büyük dönüşü var. Uzay teknolojileri, güvenlik açısından kritik teknolojiler olup, aynı zamanda hızla büyüyen bir ekonomik sektör olarak da önemlidir” dedi. ABD, Rusya Federasyonu ve Çin’in insanlı uydular fırlattığını belirten Leloğlu, ülkelerin giderek uzay teknolojisine daha fazla pay ayırdıklarını kaydetti.   ”TÜRKİYE İÇİN LÜKS DEĞİL””Uzay teknolojileri, Türkiye gibi ülkeler için lüks değildir” diyen Leloğlu, yüksek teknoloji ürünleri üreten ve satan, kendi güvenliğini sağlayabilen Türkiye’nin ”uzayı ihmal etme” seçeneğinin bulunmadığını söyledi. Leloğlu, Türkiye’nin büyük potansiyele sahip olmasına ve uzay teknoloji ürünlerine büyük para harcamasına rağmen teknolojiye sahip olmak için yakın zamana kadar yatırım yapmadığına dikkati çekti. Uzay teknolojisinin aslında hayatın her alanında bulunduğunu, telefon görüşmelerinde gönderilen sinyallerde, gemilerin nerede olduğunun bilinmesinde bu teknolojilerin kullanıldığını belirten Leloğlu, uzay teknolojisinin güvenlik, bilim, teknoloji ve ekonomi boyutlarının bulunduğunu kaydetti. Uzay teknolojisinin güvenlik ve savunma alanlarında nasıl kullanıldığının savaşlarda görüldüğünü ifade eden Leloğlu, işin güvenlik boyutunun çok önemli olduğunu vurguladı. Ekonomik boyutta da uzay teknolojisine yatırımın geri dönüşünün çok olumlu olduğunu ifade eden Leloğlu, ”Bu alana yatırım beyin göçünü tersine çevirebilir” diye konuştu.