Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

19 Aralık 2007 ÇARSAMBA                               Resmî Gazete                        Sayı : 26735

YÖNETMELİK

Karar Sayısı : 2007/12937

Ekli “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüge konulması; Bayındırlık ve _skân Bakanlıgının

1/11/2007 tarihli ve 5098 sayılı yazısı üzerine, 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar

Kurulu’nca 27/11/2007 tarihinde kararlastırılmıstır.

Abdullah GÜL

CUMHURBASKANI

Recep Tayyip ERDOGAN

Basbakan

C. Ç_ÇEK H. YAZICI N. EKREN M. AYDIN

Devlet Bak. ve Basb. Yrd. Devlet Bak. ve Basb. Yrd. Devlet Bak. ve Basb. Yrd. Devlet Bakanı

M. BASESG_OGLU B. YILDIRIM N. ÇUBUKÇU N. EKREN

Devlet Bakanı Devlet Bakanı V. Devlet Bakanı Devlet Bakanı V.

M. S. YAZICIOGLU M. A. SAH_N M. V. GÖNÜL B. ATALAY

Devlet Bakanı Adalet Bakanı Millî Savunma Bakanı _çisleri Bakanı

B. ATALAY K. UNAKITAN H. ÇEL_K F. N. ÖZAK

Dısisleri Bakanı V. Maliye Bakanı Millî Egitim Bakanı Bayındırlık ve _skân Bakanı

R. AKDAG B. YILDIRIM M. M. EKER F. ÇEL_K

Saglık Bakanı Ulastırma Bakanı Tarım ve Köyisleri Bakanı Çalısma ve Sos. Güv. Bakanı

M. Z. ÇAGLAYAN M. H.GÜLER E. GÜNAY V. EROGLU

Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kültür ve Turizm Bakanı Çevre ve Orman Bakanı

B_NALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMEL_K

B_R_NC_ KISIM

Genel Hükümler, Binaların Kullanım ve Tehlike Sınıfları

B_R_NC_ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeligin amacı; kamu kurum ve kurulusları, özel kuruluslar ve gerçek kisilerce kullanılan her

türlü yapı, bina, tesis ve isletmenin, tasarımı, yapımı, isletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza

indirilmesini ve herhangi bir sekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini saglamak üzere,

yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, egitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;

a) Ülkedeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan isletmelerinde alınacak yangın önleme ve söndürme

tedbirlerini,

b) Yangının, ısı, duman, zehirleyici gaz, bogucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenligi bakımından yol açabilecegi

tehlikeleri en aza indirebilmek için, yapı, bina, tesis ve isletmelerin tasarım, yapım, kullanım, bakım ve isletim esaslarını,

kapsar.

(2) Bu Yönetmelik hükümleri;

a) Yönetmeligin yürürlüge girmesinden önce yapı ruhsatı alınmıs olmakla birlikte henüz yapımına baslanmamıs olan

yapılar,

b) Mevcut yapılardan Yönetmeligin yürürlüge girmesinden sonra kullanım amacı degistirilerek, saglık, egitim ve

konaklama amaçlı olarak kullanılacak bina ve tesisler, tehlikeli maddelerin bulundurulacagı binalar ve binadaki toplam kullanıcı

sayısı 200’ü geçen toplanma amaçlı binalar,

c) Yönetmelikte belirtilen diger yapılar, binalar, tesisler ve isletmeler,

hakkında uygulanır.

(3) Karada ve suda, sürekli veya geçici, resmî ve özel, yeraltı ve yerüstü insaatı ile bunların ilave, degisiklik ve

onarımlarını içine alan sabit ve hareketli tesisler yapı sayılarak, haklarında bu Yönetmelige göre islem yapılır.

(4) Korunması gerekli kültür varlıgı olarak tescil edilen binalarda, yangına karsı güvenlik tedbirleri için yapılacak

tesisatlara iliskin olarak, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun görüsü alınır ve yapının özelligini etkilemeyecek

biçimde, tahliye, algılama, uyarı ve söndürme sistemlerinden gerekli olanlar kurulur.

(5) Türk Silahlı Kuvvetlerince kullanılan yapı, bina ve tesisler ile egitim ve tatbikat alanlarının yangından korunması, bu

Yönetmelik hükümleri de dikkate alınarak hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 9/6/1958 tarihli ve 7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun ek 9 uncu maddesi, 14/2/1985

tarihli ve 3152 sayılı _çisleri Bakanlıgı Teskilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33 üncü maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180

sayılı Bayındırlık ve _skân Bakanlıgının Teskilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine

dayanılarak hazırlanmıstır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönetmeligin uygulanmasında;

a) Acil durum: Afet olarak degerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çesitli sebeplerle meydana

getirilen olayların yol açtıgı hâlleri,

b) Acil durum ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini saglayan, olaya ilk müdahaleyi

yapan, arama-kurtarma ve söndürme islerine katılan ve gerektiginde ilk yardım uygulayan ekibi,

c) Acil durum planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım is ve islemlerinin

nasıl ve kimler tarafından yapılacagını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planları,

ç) Acil durum asansörü (_tfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı dogrudan yangın söndürme ve kurtarma

ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmıs olan özel asansörü,

d) Açık arazi isletmesi: Tabiat sartlarına açık olan ve otopark, tank sahaları, hurda sahaları, kimyevi madde, kereste

deposu, piknik alanı ve turistik tesis gibi amaçlarla kullanılan muhtelif büyüklükteki arazi isletmesini,

e) Alevlenme noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklastırılıp uzaklastırılması sonucunda

yanmayı sürdürdügü en düsük sıcaklıgı,

f) Apartman: _çinde bagımsız mutfak ve banyoya sahip en az üç mesken bulunan binayı,

g) Atriumlu yapı: _ki veya daha çok sayıda katın içine açıldıgı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven

boslugu veya su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme ve haberlesme gibi tesisatın içinde yer aldıgı, tesisat bacaları ve saftlar

hariç olmak üzere, üstü kapalı genis ve yüksek yapıyı,

g) Basınçlandırma: Kaçıs yollarındaki iç hava basıncını yapının diger mekânlarındaki basınca göre daha yüksek tutarak

duman sızıntısını önleme yöntemini,

h) Bina yüksekligi: Binanın kot aldıgı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi veya imar planında ve bu

Yönetmelikte öngörülen yüksekligi,

ı) Bodrum katı: Dösemesinin üst kotu, yapının dıs duvarına bitisik zeminin en üst kotuna göre 1.2 m’den daha asagıda

olan katı,

i) Çıkmaz koridor mesafesi: Mekân içerisinden mekânın koridora baglanan kapısına kadar olan mesafe göz önüne

alınmaksızın, kaçısta, bir mekân veya mekânların baglı oldugu bir koridor içinden, koridor boyunca bir çıkısa veya iki yönde

kaçıs imkânına sahip olunan noktaya kadar olan mesafeyi,

j) Duman haznesi: _çinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacmi,

k) Duman kontrolü: Yangın hâlinde duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini veya yayılımını denetlemek için

alınan tedbirleri,

l) Duman perdesi: Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda, uzaktan

kapatılabilen veya bir algılayıcı uyarısıyla kapanan, yangına karsı dayanıklı bölücü perdeyi,

m) Duman tahliyesi: Dumanın yapının dısına kendiliginden çıkmasını veya mekanik yollarla zorlamalı olarak atılmasını,

n) Duman yönlendirme bacası: Yangın hâlinde, dumanların istenilen yöne çekilerek yangının genislemesini önlemeye

yönelik bacaları,

o) EN: Avrupa standartlarını,

ö) Güvenlik bölgesi: Binadan tahliye edilen sahısların bina dısında güvenli olarak bekleyebilecekleri bölgeyi,

p) Islak borulu yagmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,

r) _lgili standart: Türk standartlarını, bu standartların olmaması hâlinde Avrupa standartlarını, Türk veya Avrupa

standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliligi kabul edilen standartları,

s) Kademeli yatay tahliye: Kullanıcıların yangından uzaklasarak aynı kat seviyesinde yer alan yangın geçirimsiz komsu

kompartımana sıgınmasını,

s) Kaçıs aydınlatması: Normal aydınlatma devrelerinin kesintiye ugraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci

bir enerji kaynagından beslenerek saglanan aydınlatmayı,

t) Kaçıs (Yangın) merdiveni: Yangın hâlinde ve diger acil hâllerde binadaki insanların emniyetli ve süratli olarak

tahliyesi için kullanılabilen, yangına karsı korunumlu bir sekilde düzenlenen ve tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana

açılan merdiveni,

u) Kaçıs uzaklıgı: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkısına kadar almak

zorunda oldugu yolun gerçek uzunlugunu,

ü) Kaçıs yolu: Oda ve diger müstakil hacimlerden çıkıslar, katlardaki koridor ve benzeri geçisler, kat çıkısları, zemin

kata ulasan merdivenler ve bina son çıkısına giden yollar dâhil olmak üzere binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki

cadde veya sokaga kadar olan ve hiçbir sekilde engellenmemis bulunan yolun tamamını,

v) Kamuya açık kullanım: Binanın, herkesin giris ve çıkısına açık olarak kullanılmasını,

y) Kamuya açık bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, isyeri, açık ve kapalı spor tesisleri, egitim

ve dinlenme tesisi ve benzeri binaları,

z) Konut: Ticari amaç gözetmeksizin bir veya birçok insanın is zamanı dısında barınma, dinlenme ve uyuma amacıyla

ikamet ettigi, imar planında bu amaca ayrılmıs olan yeri,

aa) Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan

toplam insan sayısını,

bb) Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kisi basına düsen kullanım alanının metrekare cinsinden m2/kisi olarak ifadesini,

cc) Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabilecegi

boruyu,

çç) Kuru borulu yagmurlama sistemi: Çalısma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı, basınçlı hava veya inert gaz

ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,

dd) Korunumlu koridor veya hol: Bitisik oldugu mekânlardan yangına karsı dayanıklı yapı elemanlarıyla ayırılmak

suretiyle yangın etkilerinden korunmus koridoru veya holü,

ee) Korunumlu merdiven: Yangına karsı dayanıklı bir malzeme ile çevrili veya yangından etkilenmeyecek sekilde

düzenlenen merdiveni,

ff) Mevcut yapı: Bu Yönetmeligin yürürlüge girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı

tamamlanan ve kullanım amacı degistirilmeyen yapı, bina, tesis ve isletmeyi,

gg) Ortak merdiven: Birden çok sayıda kullanım birimine hizmet veren kaçıs merdivenini,

gg) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet için, Türk Standartları Enstitüsü veya Türk Standartları

Enstitüsü tarafından kabul gören uluslararası bir onay kurulusu tarafından test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunlugu

gösteren belgeyi,

hh) Sıvılastırılmıs petrol gazı (LPG): Petrolden ve dogalgazdan elde edilerek basınç altında sıvılastırılan propan, bütan

ve izomerleri gibi hidrokarbonları veya bunların karısımını,

ıı) Site: Herhangi bir sekilde çevresinden ayrılan ortak kullanım alanları, güvenlik teskilatı ve sistemleri ile yönetim

bütünlügü olan konut veya isyeri toplulugunu,

ii) Son çıkıs: Bir yapıdan kaçıs saglayan yolun yapı dısındaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana geçit veren bitis

noktasını,

jj) Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu,

kk) Tek yönlü kaçıs mesafesi: Bir mekân içindeki kisilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkısa veya alternatifli

iki yönde kaçıs imkânına sahip oldugu noktaya kadar olan mesafeyi,

ll) TS: Türk Standartları Enstitüsünce yürürlüge konulmus Türk standartlarını,

mm) Yagmurlama (sprinkler) sistemi: Yangını söndürmek, sogutmayı saglamak ve gelisen yangını itfaiye gelinceye

kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistemi,

nn) Yangına karsı dayanım (direnç): Bir yapı bileseninin veya elemanının yük tasıma, bütünlük ve yalıtkanlık

özelliklerini belirlenmis bir süre koruyarak yangına karsı dayanmasını,

oo) Yangına tepki: Belirli sartlar altında bir ürünün yangına maruz kaldıgında gösterdigi tepkiyi,

öö) Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diger bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak

devreye giren bölümü,

pp) Yangın kesici: Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmis bir süre için durduran, yatay

veya düsey konumlu elemanı,

rr) Yangın duvarı: _ki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip hacimlerin birbirinden ayrılması

gereken hâllerde, yangının ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmis bir süre için durduran düsey elemanı,

ss) Yangın güvenlik holü: Kaçıs merdivenlerine yangının ve dumanın geçisini engellemek için yapılacak bölümü,

ss) Yangın kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava veya nesneler için dolasım imkânı saglayan, kapalı tutuldugunda duman,

ısı ve alev geçisine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak veya kepengi,

tt) Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban dösemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika

yangına karsı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmıs bölgeyi,

uu) Yangın perdesi: Korunması gereken nesne, ürün veya alt yapının yangına karsı korunması veya ısının yatay veya

düsey olarak yayılmasını engellemek maksadıyla kullanılan özel donanımlı bariyerleri,

üü) Yangın tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaçıs yollarının, yangın merdivenlerinin, acil durum asansörlerinin,

yangın dolaplarının, itfaiye su verme ve alma agızlarının ve yangın pompalarının yerlerinin renkli olarak isaretlendigi projeyi,

vv) Yangın türü: Yanmakta olan maddeye göre;

1) A sınıfı yangınlar: Odun, kömür, kâgıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını,

2) B sınıfı yangınlar: Benzin, benzol, makine yagları, laklar, yaglı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler

yangınını,

3) C sınıfı yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını,

4) D sınıfı yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile

radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını,

yy) Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl degerleri çarpımları

toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklügü,

zz) Yapı sahibi: Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kisiyi,

aaa) Yapı sorumluları: Yapım islerinde görev alan yapı müteahhidi, proje müellifi, tasarımcı, santiye sefi ve yapı

denetimi kurulusunu,

bbb) Yapı yüksekligi: Bodrum katlar, asma katlar ve çatı arası piyesler dâhil olmak üzere, yapının insa edilen bütün

katlarının toplam yüksekligini,

ccc) Yüksek bina: Bina yüksekligi 21.50 m’den veya 7 kattan fazla, yapı yüksekligi 30.50 m’den veya 10 kattan fazla

olan binaları,

ççç) Yırtılma yüzeyi: Patlama riskine karsı, kapalı bölümün yan duvarında olusturulan zayıf yüzeyi,

ddd) Yüksek tehlike: Yüksek tehlike sınıfına giren maddelerin üretildigi, kullanıldıgı ve depolandıgı yerleri,

ifade eder.

_K_NC_ BÖLÜM

_lkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar

_lkeler

MADDE 5- (1) Yeni yapı insasında veya mevcut binalardan proje degisikligi gerektiren esaslı onarım ve tadilat

projelerinde, binanın kullanım sınıfına ve özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır.

(2) Projeler, diger kanuni düzenlemeler yanında, yangına karsı güvenlik bakımından bu Yönetmelikte öngörülen sartlara

uygun degil ise, yapı ruhsatı verilmez. Yeni yapılan veya proje tadilatı ile kullanım amacı degistirilen yapılarda bu Yönetmelikte

öngörülen esaslara göre imalat yapılmadıgının tespiti hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar binaya yapı kullanma izin

belgesi veya çalısma ruhsatı verilmez.

(3) Bu Yönetmelikte tanımlanmamıs olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Türk Standartları, bu standartların

olmaması hâlinde ise, Avrupa Standartları esas alınır. Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası

geçerliligi kabul edilen standartlar da kullanılır.

(4) Bu Yönetmeligin uygulanmasında proje ve yapım ile ilgili konularda tereddüde düsülen hususlar hakkında

Bayındırlık ve _skân Bakanlıgının, diger hususlar hakkında ise _çisleri Bakanlıgının uygulamaya esas olacak yazılı görüsü

alınarak bu görüslere göre islem yapılır.

Görev, yetki ve sorumluluk

MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;

a) Yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler,

b) Yatırımcı kuruluslar,

c) Yapı sahipleri,

ç) _sveren veya temsilcileri,

d) Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar,

e) Yapı yapılmasında ve kullanımında görev alan müsavir, danısman, proje kontrol, yapı denetimi ve isletme yetkilileri,

görevli, yetkili ve sorumludur.

(2) Yangın söndürme ve algılama, duyuru ve acil aydınlatma gibi aktif yangın güvenlik sistemlerinin yeterli

olmamasından; projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde proje müellifleri ve yapımın eksik

veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde ise müteahhit veya yapımcı firma sorumludur. Sistemin uygun

çalısmaması isletmeden kaynaklanıyor ise, isletmeci kurulus dogrudan sorumlu olur. Yangın güvenlik sistemlerinin

yaptırılmasının gerekli oldugu yapı sahibine yazılı olarak bildirildigi hâlde, yapı sahibi tarafından yaptırılmamıs veya

standartlara uygun yaptırılmamıs ise, yapı sahibi sorumlu olur.

(3) Bu Yönetmelik hükümlerine uyulmaması sebebiyle meydana gelen yangın hasarlarından dolayı;

a) Yapı insasında yer alan yapı sahipleri, isveren ve isveren temsilcileri,

b) Tasarımda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler,

c) Yapı denetimi kurulusları,

ç) Müteahhitler, imalatçılar ve danısmanları,

kusurlarına göre sorumludur.

(4) Binaların yangın algılama ve söndürme projeleri tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Tahliye projeleri,

konutlar hariç olmak üzere, yüksek yapılarda ve yapı insaat alanı 5000 m2’den fazla olan yapılarda mimari projelerden ayrı

olarak hazırlanır. Diger yapılarda ise, mimari projelerde gösterilir. Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüsü

alındıktan sonra, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediyelerce, belediye ve mücavir alan sınırları dısında ise,

valiliklerce onaylanarak uygulanır.

(5) Yapı ruhsatı vermeye yetkili merciler; yangın söndürme, algılama ve tahliye projelerinin ve uygulamalarının bu

Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadıgını denetler.

(6) Sigorta sirketleri, yangına karsı sigorta ettirme talebi aldıkları binalarda, tesislerde ve isletmelerde, bu Yönetmelik

hükümlerine uyulup uyulmadıgını kontrol etmek mecburiyetindedir.

(7) Yangın güvenligi sistemlerinin tesvik edilmesi için, ilgili kanunlarda belirtilen vergi, resim ve harçlar hariç olmak

üzere, kamu kuruluslarınca proje onay ve denetim hizmetlerinden hiçbir sekilde vize, harç ve benzeri ad altında herhangi bir

ücret talep ve tahsil edilemez.

Genel sorumluluklar ve yasaklar

MADDE 7- (1) Herhangi bir yerde kontrol dısı ates yandıgının veya duman çıktıgının görülmesi hâlinde, itfaiyeye haber

verilir.

(2) Kamuya açık telefon ve ücretli telefon kabinlerinin içine, karayolları ve otobanların sehir dısındaki uygun yerlerine,

kamu binalarının, sitelerin ve diger kurum ve kuruluslara ait binaların güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulundugu yerlere,

kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte “YANGIN 110” yazılması mecburidir.

(3) Yangına müdahaleyi kolaylastırmak bakımından, itfaiye araçlarının yapıya kolayca yanasmasını saglamak üzere,

yapıların ana girisine ve civarına park yasagı konulması ve bu hususun trafik levha ve isaretleri ile gösterilmesi sarttır.

(4) Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, saglık,

toplanma ve egitim binalarında, binaya ait yangın tahliye projeleri, bina girisinde ve yangın sırasında itfaiyenin kolaylıkla

ulasabilecegi bir yerde bulundurulur. Bu projelerde; binanın kaçıs yolları, yangın merdivenleri, varsa itfaiye asansörleri, yangın

dolapları, itfaiye su verme agızları, yangın pompaları ile jeneratörün yeri isaretlenir.

(5) Binada yangın çıkması hâlinde olaya müdahale eden acil durum ekipleri mahalli itfaiye teskilatı amirinin olay yerine

gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve ona her konuda yardım etmek mecburiyetindedirler.

(6) Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yangına müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yaptıkları sırada,

yetkili itfaiye amirince can ve mal güvenligini korumak üzere verilecek olan karar ve talimatlar, diger kamu görevlilerince ve

yangın güvenligi sorumlularınca aynen yerine getirilir.

(7) Kamu görevlileri, bina kullanıcıları, bina görevlileri, gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan herkes, itfaiye

ekiplerinin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olur ve çalısmaları güçlestirici davranıslardan kaçınır.

(8) Koru, park, bahçe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve kurulusları ile isleticilere ve vatandaslara ocak yeri

olarak ayrılmıs yerler dısında ates yakmak, atesle ilgili isler yapmak ve anız yakmak yasaktır. Kâgıt, plastik ve naylon gibi kolay

yanan maddeler ile kıvılcımlı küllerin ve sigara izmaritlerinin kapalı mekânlara, kapı önlerine, ormanlık alanlara, otoban, cadde

ve sokaklara atılması ve dökülmesi yasaktır.

(9) Araçların, sokak ve caddelerde yangın söndürme cihazlarının kullanılmasını ve itfaiye araçlarının geçisini

zorlastıracak sekilde park edilmesi, itfaiye araçlarına yol verilmemesi, yaya kaldırımını asacak sekilde tabela ve afis asılması,

sergi açılarak yolun kapatılması ve dar sokaklara araç park edilmesi gibi fiil ve hareketler yasaktır.

(10) Her türlü binada, açık arazide, tesiste, sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan sabit ve seyyar yangın

söndürme tesisat ve cihazlarını karıstırmak, bozmak, kırmak sökmek, içine kâgıt ve paçavra gibi yabancı maddeler koymak veya

bunları kullanılmayacak hâle getirmek veyahut bozuk bir hâlde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü

kapatmak, bina önüne ip çekmek, tente asmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktır. Yangın söndürücü tesis ve malzeme,

amacı dısında kullanılamaz.

(11) Yönetmeligin bu bölümündeki maddelerinde yer alan yangın güvenligi, itfaiyeye yardım ve yasaklar ile ilgili

hususların uygulanmasından; kamu yapılarında binadaki en üst amir, kat mülkiyeti tesis etmis yapılarda yöneticiler ve site

yöneticileri ve diger binalarda ise, bina malikleri sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Binaların Kullanım Sınıfları

Kullanım sınıfları

MADDE 8- (1) Binaların kullanım özelliklerine göre sınıfları asagıda belirtilmistir:

a) Konutlar,

b) Konaklama amaçlı binalar,

c) Kurumsal binalar,

ç) Büro binaları,

d) Ticaret amaçlı binalar,

e) Endüstriyel yapılar,

f) Toplanma amaçlı binalar,

g) Depolama amaçlı tesisler,

g) Yüksek tehlikeli yerler,

h) Karısık kullanım amaçlı binalar.

(2) Binaların kullanım sınıfı ile ilgili olarak herhangi bir tereddüt dogdugunda, Bayındırlık ve _skân Bakanlıgının

degerlendirmesine ve kararına uyulur.

Konutlar

MADDE 9- (1) Konutlar; bagımsız bölüm sayısına göre, en çok iki bagımsız bölümü olan bir ve iki ailelik evler ve üç

veya daha çok bagımsız bölümü bulunan apartmanlar olarak tasnif edilir.

Konaklama amaçlı binalar

MADDE 10- (1) Konaklama amaçlı binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti ile birlikte beslenme, eglence,

gösteri ve animasyon gibi hizmetlerden birinin veya birkaçının sunuldugu yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü

ve pansiyonlar, kampingler, ögrenci yurtları, kamplar ve benzeri tesisler konaklama amaçlı binalardandır.

Kurumsal binalar

MADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binaların kullanım özellikleri asagıda belirtilmistir:

a) Egitim tesisleri: Egitim ve ögretim faaliyetlerinin yürütüldügü yerlerdir. Egitim amaçlı binalar; ilkögretim,

ortaögretim kurumları ve yüksek ögretim kurumları dâhil olmak üzere, altı veya daha fazla kisi tarafından günde 4 saat veya

daha fazla bir süre ile veya haftada 12 saatten fazla bir süre ile egitim amacı ile kullanılan binalar veya binaların bu amaçla

kullanılan bölümlerini kapsar. Anaokulları, kresler, çocuk kulüpleri, özel egitim kurumları, ilkögretim okulları, ortaögretim

kurumları, dershaneler, kütüphaneler, yetistirme yurtları, yatılı bölge okulları, yüksek ögretim kurumları ve benzeri yerler bu

sınıfa girer.

b) Saglık hizmeti amaçlı binalar: Bedensel veya zihinsel bir hastalıgın veya yetersizligin tedavisinin veya bakımının

yapıldıgı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kisiler veya bakıma muhtaç yaslıların bakımları için kullanılan ve dört veya

daha fazla kisinin yatırılabildigi binaları veya binaların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, çocuk

bakım ve rehabilitasyon merkezleri, dispanserler ve benzeri yerler bu sınıfa girer. Saglık ocakları, özel klinikler, revirler, teshis

ve tedavi merkezleri ve tıbbi laboratuvarlar da bu sınıftan sayılır.

c) Tutukevi, cezaevi ve ıslah evi binaları: Hürriyetleri kısıtlanmıs veya güvenlik sebebiyle hareketleri sınırlandırılmıs

kisilerin barındırıldıgı binalardır. Ceza ve tutukevleri, nezarethaneler, ıslah evleri ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

Büro binaları

MADDE 12- (1) Büro binaları; ticaret amaçlı binaların kapsamına giren isler hariç olmak üzere, is amacı ile her türlü

büro hizmetlerinin yürütüldügü, hesap ve kayıt islemlerinin ve benzeri çalısmaların yapıldıgı binalardır. Bankalar, borsalar,

kamu hizmet binaları, genel büro binaları, doktor ve dis hekimi muayenehaneleri gibi yerler bu binalardandır.

(2) Baska bir binanın bünyesinde büro hizmetleri için kullanılan bölümler, ana binanın kullanım sınıflandırılmasına

tabidir.

Ticaret amaçlı binalar

MADDE 13- (1) Ticaret amaçlı binalar; gıda, giyim, saglık ve diger ihtiyaç maddelerinin toptan ve perakende olarak

satıldıgı yerlerdir. Magazalar, dükkânlar, marketler, süpermarketler, toptancı siteleri, sebze, meyve ve balık halleri, et borsaları,

kapalı çarsılar, pasajlar, tamirhaneler, yedek parça ve malzeme satıs yerleri ile benzeri yerler ticaret amaçlı binalardır.

(2) Ticari malların satısı ile baglantılı olarak kullanılan ve aynı binanın içinde bulunan büro, depo ve hizmet amaçlı

bölümler ticaret amaçlı bina sınıfına girer. Esas olarak baska bir kullanım sınıfına giren bir binada bulunan küçük ticaret amaçlı

bölümler, binanın esas kullanım sınıflandırmasına iliskin hükümlere tabi olur.

Endüstriyel yapılar

MADDE 14- (1) Endüstriyel yapılar; her çesit ürünün yapıldıgı fabrika ve isleme, montaj, karıstırma, temizleme,

yıkama, paketleme, depolama, dagıtım ve onarım gibi islemlere mahsus bina ve yapılardır. Her türlü fabrika, bıçkıhaneler,

çamasırhaneler, tekstil üretim tesisleri, enerji üretim tesisleri, gıda isleme tesisleri, dolum ve bosaltım tesisleri, kuru temizleme

tesisleri, maden isleme tesisleri, rafineriler ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

Toplanma amaçlı binalar

MADDE 15- (1) Toplanma amaçlı binalar; tören, ibadet, eglence, yeme, içme, ulasım ve araç bekleme gibi sebeplerle,

50 veya daha fazla kisinin bir araya gelebildigi bütün binaları veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini ifade eder.

Toplanma amaçlı binalar sunlardır:

a) Yeme ve içme tesisleri: Beslenme ile ilgili hizmetlerin sunuldugu açık ve kapalı yerleri kapsar. Kahvehaneler, çay

bahçeleri, pastaneler, lokantalar, lokaller, fırınlar, kafeterya ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

b) Eglence yerleri: Eglence hizmeti veren açık ve kapalı yerleri kapsar. Sinemalar, tiyatrolar, pavyonlar, gazinolar,

tavernalar, barlar, kokteyl salonları, gece kulüpleri, diskotekler, dügün ve nikâh salonları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

c) Müzeler ve sergi yerleri: Sanat ve bilim eserlerinin muhafaza ve teshir edildigi yerleri kapsar. Müzeler, sergi yerleri,

müzayede yerleri, fuarlar ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

ç) _badethaneler: _badet yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Camiler, kiliseler, sinagoglar ile benzeri ibadet yerleri

bu sınıfa girer.

d) Spor alanları: Spor yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Açık ve kapalı spor alanları ve salonları ile benzeri

yerler bu sınıfa girer.

e) Terminal ve garlar: Kara ve demiryolu araçlarının yolcu ve yüklerini indirip bindirdikleri yerlerdir.

f) Hava alanları: Üzerindeki her türlü bina, tesis ve donanımlar dâhil olmak üzere, kısmen veya tamamen uçakların inis,

kalkıs ve yer hareketlerini yaparken kullanabilmeleri için yapılmıs alanlardır.

g) Limanlar: Gemilerin barındıkları, yük alıp bosalttıkları ve yolcu indirip bindirdikleri yerlerdir.

(2) Herhangi bir binada toplanma amaçlı olarak kullanılan, ancak 50'den az kisinin toplanmasına uygun olan bölümler,

esas binanın kullanım sınıflandırılmasına tabidir.

Depolama amaçlı tesisler

MADDE 16- (1) Depolama amaçlı tesisler; her türlü mal, esya, ürün, araç veya hayvanın depolanması veya muhafazası

için kullanılan bina ve yapıları ifade eder. Depolama amaçlı tesisler sunlardır:

a) Depolar: Çesitli mal, malzeme ve maddelerin gerektiginde kullanılmak üzere muhafaza edildigi yerlerdir. Silolar, tank

çiftlikleri, basımevi depoları, antrepolar, ahırlar, ambarlar, esya emanet ve muhafaza yerleri, arsivler ve benzeri yerler bu sınıfa

girer.

b) Otoparklar: Motorlu ulasım ve tasıma araçlarının bekletildigi ve muhafaza edildigi yerlerdir. Kapalı ve açık

otoparklar, bina otoparkları, oto galerileri, kapalı taksi durakları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

(2) Bir binanın içerisinde bulunan 50 m2’den küçük depolama amaçlı bölümler esas binanın bir parçası olarak kabul

edilir.

Yüksek tehlikeli yerler

MADDE 17- (1) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile akaryakıtların imal edildigi, depolandıgı, doldurma-bosaltma ve satıs

islerinin yapıldıgı yerler yüksek tehlikeli yerler olarak degerlendirilir. Asagıda belirtilen yerler bu sınıfa girer.

a) Parlayıcı ve patlayıcı gazlarla ilgili yerler, LPG, dogalgaz ve benzeri gazların depolama, tasıma, doldurma-bosaltma

ve satıs islerinin yapıldıgı yerlerdir.

b) Patlayıcı maddelerle ilgili yerler, ısı ve basınç tesiri ile kolay tutusabilen ve patlayabilen maddelerin bulundugu

yerlerdir. Mermi, barut, dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve muhafaza edildigi ve satıldıgı yerler bu yerlerdendir.

c) Yanıcı sıvılarla ilgili yerler, yanıcı sıvıların üretildigi, depolandıgı ve hizmete sunuldugu satıs tesisleri ve benzeri

yerlerdir.

Karısık kullanım amaçlı binalar

MADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullanım sınıflandırılmasına tabi olacak bölümler var ise ve bu bölümler

birbirinden, daha yüksek tehlike sınıfına uygun bir yangın bölmesi ile ayrılamıyor veya iç içe olması sebebiyle ayrı korunma

tedbirlerini uygulamak mümkün degil ise, daha yüksek koruma tedbirleri gerektiren sınıflandırmaya iliskin kurallar bütün bina

için uygulanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tehlike Sınıflandırması

Bina tehlike sınıflandırması

MADDE 19- (1) Bina veya bir bölümünün tehlike sınıfı, binanın özelliklerine ve binada yürütülen islemin ve

faaliyetlerin niteligine baglı olarak belirlenir. Bir binanın çesitli bölümlerinde degisik tehlike sınıflarına sahip malzemeler

bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek tehlike sınıflandırmasına göre belirlenir.

(2) Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompartıman olusturulurken, tasarım sırasında asagıdaki tehlike

sınıflandırması dikkate alınır:

a) Düsük tehlikeli yerler: Düsük yangın yüküne ve yanabilirlige sahip malzemelerin bulundugu, en az 30 dakika yangına

dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m2’den büyük olmayan yerlerdir.

b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirlige sahip yanıcı malzemelerin bulundugu yerlerdir.

c) Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirlige sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine

sebep olacak malzemelerin bulundugu yerlerdir.

(3) Binada veya bir bölümünde, söndürme sistemleri tasarımında uyulacak bina tehlike sınıflandırılması ile ilgili olarak

kullanılan alanlar, Ek-1/A, Ek-1/B ve Ek-1/C’de gösterilmistir.

_K_NC_ KISIM

Binalara _liskin Genel Yangın Güvenligi Hükümleri

B_R_NC_ BÖLÜM

Temel Hükümler

Binanın insası

MADDE 20- (1) Bir bina, yangın çıkması hâlinde;

a) Binanın yük tasıma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek,

b) Yangının ve dumanın binanın bölümleri içerisinde genislemesi ve yayılması sınırlandırılabilecek,

c) Yangının civarındaki binalara sıçraması sınırlandırılabilecek,

ç) Kullanıcıların binayı terk etmesine veya diger yollarla kurtarılmasına imkân verecek,

d) _tfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınacak,

sekilde insa edilir.

Binaların yerlesimi

MADDE 21- (1) _mar planları yapılırken; konut, ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi fonksiyon bölgeleri arasında,

yangın havuzları ve su ikmal noktalarının yapımına imkân verecek sekilde yesil kusaklar ayrılması mecburidir.

(2) _mar planlarının tasarımında donatı alanları ile yerlesim fonksiyonları belirlenirken, bina sınıflandırmalarındaki

yangın tedbirleri esas alınır.

(3) Yeni planlanan alanlarda bitisik nizamda tesekkül edecek imar adalarının uzunlugu 75 m’den fazla olamaz. Uzunlugu

75 m’den fazla olan bitisik nizam yapı adalarında, yangına karsı güvenlige ve erisim kontrolüne iliskin düzenlemeler yapılır ve

alınması gereken tedbirler plan müellifi tarafından plan notunda belirtilir.

(4) Plan yapımı ve revizyonlarında, planlama alanı ve nüfus dikkate alınarak, 0.05 m²/kisi üzerinden itfaiye yerleri

ayrılır.

Binaya ulasım yolları

MADDE 22- (1) _tfaiye araçlarının sehrin her binasına ulasabilmesi için, ulasım yollarının tamamında itfaiye araçlarının

engellenmeden geçmesine yetecek genislikte yolun trafige açık olmasına özen gösterilir. Özellikle park edilmis araçlar sebebiyle

itfaiye araçlarının geçisinin engellenmemesi için, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu Kanun uyarınca çıkarılan

yönetmeliklere göre, belediye trafik birimleri ile emniyet trafik sube müdürlügü, normal zamanlarda yolları açık tutmakla

yükümlüdür. Bunlar, yangın anında ulasımın saglanması için, park edilmis araçlara veya özel mülkiyete zarar vermeyecek

tedbirleri alarak ulasım yollarını açma yetkisine sahiptirler.

(2) _tfaiye araçlarının yaklasabildigi son noktadan binanın dıs cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklık en

çok 45 m olabilir.

(3) _ç ulasım yolları, herhangi bir binaya ana yoldan erisimi saglayan yollardır. _ç ulasım yollarında olagan genislik en az

4 m ve çıkmaz sokak bulunması hâlinde en az 8 m olur. Dönemeçte iç yarıçap en az 11 m, dıs yarıçap en az 15 m, egim en çok

% 6 ve düsey kurp en az R=100 m yarıçaplı olur. Serbest yükseklik, en az 4 m ve tasıma yükü 10 tonluk arka dingil yükü

düsünülerek en az 15 ton alınır.

(4) _ç ulasım yolundan binaya erisim için gerekli açılı mesafe, o bölgeye hizmet verecek itfaiyede bulunan araçların

erisim imkânlarından daha uzak ise, itfaiye aracının binaya yanasmasına engel olabilecek çevre veya bahçe duvarları, itfaiye

aracı tarafından kolaylıkla yıkılabilecek sekilde zayıf olarak yapılır. Bu sekilde zayıf olarak yapılan duvar bölümü, en az 8 m

uzunlugunda olur; kolayca görünebilecek sekilde kırmızı çapraz isaret konularak gösterilir ve önüne araç park edilemez.

_K_NC_ BÖLÜM

Tasıyıcı Sistem Stabilitesi

Bina tasıyıcı sistemi stabilitesi

MADDE 23- (1) Bina tasıyıcı sisteminin yangın direncinin belirlenmesinde, yük tasıma kapasitesi, bütünlügü ve yalıtımı

göz önüne alınır.

(2) Bina tasıyıcı sistem ve elemanlarının, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir elemanıyla, bir yangında insanların

tahliyesi veya söndürme süresinde korunmaları için yeterli bir zaman boyunca stabil kalmalarını saglayacak sekilde hesaplanarak

boyutlandırılması mecburidir.

(3) Yapı elemanları ile birlesik olarak kullanılan mamuller dâhil olmak üzere, yapı elemanlarının yangın karsısındaki

tepkileri ve dirençleri için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas alınır.

(4) Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik elemanlarında 540 0C

üzerinde bir sıcaklık artısına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangına karsı dayanıklı kabul edilir. Alanı 5000 m2’den az

olan tek katlı yapılar hariç olmak üzere, diger çelik yapılarda, çeligin sıcaktan uygun sekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım,

yangına dayanıklı püskürtme sıva ile sıvama, yangına dayanıklı boya ile boyama, yangına dayanıklı malzemeler ile çevreyi

sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım seklinde yapılabilir.

(5) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul tasıyıcı sistem elemanlarında ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur.

Çok katlı ve özellikle yatay yangın bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genlesmelerinin kısıtlandıgı

durumlarda dogan ek zorlamalar göz önünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların yangına karsı 120

dakika dayanıklı olabilmesi için, içindeki çelik profil veya donatının en dısta kalan kısımlarının yani pas payının, kolonlarda en

az 4 cm ve dösemelerde en az 2.5 cm kalınlıgında beton ile kaplanmıs olması gerekir.

(6) Ahsap elemanların yangın mukavemet hesapları yanma hızına dayandırılır. Yanma hızı 0.6 ilâ 0.8 mm/dak kabul

edilip; ahsap elemanın bu sekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00'e esit alınarak, üzerine gelen gerçek yükü

tasıyabildigi süre yangın mukavemet süresi kabul edilir. En az 19 cm kalınlıgında kagir tasıyıcı duvar, kemer, tonoz ve kubbeler,

diger yönetmelik ve standartlara uygun insa edilmis olmaları kaydıyla, 4 saatten kısa süreli yangınlar için ayrı bir kontrolü

gerektirmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yangın Kompartımanları, Duvarlar, Dösemeler, Cepheler ve Çatılar

Yangın kompartımanları

MADDE 24- (1) Yangın kompartıman duvar ve dösemelerinin yangına en az direnç sürelerine Ek-3/B’de yer verilmistir.

(2) _ki veya daha çok bina tarafından ortak kullanılan duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik dagıtım odaları, yapı

içindeki trafo merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör grubu odaları ve benzeri yangın tehlikesi olan kapalı alanların

duvarları ve dösemeleri kompartıman duvarı özelliginde olur.

(3) _ki veya daha çok binaya ait müsterek duvarlar yangına dayanıklı duvar olarak insa edilir. _kiz evleri birbirinden

ayıran her duvar yangın duvarı olarak insa edilir ve evler ayrı binalar olarak degerlendirilir.

(4) Bina yüksekligi 21.50 m’den fazla olan konut harici binalarda ve bina yüksekligi 30.50 m’den fazla olan konut

binalarında atriumlu bölüm hariç, her kat yangın kompartımanı olarak düzenlenir.

(5) Atriumlu bölümlere, sadece düsük ve orta tehlike sınıflarını içeren kullanımlara sahip binalarda müsaade edilir.

Atrium alanı, hiçbir noktada 90 m2’den ve karsılıklı iki kenarı arasındaki mesafe 5 m’den az olamaz. Atriumlarda dogal veya

mekanik olarak duman kontrolü yapılır.

(6) Binalarda olması gereken en fazla kompartıman alanına Ek-4’de yer verilmistir.

(7) Yangın kompartımanlarının etkili olabilmesi için, kompartımanı çevreleyen elemanların yangına dayanıklılıgı

birlesme noktalarında da sürekli olur ve kompartımanlar arasında yangına dayanıksız açıklıklar bulunamaz.

Yangın duvarları

MADDE 25- (1) Bitisik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak

projelendirilir. Yangın duvarlarının cephe ve çatılarda göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerde belirtilmistir.

(2) Yangın duvarlarında delik ve bosluk bulunamaz. Duvarlarda kapı ve sabit ısık penceresi gibi bosluklardan kaçınmak

mümkün degil ise, bunların en az yangın duvarının direncinin yarı süresi kadar yangına karsı dayanıklı olması gerekir. Kapıların

kendiliginden kapanması ve duman sızdırmaz özellikte olması mecburidir. Bu tür yarı mukavemetli boslukların çevresi her türlü

yanıcı maddeden arındırılır. Su, elektrik, ısıtma, havalandırma tesisatının ve benzeri tesisatın yangın duvarından geçmesi

hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak sekilde en az yangın duvarı yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçisine

karsı yalıtılır.

(3) Yüksek binalarda, çöp, haberlesme, evrak ve teknik donanım gibi, düsey tesisat saft ve baca duvarlarının yangına en

az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.

Dösemeler

MADDE 26- (1) Bütün dösemelerin yangın duvarı niteliginde olması gerekir. Dösemelerin yangına dayanım sürelerine

Ek-3/B’de yer verilmistir.

(2) Döseme kaplamaları en az normal alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden yapılır.

(3) Döseme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ısı yalıtımı yapılmasına, üzeri en az 2 cm kalınlıgında sap tabakası ile

örtülmek sartı ile müsaade edilir.

(4) Ayrık nizamda müstakil konutlar dısındaki binaların tavan kaplamaları ve asma tavanlarının malzemesinin en az

zor alevlenici olması gerekir.

Cepheler

MADDE 27- (1) Dıs cephelerin, yüksek binalarda yanmaz malzemeden ve diger binalarda ise, en az zor alevlenici

malzemeden olması gerekir. Cephe elemanları ile alevlerin geçebilecegi boslukları bulunmayan dösemelerin kesistigi yerler,

alevlerin komsu katlara atlamasını engelleyecek sekilde döseme yangın dayanımını saglayacak süre kadar yalıtılır.

Çatılar

MADDE 28- (1) Çatıların insasında;

a) Çatının çökmesi,

b) Çatıdan yangının girisi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutusması,

c) Çatının altında ve içinde yangının yayılması,

ç) Çatı ısıklıgı üzerindeki rüzgâr etkileri,

d) Çatı ısıklıgından binaya yangının nüfuz etmesi,

e) Yangının çatı kaplamasının dıs yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve alev damlalarının olusması,

f) Bitisik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komsu çatıya sirayeti,

ihtimalleri göz önünde bulundurulur.

(2) Çatıların oturdukları dösemelerin yatay yangın kesici niteliginde olması gerekir. Bitisik nizam yapılarda, çatılarda

çatı örtüsü ve izolasyonu olarak normal ve kolay alevlenen malzemeler kullanılamaz.

(3) Dogal veya yapay taslardan veyahut beton plaklardan yapılmıs çatı örtüleri ve çatı yalıtımları ile çelikten veya diger

metallerden yapılmıs ve en az zor alevlenen malzemelerden olusturulan yalıtım ve çatı üst örtü tabakaları, uçucu yanar parçalara

ve ısıl ısınımına dayanıklı çatı elemanları olarak kabul edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri

Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri

MADDE 29- (1) Yapı malzemeleri; bina ve diger insaat isleri de dâhil olmak üzere, bütün yapı islerinde kalıcı olarak

kullanılmak amacı ile üretilen bütün malzemeleri ifade eder.

(2) Yangına karsı güvenlik bakımından, kolay alevlenen yapı malzemelerinin insaatta kullanılmasına müsaade edilmez.

Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal alevlenen malzemeye dönüstürülerek kullanılabilir.

(3) Duvarlarda iç kaplamalar ile ısı ve ses yalıtımları; en az normal alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 kisiden

fazla olan sinema, tiyatro, konferans ve dügün salonu gibi yerlerde ise en az zor alevlenici malzemeden yapılır. Dıs kaplamalar,

2 kata kadar olan binalarda en az normal alevlenici, yüksek bina sınıfına girmeyen binalarda zor alevlenici ve yüksek binalarda

ise zor yanıcı malzemeden yapılır.

(4) Yüksek binalarda ıslak hacimlerden geçen bransman boruları hariç olmak üzere, 70 mm’den daha büyük çaplı tesisat

borularının en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir.

(5) Yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarının belirlenmesinde ilgili yönetmelik ve standartlar esas alınır.

(6) Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar asagıda belirtilmistir.

a) Ek-2/A’da döseme malzemeleri hariç olmak üzere, yapı malzemeleri için yanıcılık sınıfları,

b) Ek-2/B’de döseme malzemeleri için yanıcılık sınıfları,

c) Ek-2/C’de yanıcılık sınıfı A1 olan yapı malzemeleri,

ç) Ek-2/Ç’de TS EN 13501-1’e göre malzemelerin yanıcılık sınıfları.

(7) Yangına dayanım sembollerini ve sürelerini gösteren tablolar asagıda belirtilmistir:

a) Ek-3/A’da yapı elemanlarının yangına dayanım sembolleri,

b) Ek-3/B’de yapı elemanlarının yangına dayanım süreleri,

c) Ek-3/C’de bina kullanım sınıflarına göre yangına dayanım süreleri.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Kaçıs Yolları, Kaçıs Merdivenleri ve Özel Durumlar

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Kaçıs güvenligi esasları

MADDE 30- (1) _nsanlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanan her yapı, yangın veya diger acil durumlarda

kullanıcıların hızla kaçıslarını saglayacak yeterli kaçıs yolları ile donatılır. Kaçıs yolları ve diger tedbirler, yangın veya diger acil

durumlarda can güvenliginin yalnızca tek bir tedbire dayandırılmayacagı biçimde tasarlanır.

(2) Her yapının, yangın veya diger acil durumlarda yapıdan kaçıs sırasında kullanıcıları, ısı, duman veya panikten dogan

tehlikelerden koruyacak sekilde yapılması, donatılması, bakım görmesi ve islevini sürdürmesi gerekir.

(3) Her yapıda, bütün kullanıcılara elverisli kaçıs imkânı saglayacak sekilde, yapının kullanım sınıfına, kullanıcı yüküne,

yangın korunum düzeyine, yapısına ve yüksekligine uygun tip, sayı, konum ve kapasitede kaçıs yolları düzenlenir.

(4) Her yapının içinde, yapının kullanıma girmesiyle her kesimden serbest ve engelsiz erisilebilen sekilde kaçıs

yollarının düzenlenmesi ve bakım altında tutulması gerekir. Herhangi bir yapının içinden serbest kaçısları engelleyecek sekilde

çıkıslara veya kapılara kilit, sürgü ve benzeri bilesenler takılamaz. Zihinsel engelli, tutuklu veya ıslah edilenlerin barındıgı,

yetkili personeli sürekli görev basında olan ve yangın veya diger acil durumlarda kullanıcıları nakledecek yeterli imkânları

bulunan yerlerde kilit kullanılmasına izin verilir.

(5) Her çıkısın açıkça görünecek sekilde yapılması, ayrıca, çıkısa götüren yolun, saglıklı her kullanıcının herhangi bir

noktadan kaçacagı dogrultuyu kolayca anlayabilecegi biçimde görünür olması gerekir. Çıkıs niteligi tasımayan herhangi bir kapı

veya bir çıkısa götüren yol gerçek çıkısla karıstırılmayacak sekilde düzenlenir veya isaretlenir. Bir yangın hâlinde veya herhangi

bir acil durumda, kullanıcıların yanlıslıkla çıkmaz alanlara girmemeleri ve kullanılan odalardan ve mekânlardan geçmek zorunda

kalmaksızın bir çıkısa veya çıkıslara dogrudan erismeleri için gerekli tedbirler alınır.

_K_NC_ BÖLÜM

Kaçıs Yolları

Kaçıs Yolları

MADDE 31- (1) Kaçıs yolları, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve

engellenmemis yolun tamamıdır. Kaçıs yolları kapsamına;

a) Oda ve diger bagımsız mekânlardan çıkıslar,

b) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,

c) Kat çıkısları,

ç) Zemin kata ulasan merdivenler,

d) Zemin katta merdiven agızlarından aynı katta yapı son çıkısına götüren yollar,

e) Son çıkıs,

dâhildir.

(2) Asansörler kaçıs yolu olarak kabul edilmez.

(3) Kaçıs yollarının belirlenmesinde yapının kullanım sınıfı, kullanıcı yükü, kat alanı, çıkısa kadar alınacak yol ve

çıkısların kapasitesi esas alınır. Her katta, o katın kullanıcı yüküne ve en uzun kaçıs uzaklıgına göre çıkıs imkânları saglanır.

(4) Zemin kat üzerindeki herhangi bir katta düzenlenen kaçıs merdivenleri bütün normal katlara aynı zamanda hizmet

verebilir. Zemin altındaki herhangi bir katta düzenlenen kaçıs merdivenleri de bütün bodrum katlara hizmet verebilir.

(5) Degisik bölümleri veya katları, degisik tipte kullanımlar için tasarlanan veya içinde aynı zamanda degisik amaçlı

kullanımların sürdürüldügü yapılarda, yapı bütününe veya kat bütününe iliskin gerekler, en sıkı kaçıs gerekleri olan kullanım tipi

esas alınarak tespit edilir veya her bir yapı bölümüne iliskin gerekler ayrı ayrı belirlenir.

(6) Tuvaletler, soyunma odaları, depolar ve personel kantinleri gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi diger mekânlara

hizmet veren ancak diger mekânlar ile aynı katta oldugu hâlde aynı zamanda kullanılmayan mekânların döseme alanları, yer

aldıkları katın kullanıcı yükü hesaplanmalarında dikkate alınmayabilir.

(7) Bir katı geçmeyen açık merdivenler, yürüyen merdivenler ve dısarıya açılan rampalar, bina dısına ulasım noktasına

veya korunmus kaçıs noktasına olan uzaklıklar, tek yönde ve iki yönde korunmus kaçıs yollarına olan ve Ek-5/B’de belirtilen

uzaklıklara uygun olmak sartıyla, ikinci kaçıs yolu olarak kabul edilir.

Çıkıs kapasitesi ve kaçıs uzaklıgı

MADDE 32- (1) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçıs ve panik hesaplarında kullanılmak üzere Ek-5/A’da

belirtilen degerler esas alınır.

(2) Çıkıs genisligi için, çıkıs kapıları, kaçıs merdivenleri, koridorlar ve diger kaçıs yollarının kapasiteleri 50 cm’lik

genislik birim alınarak hesaplanır. Birim genislikten geçen kisi sayısı bina kullanım sınıflarına göre Ek-5/B’de gösterilmistir.

(3) Kaçıs uzaklıgı, kullanım sınıfına göre Ek-5/B’de belirtilen degerlerden daha büyük olamaz.

(4) Kullanılan bir mekân içindeki en uzak noktadan en yakın çıkısa olan uzaklık, Ek-5/B’de belirlenen sınırları asamaz.

(5) Odalara, koridorlara ve benzeri alt bölümlere ayrılmıs büyük alanlı bir katta, direkt (kus uçusu) kaçıs uzaklıgı Ek-

5/B’de izin verilen en çok kaçıs uzaklıgının 2/3’ünü asmıyor ise kabul edilir.

(6) Kaçıs uzaklıgı ölçülecek en uzak nokta mekân içinde mekânı çevreleyen duvarlardan 40 cm önde alınır.

(7)Yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman geçisi önlenmis yatay tahliye alanı saglanan hastane gibi yerlerde kaçıs

uzaklıgı, yatay tahliye alanına götüren koridorun çıkıs kapısına kadar olan ölçüdür. Her yatay tahliye alanından en az bir

korunumlu kaçıs yoluna ulasılması gerekir.

(8) Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kisi sayısı 50’nin altında ve kaçıs uzaklıgı en uzak noktadan dıs ortama

açılan kapıya olan uzaklık 25 m’den az ise, bina dısına tek çıkıs yeterli kabul edilir.

Kaçıs yolu sayısı ve genisligi

MADDE 33- (1) Toplam çıkıs genisligi, 32 nci maddeye göre hesaplanan bir kattaki kullanım alanlarındaki toplam

kullanıcı sayısının birim genislikten geçen kisi sayısına bölümü ile elde edilen degerin 0.5 m ile çarpılması ile bulunan degerden

az olamaz. Hiçbir çıkıs veya kaçıs merdiveni veyahut diger kaçıs yolları, hesaplanan bu degerlerden ve 80 cm’den daha dar

genislikte ve toplam kullanıcı sayısı 50 kisiden fazla olan katlarda bir kaçıs yolunun genisligi 100 cm'den az olmayacak sekilde

çıkıs sayısı bulunur. Kaçıs yolu, bu özelligi dısında, yapının mekânlarına hizmet veren koridor ve hol olarak kullanılıyor ise, 110

cm’den az genislikte olamaz.

(2) Yüksek binalarda kaçıs yollarının ve merdivenlerin genisligi 120 cm’den az olamaz.

(3) Genisligi 200 cm’yi asan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm’den az olmayan ve 160 cm’den fazla olmayan

parçalara ayrılır. Kaçıs yolu koridoru yüksekligi 210 cm’den az olamaz.

(4) _ki çıkıs gereken mekânlarda, her bir çıkısın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karsılayacak genislikte olması

gerekir.

(5) Genislikler, temiz genislik olarak ölçülür. Kaçıs merdivenlerinde ve çıkıs kapısında temiz genislik asagıda belirtilen

sekilde ölçülür:

a) Kaçıs merdivenlerinde temiz genislik hesaplanırken, küpestenin yaptıgı çıkıntının 80 mm’si temiz genislige dâhil

edilir.

b) Çıkıs kapısında; tek kanatlı kapıda temiz genislik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmıs kanat yüzeyi

arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkıs kapısının temiz genisligi 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. _ki kanatlı kapıda

temiz genislik, her iki kanat 90 derece açık durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

(6) Bütün çıkısların ve erisim yollarının asagıda belirtilen sartlara uygun olması gerekir:

a) Çıkısların ve erisim yollarının açıkça görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile vurgulanması ve her an

kullanılabilmesi için engellerden arındırılmıs hâlde bulundurulması gerekir.

b) Bir yapıda veya katlarında bulunan her kullanıcı için, diger kullanıcıların kullanımında olan odalardan veya

mekânlardan geçmek zorunda kalınmaksızın, bir çıkısa veya çıkıslara dogrudan erisim saglanması gerekir.

Yangın güvenlik holü

MADDE 34- (1) Yangın güvenlik holleri; kaçıs merdivenlerine dumanın geçisinin engellenmesi, söndürme ve kurtarma

elemanlarınca kullanılması ve gerektiginde engellilerin ve yaralıların bekletilmesi için yapılır. Hollerin, kullanıcıların kaçıs yolu

içindeki hareketini engellemeyecek sekilde tasarlanması sarttır.

(2) Yangın güvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu hollerin, yangına en

az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diger bölümlerden ayrılması gerekir.

(3) Yangın güvenlik hollerinin taban alanı, 3 m²’den az, 6 m2’den fazla ve kaçıs yönündeki boyutu ise 1.8 m’den az

olamaz.

(4) Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holü alanı, 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir

boyutu 2 m’den daha az olamaz.

(5) Dösemeye, asansör holünde çıkıs kapısına dogru 1/200’ü asmayacak bir egim verilir.

(6) Konutlar için özel durumlar hariç olmak üzere, bodrum katlarda merdiven yuvaları ile asansör kapıları önünde,

yüksek binalarda kaçıs merdiven yuvaları ile acil durum asansörü önünde yangın güvenlik holü yapılır.

(7) Yapı yüksekligi 51.50 m’den az olan binalarda parlayıcı madde ihtiva etmeyen ve kullanım alanlarından kapı ile

ayrılan koridor ve hollerden kaçıs merdivenine ulasılıyor ise, yangın güvenlik holü gerekli degildir.

(8) Yangın güvenlik hollerinin kullanmaya uygun sekilde bos bulundurulmasından, bina veya isyeri sahibi ve

yöneticileri sorumludur.

Kaçıs yolları gerekleri

MADDE 35- (1) Bütün yapılar için bu Kısımda belirtilen imkânlardan biri veya daha fazlası kullanılarak kaçıs yolları

saglanır. Yapının kullanımda oldugu sürece zorunlu çıkısların kolayca erisilebilir, kapıların açılabilecek durumda olması ve

önlerinde engelleyicilerin bulunmaması gerekir.

Korunumlu iç kaçıs koridorları ve geçitler

MADDE 36- (1) Korunumlu iç kaçıs koridorları ve geçitler için asagıda belirtilen sartlar aranır:

a) Bir binada veya bina katında, kaçıs yolu olarak hizmet veren korunumlu koridorların veya korunumlu hollerin yangına

dayanım sürelerinin Ek-3/B ve Ek-3/C’de belirtilen sürelere uygun olması mecburidir.

b) _ç kaçıs koridorlarının ve geçitlerin asagıda belirtilen özelliklerde olması gerekir.

1) Bir iç kaçıs koridoruna veya geçidine açılan çıkıs kapılarının, kaçıs merdivenlerine açılan çıkıs kapılarına esdeger

düzeyde yangına karsı dayanıklı olması ve otomatik olarak kendiliginden kapatan düzenekler ile donatılması mecburidir.

2) _ç kaçıs koridorunun en az genisligi ve kapasitesi, 33 üncü maddeye göre belirlenen degerlere uygun olmak

zorundadır.

3) Kaçıs koridoru boyunca dösemede yapılacak dört basamaktan az kot farkları, en çok % 10 egimli rampalarla baglanır.

Bu rampaların zemininin kaymayı önleyen malzeme ile kaplanması sarttır.

Dıs kaçıs geçitleri

MADDE 37- (1) Kaçıs yolu olarak, bir iç koridor yerine dıs geçit kullanılabilir. Ancak, dıs geçide bitisik yapı dıs

duvarında düzenlenecek duvar bosluklarına konulacak menfezlerin yanmaz nitelikte olması, boslugun parapet üst kotu ile

döseme bitmis kotu arasında 1.8 m veya daha fazla yükseklikte kalması ve bu tür havalandırma bosluklarının bir kaçıs

merdivenine ait herhangi bir duvar bosluguna 3.0 m’den daha yakın olmaması sarttır.

(2) Bir dıs geçide açılan çıkıs kapısının, yangına karsı 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliginden kapatan düzenekler

ile donatılması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kaçıs Merdivenleri

Kaçıs merdivenleri

MADDE 38- (1) Yapının ortak merdivenlerinin yangın ve diger acil hâllerde kullanılabilecek özellikte olanları, kaçıs

merdiveni olarak kabul edilir.

(2) Kaçıs merdivenleri, yangın ve diger acil hâl tahliyelerinde kullanılan kaçıs yolları bütününün bir parçasıdır ve diger

kaçıs yolları ögelerinden bagımsız tasarlanamazlar.

(3) Kaçıs merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en

az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diger bölümlerden ayrılır.

(4) Kaçıs merdivenlerinin kullanıma uygun sekilde bos bulundurulmasından, bina veya isyeri sahibi ve yöneticileri

sorumludur.

Acil çıkıs zorunlulugu

MADDE 39- (1) Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkıs tesis edilmesi ve çıkısların korunmus olması

gerekir.

(2) Çıkıs sayısı, 33 üncü madde esas alınarak belirlenecek sayıdan az olamaz. Aksi belirtilmedikçe, 25 kisinin asıldıgı

yüksek tehlikeli yerler ile 50 kisinin asıldıgı her mekânda en az 2 çıkıs bulunması sarttır. Kisi sayısı 500 kisiyi geçer ise, en az 3

çıkıs ve 1000 kisiyi geçer ise, en az 4 çıkıs bulunmak zorundadır.

(3) Kapıların birbirinden olabildigince uzakta olması gerekir. Bölünmemis tek mekânlarda iki kapı gerekiyor ise, kapılar

arasındaki mesafe yagmurlama sistemi bulunmadıgı takdirde diyagonal mesafenin 1/2’sinden ve yagmurlama sistemi mevcut ise,

diyagonal mesafenin 1/3’ünden az olamaz.

(4) Bir koridor içindeki iki kaçıs merdiveni arasındaki mesafe, yagmurlama sistemi olmayan yapılarda koridor

uzunlugunun yarısından ve yagmurlama sistemi olan yapılarda ise, koridor uzunlugunun 1/3’ünden az olamaz.

Kaçıs merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi

MADDE 40- (1) Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o kotta bütün insanların çıkıslarının saglanması için kaçıs

yollarının ve kaçıs merdivenlerinin birbirlerinin alternatifi olacak sekilde konumlandırılması gerekir. Kaçıs yolları ve kaçıs

merdivenleri, yan yana yapılamaz. Kaçıs merdivenine giris ile kat sahanlıgının aynı kotta olması gerekir. Genel merdivenlerden

geçilerek kaçıs merdivenine ulasılamaz. Kaçıs merdiveni yuvalarının yerinin belirlenmesinde, en uzak kaçıs mesafesi ve

kullanıcı yükü esas alınır.

(2) Merdiven yuvalarının yeri, binadaki insanların güvenlikle bina dısına kaçıslarını kolaylastıracak sekilde seçilir. Kaçıs

merdivenlerinin, basladıkları kottan çıkıs kotuna kadar süreklilik göstermesi gerekir.

(3) Bodrum katlarda ve yüksek binalarda kaçıs merdivenlerine bir yangın güvenlik holünden veya korunumlu bir holden

geçilerek girilmesi zorunludur.

Kaçıs merdiveni özellikleri

MADDE 41- (1) Kaçıs merdivenlerinin kapasite ve sayı bakımından en az yarısının dogrudan bina dısına açılması

gerekir.

(2) Kaçıs merdiveninin, zemin düzeyindeki dısarı çıkısın görülebildigi ve engellenmedigi hol, koridor, fuaye, lobi gibi

bir dolasım alanına inmesi hâlinde, kaçıs merdiveninin indigi nokta ile dıs açık alan arasındaki uzaklık, kaçıs merdiveni bir

kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10 m’yi asamaz. Yagmurlama sistemi olan yapılarda bu uzaklık en fazla 15 m olabilir.

Dısa açık alanın, kaçıs merdiveninin indigi noktadan açıkça görülmesi ve güvenlikli bir sekilde dogrudan erisilebilir olması

gerekir. _ç kaçıs merdivenlerinden bosalan kullanıcı yükünü karsılayacak yeterli genislikte dısa açık kapı bulunması sarttır.

(3) Kaçıs merdivenlerinde her döseme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıkla

sahanlıklar düzenlenir.

(4) Sahanlıgın en az genisligi ve uzunlugu, merdivenin genisliginden az olamaz. Basamakların kaymayı önleyen

malzemeden olması sarttır.

(5) Kaçıs merdiveni sahanlıgına açılan kapılar hiçbir zaman kaçıs yolunun 1/3’ nden fazlasını daraltacak sekilde

konumlandırılamaz.

(6) Merdivenlerde bas kurtarma yüksekliginin, basamak üzerinden en az 210 cm ve sahanlıklar arası kot farkının en çok

300 cm olması gerekir.

(7) Herhangi bir kaçıs merdiveninde basamak yüksekligi 175 mm’den çok ve basamak genisligi 250 mm’den az olamaz.

(8) Kaçıs için kullanılmasına izin verilen merdivenlerde, basamagın kova hattındaki en dar basamak genisligi, konutlarda

100 mm’den ve diger yapılarda 125 mm' den az olamaz. Her kaçıs merdiveninin her iki yanında duvar, korkuluk veya küpeste

bulunması gerekir.

(9) Kaçıs merdiveni yuvasına ve yangın güvenlik holüne elektrik ve mekanik tesisat saftı kapakları açılamaz.

Dıs kaçıs merdivenleri

MADDE 42- (1) Dısarıda yapılan açık kaçıs merdiveni, ilgili gereklere uyulması sartıyla iç kaçıs merdivenleri yerine

kullanılabilir. Dıs kaçıs merdiveninin korunumlu yuva içinde bulunması sart degildir.

(2) Açık dıs kaçıs merdiveninin herhangi bir bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düsey uzaklık olarak 3 m içerisinde

merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kapı ve pencere gibi duvar boslugu bulunamaz.

(3) Bina yüksekligi 21.50 m’den fazla olan binalarda, bina dısında açık merdivenlere izin verilmez.

Dairesel merdiven

MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 cm genislikte olmaları hâlinde,

kullanıcı yükü 25 kisiyi asmayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya balkonlardan zorunlu çıkıs olarak hizmet verebilir.

Belirtilen sartları saglamayan dairesel merdivenler, zorunlu çıkıs olarak kullanılamaz.

(2) Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz.

(3) Basamagın kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklıktaki basıs genisligi 250 mm’den az olamaz.

(4) Basamak yüksekligi 175 mm'den çok olamaz.

(5) Bas kurtarma yüksekligi 2.50 m'den az olamaz.

Kaçıs rampaları

MADDE 44- (1) _ç ve dıs kaçıs rampaları, asagıda belirtilen esaslara uygun olmak sartıyla, kaçıs merdivenleri yerine

kullanılabilir:

a) Kaçıs rampalarının egimi % 10'dan daha dik olamaz. Kaçıs rampaları düz kollu olur ve dogrultu degisiklikleri sadece

sahanlıklarda yapılır. Ancak, herhangi bir yerindeki egimi 1/12'den daha fazla olmayan kaçıs rampaları kavisli yapılabilir.

b) Bütün kaçıs rampalarının baslangıç ve bitis düzeylerinde ve gerektiginde ara düzeylerde yatay düzlüklerin, yani

sahanlıkların bulunması gerekir. Kaçıs rampalarına giris ve rampalardan çıkıs için kullanılan her kapıda, yatay sahanlıklar

düzenlenir. Sahanlıgın en az genisligi ve uzunlugu, rampa genisliginden az olamaz. Ancak, düz kollu bir rampada sahanlık

uzunlugunun 1 m’den daha büyük olması gerekmez.

c) Kaçıs rampalarına, merdivenlere iliskin gereklere uygun biçimde duvar, korkuluk veya küpestelerin yapılması

mecburidir.

ç) Bütün kaçıs rampalarında kaymayı önleyen yüzey kaplamalarının kullanılması sarttır.

d) Kaçıs rampaları, kaçıs merdivenlerine iliskin gereklere uygun sekilde havalandırılır.

e) Kaçıs yolu olarak yalnızca tek bir bodrum kata hizmet veren kaçıs rampalarının korunumlu yuva içinde bulunması

gerekmez.

(2) Araç rampaları, kaçıs rampası olarak kabul edilmez.

Kaçıs merdiveni havalandırması

MADDE 45- (1) Bütün kaçıs merdivenlerinin, dogal yolla veya Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla

havalandırılması veya basınçlandırılması gerekir. Kaçıs merdiveni ve kullanım alanları, aydınlatma ve havalandırma amacı ile

aynı aydınlıgı veya baca boslugunu paylasamaz.

Bodrum kat kaçıs merdivenleri

MADDE 46- (1) Bir yapının bodrum katına hizmet veren herhangi bir kaçıs merdiveninin, kaçıs merdivenlerinde

uyulması gereken bütün sartlara uygun olması gerekir.

(2) Normal kat merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hâlinde, asagıda belirtilen esaslara uyulur:

a) Merdiven, bodrum katlar dâhil 4 kattan çok kata hizmet veriyor ise, konutlar için özel durumlar hariç olmak üzere,

bodrum katlarda merdivene giris için yangın güvenlik holü düzenlenir.

b) Herhangi bir acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin

düzeyindeki sahanlıgının bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel ile ayrılması veya görülebilir uygun

yönlendirme yapılması gerekir.

Kaçıs yolu kapıları

MADDE 47- (1) Kaçıs yolu kapılarının en az temiz genisligi 80 cm’den ve yüksekligi 200 cm’den az olamaz. Kaçıs

yolu kapılarında esik olmaması gerekir. Dönel kapılar ile turnikeler, çıkıs kapısı olarak kullanılamaz.

(2) Kaçıs yolu kapıları kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi gerekir. Kullanıcı yükü 50 kisiyi asan

mekânlardaki çıkıs kapılarının kaçıs yönüne dogru açılması sarttır. Kaçıs yolu kapılarının el ile açılması ve kilitli tutulmaması

gerekir.

(3) Kaçıs merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en

az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangına karsı dayanıklı olması

sarttır. Kapıların, kendiliginden kapatan düzenekler ile donatılması ve itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiginde dısarıdan

içeriye girmelerine imkân saglayacak sekilde olması gerekir.

(4) Kaçıs kapısında, tek kanatlı kapıda temiz genislik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmıs kanat yüzeyi

arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkıs kapısının temiz genisligi 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. _ki kanatlı kapıda

temiz genislik, her iki kanat 90 derece açık durumda iken, kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

(5) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçıs yolu kapıları ile bir kattaki kisi sayısının

100’ü geçmesi hâlinde, kaçıs merdiveni, kaçıs koridoru ve yangın güvenlik holü kapıları, kaçıs yönünde kapı kolu kullanılmadan

açılabilecek sekilde düzenlenir.

(6) Kapıların en çok 110 N kuvvetle açılabilecek sekilde tasarlanması gerekir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Bina Kullanım Sınıflarına Göre Özel Düzenlemeler

Konutlar

MADDE 48- (1) Bodrum katlar dâhil 4 katı geçmeyen konutlar ile, tek evler, ikiz evler ve sıra evler gibi konutlar ve tek

bir kullanıma hizmet veren bir yapıda veya yapının ayrılmıs bir bölümünde kaçıslar; kaçıs mesafesi aranmaksızın normal

merdivenlerle saglanabilir. Bu merdivenlerde baska herhangi bir özellik aranmaz.

(2) Birinci fıkrada belirtilenler dısındaki konutlarda, konut içindeki herhangi bir noktadan çıkıs kapısına kadar olan

uzaklıgın 20 m’yi geçmemesi gerekir. _kiden çok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde tek kapı bulunması hâlinde, bu kapı

üst katta düzenlenemez. Üstteki katın döseme alanı, bu kat için ayrı bir çıkıs saglanmadıkça 70 m2’yi asamaz.

(3) Konut birimlerinden bütün çıkısların, kaçıs merdivenlerine veya güvenli bir açık alana dogrudan erisim imkânı

saglayacak sekilde olması gerekir.

(4) Kaçıs uzaklıgı, apartman dairelerinin kapısından baslanarak ölçülür. Bir apartman dairesi için aynı kat düzeyinde iki

kapı gerektiginde, yalnızca tek dogrultuda kaçıs veya tek bir kaçıs merdiveni saglanıyor ise, kaçıs uzaklıgı en uzaktaki kapıdan

baslanarak ve iki ayrı dogrultuda kaçıs imkânı saglanabiliyor ise, kaçıs uzaklıgı her bir kapıdan baslanarak ölçülür.

(5) Kaçıs mesafeleri uygun olmak sartıyla, sadece konut olarak kullanılan binalarda kaçıs merdivenleri asagıdaki sekilde

düzenlenir:

a) Yapı yüksekligi 21.50 m’nin altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçıs yolu olarak kabul edilir ve

ikinci çıkıs aranmaz.

b) Yapı yüksekligi 21.50 m’den fazla ve 30.50 m’den az olan konutlarda, en az 2 merdiven düzenlenmesi,

merdivenlerden en az birisinin korunumlu olması ve her daireden korunumlu merdivene ulasılması gerekir.

c) Yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu

ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmis veya basınçlandırma uygulanmıs 2 kaçıs merdiveni yapılması mecburidir.

ç) Yapı yüksekligi 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangın güvenlik holü olan ve

basınçlandırılan en az 2 adet kaçıs merdiveni yapılması sarttır.

(6) Konut yapılarının, farklı amaçla kullanılan bodrum katlarında ortak merdivenlerin ve kaçıs merdivenlerinin önüne

yangın güvenlik hacmi düzenlenmesi gerekir.

Saglık yapıları

MADDE 49- (1) Saglık yapıları kapsamında olan, hastanelerde, yaslılar için dinlenme ve bakım evleri ve bedensel ve

zihinsel engelliler için olan bakım evlerinde asagıda belirtilen sartlara uyulur:

a) Kullanıcı yükü 15 kisiyi asan herhangi bir hasta yatak odası veya süit oda için birbirinden uzakta konuslandırılmıs 2

kapı bulunması gerekir.

b) Hastanelerde ve bakım evlerinde, korunumlu yatay tahliye alanları teskil edilir. Yatay tahliye alanlarının

hesaplanmasında kullanıcı yükü 2.8 m²/kisi alınır.

(2) Hastanelerde koridor genislikleri 2 m’den az olamaz.

Oteller, moteller ve yatakhaneler

MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve diger binaların yatakhane olarak kullanılan bölümlerinin asagıda belirtilen

sartlara uygun olması gerekir:

a) Yatak odaları, iç koridordan en az 60 dakika yangına karsı dayanıklı bir duvar ile ayrılır. Toplam yatak sayısı 20’den

fazla veya kat sayısı ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 çıkıs saglanır. Yatak sayısı 20’den az ve yapı yüksekligi 15.50

m’den az olan bina veya bloklarda ise, merdiven korunumlu yapıldıgı veya basınçlandırıldıgı takdirde, tek merdiven yeterli

kabul edilir.

b) _ç koridora açılan kapıların yangına karsı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliginden kapatan düzenekler ile

donatılması gerekir.

c) _ç koridorlar, bir dıs duvarda yer alan bosluklar ile dogal yolla havalandırılır veya mekanik duman tahliyesi yapılır.

ç) Yatak odası koridoruna açılan diger odaların veya koridorun bir parçasını olusturup kaçısları tehlikeye sokabilecek

diger mekânlar için, yatak odalarıyla aynı düzeyde bir kompartıman özelliginin saglanması sarttır.

(2) Bir dıs koridor ile erisilen otel yatak odalarının asagıda belirtilen sartlara uygun olması gerekir.

a) Yatak odalarının, yangına en az 60 dakika dayanıklı bir duvar ile dıs koridordan ayrılması gerekir. Ancak, parapet üst

kotu koridor bitmis döseme üst kotundan 1.1 m veya daha yukarda konumlandırılan yanmaz malzemeden yapılmıs havalandırma

boslukları için bu sart aranmaz.

b) Dıs koridora açılan kapıların yangına karsı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendiliginden kapatan düzenekler ile

donatılması gerekir.

c) Dıs koridorlarda dıs kaçıs geçitlerine iliskin en az genislik, dösemede kot degisimleri, çatı korunumu koridor dıs

kenarı boyunca korkuluk yapılması ve benzeri sartlara uyulması gerekir.

(3) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkıs kapısına kadar ölçülen uzaklıgın 15 m’yi asmaması

hâlinde, tek kaçıs kapısı bulunması yeterli kabul edilir. Ancak:

a) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkıs kapısına kadar ölçülen uzaklıgın 15 m’yi asması

hâlinde, birbirinden uzakta konuslandırılmıs en az 2 çıkıs kapısı bulunması gerekir.

b) Tamamı yagmurlama sistemi ile donatılmıs otellerin yatak odalarında veya süit odalarında, en uzak bir noktadan

kapıya kadar ölçülen uzaklıgın 20 m’yi asmaması gerekir.

(4) Kaçıs uzaklıgı, yatak odası veya süit odanın çıkıs kapısından baslayarak bir kaçıs merdivenine, dıs kaçıs geçidine

veya dıs açık alana açılan çıkıs kapısına kadar olan ölçüdür.

(5) Koridor boyunca yalnızca tek yönde kaçıs imkânı var ise, kaçıs uzaklıgı en uzaktaki yatak odası çıkıs kapısından

itibaren ölçülür. _ki yönde kaçıs saglanabiliyor ise, kaçıs uzaklıgı her bir yatak odasının çıkıs kapılarından ölçülür.

(6) Dogal veya mekanik yolla havalandırılmayan iç koridorlar; yagmurlama sistemi olan binalarda 45 m ve yagmurlama

sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralıklarla duman kesicileri ile bölümlendirilir ve buralarda asagıdaki sartlara uyulur:

a) Duman kesicileri yangına en az 60 dakika dayanıklı olur. Bölme içinde yer alan kaçıs kapılarının yangına en az 60

dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz nitelikte olması sarttır. Duman kesicilerin, koridoru kusatan duvar da dâhil olmak üzere,

bütün kat yüksekligince tavana veya çatı örtüsünün altına kadar devam etmesi ve ara kesitleri sıkıca kapatması gerekir.

b) Duman kesicileri ile olusturulan bölmelerin her birinden bir çıkısa, kaçıs merdivenine, dıs kaçıs geçidine veya kaçıs

rampasına dogrudan engelsiz erisim imkânı saglanması gerekir.

c) Duman sızdırmaz kapılara, camlı kapılar hariç olmak üzere, alanı her bir kanat yüzey alanının en az % 25’i degerinde

net görüs saglayan cam paneller konulur.

ç) Duman sızdırmaz kapılar tek veya çift kanatlı olabilir. Ancak, kendiliginden kapatan düzenekler ile donatılması ve

kanatların, içinde yer aldıgı boslugu bütünüyle kapatması sarttır. Kasaların duvar bosluguna sıkıca yerlestirilmesi ve kanat ile

döseme arasındaki aralıgın 4 mm’yi asmaması gerekir.

d) Duman sızdırmaz kapıların normal olarak kapalı durumda tutulması gerekir. Ancak, bu kapılar algılama sistemi yolu

ile çalısan elektro-manyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik olarak kapatılabiliyor ise açık durumda tutulabilir.

Toplanma amaçlı binalar

MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum, konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu toplantı amaçlı salonlarda iki

koltuk sırası arasındaki geçitlerin asagıda belirtilen sekilde olması gerekir:

a) Salonlarda ve balkonlarda kapılara veya çıkıs kapılarına götüren ve genisligi koridor genisliginden az olmayan ara

dolasım alanlarının saglanması gerekir.

b) Koltuk sıralarının olusturdugu kümeler arasında dolasım alanlarının düzenlenmesi ve bir koltuk sırası içindeki koltuk

sayısının Ek-6'da belirtilen sartlara uygun olması gerekir. Sıra iç geçis temiz genisligi 30 cm’den az olamaz ve bu genislik

sıranın arkasından otomatik kalkan koltuklar dâhil olmak üzere, dik durumdaki koltugun en yakın çıkıntısına kadar yatay olarak

ölçülür. Sıra iç geçis genisliginin bütün sıra boyunca sabit tutulması gerekir.

c) Ara dolasım alanlarında egim % 10’u asmadıkça kot degisimlerinin çözümü için basamak yapılamaz.

ç) Ara dolasım alanlarında, basamakların egimi 30 dereceyi veya rampa egimi % 10’u astıgı takdirde, koltukları yandan

kusatan korkulukların yapılması gerekir.

d) Ara dolasım alanlarını olusturan basamakların ve rampaların bitis kaplamalarında kaymayı önleyen malzemeler

kullanılması sarttır.

e) Her bir basamagın, genel aydınlatmanın kesilmesi hâlinde net olarak görülebilecek sekilde ısıklandırılması gerekir.

(2) Tiyatro, sinema veya konser salonlarında gerekli çıkısların sayısının ve kapasitesinin en az yarısının, kendi

kompartımanı kapsamında düsünülmesi gerekir.

Fabrika, imalathane, dükkân, depo ve büro binaları

MADDE 52- (1) Fabrika, imalathane, dükkân ve depo binalarında en az 2 bagımsız kaçıs merdiveni veya baska

çıkısların saglanması gerekir. Ancak,

a) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmıs olması,

b) Bina yüksekliginin 15.50 m’yi veya yapı yüksekliginin 21.50 m’yi asmaması,

c) _malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler kullanılmıyor olması,

ç) Herhangi bir kat üzerindeki en fazla kaçıs uzaklıgının Ek-5/B’deki uzaklıklara uygun olması,

d) Fabrika, imalathane, dükkân ve antrepo binalarında, servis bacaları, asansör kuyuları, tuvaletler ve merdivenler gibi

alanlar da dâhil olmak üzere, herhangi bir katın brüt alanının 185 m²’yi asmaması,

sartlarının hepsinin birlikte gerçeklesmesi hâlinde tek kaçıs merdivenine izin verilir.

(2) Büro binalarının yapımında yanmaz ürünler kullanılmıs ve bina yüksekligi 15.50 m’yi veya yapı yüksekligi 21.50

m’yi veya yapı insaat alanı 1500 m2’yi asmıyor ise, tek kaçıs merdivenine izin verilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Bina Bölümlerine ve Tesislerine _liskin Düzenlemeler

B_R_NC_ BÖLÜM

Bina Bölümleri ve Tesisler

Bina bölümleri ve tesisler

MADDE 53- (1) Binaların yangın bakımından kritik özellikler gösteren kazan daireleri, yakıt depoları, sobalar ve

bacalar, sıgınaklar, otoparklar, mutfaklar, çatılar, asansörler, yıldırımdan korunma tesisatı, transformatör ve jeneratör gibi

kısımlarda alınacak tedbirler bu Kısımda gösterilmistir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen yerlere yanıcı madde atılması veya depolanması yasaktır. Bu yerlerin belirli aralıklarla

temizlenmesi sart olup, bina sahibi veya yöneticisi bunu saglamakla mükelleftir.

_K_NC_ BÖLÜM

Kazan Daireleri

Kazan daireleri

MADDE 54- (1) Kazan dairelerinin ilgili Türk Standartlarına uygun olması sarttır.

(2) Kazan dairesi, binanın diger kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmıs olarak merkezi

bir yerde ve bütün hâlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geçemez.

(3) Kazan dairelerinde duman bacalarına ilave olarak temiz ve kirli hava bacaları yaptırılması sarttır.

(4) Kazan dairesi kapısının, kaçıs merdivenine veya genel kullanım merdivenlerine direkt olarak açılmaması ve mutlaka

bir güvenlik holüne açılması gerekir.

(5) Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döseme alanı 100 m2’nin üzerindeki

veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkıs kapısı olur. Çıkıs kapılarının olabildigi kadar

biribirinin ters yönünde yerlestirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliginden kapanabilecek

özellikte olması gerekir.

(6) Kazan dairesi tabanına sıvı yakıt dökülmemesi için gerekli tedbir alınır ve dökülen yakıtın kolayca bosaltılacagı bir

kanal sistemi yapılır.

(7) Sıvı yakıtlı kazan dairesinde en az 0.25 m3 hacminde uygun yerde betondan pis su çukuru yapılır. Zemin suları uygun

noktalardan bodrum süzgeçleri ile toplanarak pis su çukuruna akıtılır ve bu pis su çukuru kanalizasyona baglanır. Kot düsük ise,

pis su çukuru pompa konularak kanalizasyona baglanır. Sıvı yakıt akıntıları yakıt ayırıcıdan geçirildikten sonra pis su çukuruna

akıtılır ve kontrollü bir sekilde kazan dairesinden uzaklastırılır.

(8) Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’lık çok maksatlı kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ve büyük kazan

dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulundurulur.

Dogalgaz ve LPG tesisatlı kazan daireleri

MADDE 55- (1) Kazan dairelerinde dogalgaz ve LPG kullanılması hâlinde, bu madde ile Sekizinci Kısmın ilgili

hükümleri uygulanır. Kazan dairesinin dogalgaz ve LPG tesisatı, projesi, malzeme seçimi ve montajı ilgili standartlara ve gaz

kuruluslarının teknik sartnamelerine uygun olarak yapılır.

(2) Sayaçların kazan dairesi dısına yerlestirilmesi gerekir.

(3) Herhangi bir tehlike anında gazı kesecek olan ana kapama vanası ile elektrik akımını kesecek ana devre kesici ve ana

elektrik panosu, kazan dairesi dısında kolayca ulasılabilecek bir yere konulur. Gaz ana vanasının yerini gösteren plaka, bina

girisinde kolayca görülebilecek bir yere asılır.

(4) Gaz kullanılan kapalı bölümlerde, gaz kaçagına karsı dogal veya mekanik havalandırma saglanması gerekir.

(5) Kazan dairesinde dogalgaz veya LPG kullanılması hâlinde, bu gazları algılayacak gaz algılayıcıların kullanılması

sarttır.

(6) Kazan dairesi topraklaması 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde

Topraklamalar Yönetmeligine uygun sekilde yapılır.

(7) Kullanılan gazın özelligi dikkate alınarak, aydınlatma ve açma-kapama anahtarları ile panolar, kapalı tipte uygun

yerlere tesis edilir.

(8) Kullanılan gazın özelligi dikkate alınarak, tablolar, anahtarlar, prizler, borular gibi bütün elektrik tesisatının ilgili

yönetmeliklere ve Türk Standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde kullanılacak

her türlü cihaz ve kabloların ilgili standartlara uygun olması gerekir.

(9) Dogalgaz tesisatlı kazan dairesi tavanının mümkün oldugu kadar düz olması ve gaz sızıntısı hâlinde gazın birikecegi

ceplerin bulunmaması gerekir.

(10) LPG kullanılan kazan daireleri bodrum katta yapılamaz. Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.

(11) LPG kullanan ısı merkezlerinde, gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçagını algılayıp uyarması ile devreye giren ve

bina girisinde, otomatik emniyet vanası ve ani kapama vanası gibi gaz akısını kesen emniyet vanası bulunması gerekir.

(12) Yetkili bir kurum tarafından verilen kazan dairesi isletmeciligi kursunu bitirdigine dair sertifikası bulunmayan

sahıslar, kazan dairesini isletmek üzere çalıstırılamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yakıt Depoları

Yakıt depoları

MADDE 56- (1) Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmus bir hacme yerlestirilir. Yakıt deposu ile kazan

dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmıs olması gerekir. Depoda yeterli havalandırmanın saglanması ve

tank kapasitesinin en az üçte birini alacak sekilde havuzlama yapılması sarttır. Yakıt tankları, ilgili Türk Standartlarına göre

hesaplanır ve yerlestirilir.

(2) Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven bosluguna, mutfaga, banyoya ve yatak odasına konulamaz.

(3) Kalorifer yakıtı olarak kullanılan sıvı yakıtlar; asagıda belirtilen sekilde ve miktarlarda depolanabilir:

a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil içinde,

b) 3000 litreye kadar bodrumda ve sızıntısız sac kaplarda,

c) 12000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yangına 120 dakika dayanıklı kâgir odada ve sızıntısız sac depolarında,

sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında,

ç) 40000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yeraltı tanklarında veya bina dısında sızıntısız yeraltı ve yerüstü

tanklarında,

d) Stok ihtiyacının 40000 litreden fazla olması hâlinde, yakıt tankları, binadan ayrı, bagımsız, tek katlı bir binaya

yerlestirilmis ve Sekizinci Kısımda belirtilen emniyet tedbirleri alınmıs sekilde.

(4) Akaryakıt depolarının metal bölümleri, ilgili yönetmeliklere göre statik elektrige karsı topraklanır.

(5) Akaryakıt yakan kat kaloriferinin yakıt depoları daire içinde merdiven bosluklarına ve mutfaga, banyoya ve yatak

odasına konulamaz. Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve ilgili standartlara uymak kaydıyla, bodrumda en fazla

2000 litre hacminde yapılabilir. Günlük yakıt deposu ise, en fazla 100 litre olmak üzere, daire içinde kapalı bir hacimde

yapılabilir. Günlük yakıt deposu sadece havalık ile atmosfere açılır, tasma borusu ana yakıt deposuna baglanır.

(6) Kat kaloriferi tesisatı bulunan veya gazyagı kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'lık kuru ABC tozlu el yangın

söndürme cihazı bulundurulması sarttır.

(7) Kömürlük; kazan dairesine bitisik, taban kotu el ile veya stoker ile yükleme ve bosaltmaya elverisli olarak tesis edilir.

Kömürün rahat tasınabilmesi ve cürufun kolay atılabilmesi gerekir. Kömürlük alanı 1.5 m kömür yüksekligi esas alınarak

hesaplanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Mutfaklar, Çay Ocakları, Sobalar ve Bacalar

Mutfaklar ve çay ocakları

MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, alısveris merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ve yemek

fabrikaları ile bir anda 100'den fazla kisiye hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması ve

ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatının kurulması sarttır.

(2) Mutfakların bodrumda olması ve gaz kullanılması hâlinde, havalandırma sistemleri yapılır. _kinci bir çıkıs tesis

edilmeksizin gaz kullanılması yasaktır.

(3) Mutfak ve çay ocakları binanın diger kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmıs

biçimde konumlandırılır. Bölme olarak ahsap ve diger kolay yanıcı maddeler kullanılamaz.

(4) LPG kullanılan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG kullanılan mutfakların bodrum katta

olması hâlinde; gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçagını algılayıp uyarması ile devreye giren ve gaz akısını kesen, otomatik

emniyet vanası veya ani kapama vanası gibi bir emniyet vanasının ve havalandırmanın bulunması gerekir.

(5) Mutfaklarda dogalgaz kullanılması hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyulması sarttır.

Soba ve bacalar

MADDE 58- (1) Baca tesisatının, ilgili Türk Standartlarındaki esaslara uygun olması sarttır. Her kazan için tercihan ayrı

bir baca kullanılır, soba ve sofben boruları kazan bacalarına baglanamaz.

(2) Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır. Baca çekisinin azalmaması bakımından, bacaların mümkün ise,

komsu yüksek binalardan en az 6 m uzaklıkta yapılması ve ait oldugu bina mahyasının en az 0.8 m üzerine kadar çıkarılması

gerekir.

(3) Kazana ait baca duvarları 500 0C sıcaklıga dayanıklı olan malzemeden yapılır ve yapılmasında delikli tugla ve briket

kullanılamaz.

(4) Sıcak baca gazlarının yaladıgı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması hâlinde, projelendirmede en uygun derzlendirme

biçiminin seçimi gibi tedbirler alınır. Baca duvarlarının dıs yüzeyleri uygun sekilde sıvanır.

(5) Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bir kurum temizleme menfezi bulunması ve yılda en az iki defa

yetkili kisilere temizlettirilmesi gerekir. Bacaların temizliginden bina sahibi ve yöneticisi sorumludur.

(6) Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba, tahta ve boyalı kısımlara zarar vermeyecek sekilde, altına metal

kaplı tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban beton ise, bu tedbirlerin alınması mecburi degildir.

(7) Bagdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa, duvarın yaglı boya veya ahsap gibi çabuk yanıcı kısmına

künk veya büz yerlestirilir ve boru bu delikten geçirilir.

(8) Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 cm açıkta ve 50 cm yüksekte ve ucunda

sapka kullanılarak kurulur. Boruların birlestigi yerler çember ile kapatılıp, bu çemberden duvar ve tavana baglanmak suretiyle,

birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenir.

(9) Kullanım sırasında soba kapakları açık bırakılmaz, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve

benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmaz. _çindeki ates, gerektiginde kapaklı mangala alınır. Sobanın, kullanılmadıgı

mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadıgı yerlerde, kapaklar açılmayacak sekilde telle baglanır.

(10) Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldıgı takdirde, borular ayda bir,

bacalar ise iki ayda bir temizlenir.

(11) Baca temizligi, mahallin itfaiye teskilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda itfaiye teskilatından aldıgı izin ile ve

belediye encümeninin belirledigi fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar var ise, temizlik onlara da yaptırılabilir.

BES_NC_ BÖLÜM

Sıgınaklar, Otoparklar ve Çatılar

Sıgınaklar

MADDE 59- (1) _lgili mevzuatına uygun olarak 50'den fazla insan barındırılmak üzere yapılan sıgınaklarda, Altıncı

Kısmın _kinci Bölümüne uygun duman tahliye sistemi kurulması ve Üçüncü Kısmın _kinci Bölümünde belirtilen esaslara uygun

ve en az 2 çıkısın saglanması mecburidir. Bu Yönetmelige göre algılama, uyarı ve söndürme sistemlerinin yapılması mecburi

olan binaların sıgınaklarında belirtilen bu sistemlerin kurulması sarttır.

Otoparklar

MADDE 60- (1) Motorlu ulasım ve tasıma araçlarının park etmeleri için kullanılan otoparkların dısarıya olan toplam

açık alanı, döseme alanının % 5' inden fazla ve bu açık alan her birinde en az yarısı kadar olmak üzere karsılıklı iki cephede

bulunuyor ise açık otopark; aksi hâlde kapalı otopark kabul edilir. Araç kapasitesi 20’den fazla olan veya birden fazla bodrum

kat kullanan kapalı tip otoparklarda otomatik yagmurlama sistemi, yangın dolap sistemi ve itfaiye su alma agızları yapılması

mecburidir.

(2) Toplam alanı 2000 m2’yi asan bodrumlardaki kapalı otoparklar için mekanik duman tahliye sistemi yapılması sarttır.

Duman tahliye sisteminin binanın diger bölümlerine hizmet veren sistemlerden bagımsız olması ve saatte en az 9 hava degisimi

saglaması gerekir.

(3) Araçların asansör ile alındıgı kapalı otoparklarda dogal veya mekanik havalandırma sistemi yapılması sarttır.

(4) LPG veya sıkıstırılmıs dogalgaz (CNG) yakıt sistemli araçlar kapalı otoparklara giremez ve alınmaz.

Çatılar

MADDE 61- (1) Çatı aralarında kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurulamaz.

(2) Isıtma, sogutma, haberlesme ve iletisim alıcı ve verici elektrikli cihazlarının çatı arasına yerlestirilmesi gerektigi

takdirde, elektrikli cihazlar için, yangına dayanıklı kablo kullanılması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi, yangına karsı

ilave tedbirler alınarak yetkili kisiler eliyle ilgili yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı çekilebilir.

(3) Çatı giris kapısı devamlı kapalı ve kilitli tutulur. Çatıya bina sahibi, yöneticisi veya bina yetkilisinin izni ile

çıkılabilir. Çatı araları periyodik olarak temizlenir.

ALTINCI BÖLÜM

Asansörler

Asansörlerin özellikleri

MADDE 62- (1) Asansör sistemleri, 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî Gazetede ve 31/1/2007 tarihli ve 26420

sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Asansör Yönetmeligine (95/16/AT) uygun olarak imal ve tesis edilir.

(2) Asansör kuyusu ve makina dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılır.

(3) Aynı kuyu içinde 3’den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendigi takdirde, ikiserli gruplar

hâlinde araları yangına 60 dakika dayanıklı bir malzeme ile ayırılır.

(4) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar bir havalandırma ve dumandan

arındırma bacası bulundurulur veya kuyular basınçlandırılır. Aynı anda bodrum katlara da hizmet veren asansörlere, bodrum

katlarda korunmus bir koridordan veya bir yangın güvenlik holünden ulasılması gerekir. Asansörlerin kapıları, koridor, hol ve

benzeri alanlar dısında dogrudan kullanım alanlarına açılamaz.

(5) Yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin asagıda belirtilen esaslara uygun olması gerekir:

a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan dogrultuları ne olursa olsun otomatik olarak acil çıkıs

katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek özellikte olması gerekir. Ancak, asansörlerin gerektiginde yetkililer tarafından

kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da gerekir.

b) Asansörlerin, yangın uyarısı alındıgında, kat ve koridor çagrılarını kabul etmemesi gerekir.

c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı alarak asansörlerin

deprem sırasında durabilecegi en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.

(6) Asansör kapısı, yangın merdiven yuvasına açılamaz.

(7) Asansör kapılarının yangına karsı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı yüksekligi 51.50 m’den

yüksek binalarda yangına karsı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.

Acil durum asansörü

MADDE 63- (1) Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların kullandıkları ekipmanın

üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir sekilde tasınmasını saglamak, gerekli kurtarma islemlerini yapmak

ve aynı zamanda engelli insanları tahliye edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, aynı zamanda normal sartlarda binada

bulunanlar tarafından da kullanılabilir. Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.

(2) Yapı yüksekligi 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum

asansörü olarak düzenlenmesi sarttır.

(3) Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçıs merdivenine de geçis saglayacak sekilde, her katta 6 m2’den az,

10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın güvenlik holü olusturulur.

(4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², tasıma kapasitesinin en az 630 kg, hızının zemin kattan en üst

kata 1 dakikada erisecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalısır

durumda kalmasını saglayacak bir acil durum jeneratörüne baglı bulunması gerekir.

(5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karsı en az 60 dakika dayanıklı olması ve

asansör boslugu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.

(6) Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır.

YED_NC_ BÖLÜM

Yıldırımdan Korunma Tesisatı, Transformatör ve Jeneratör

Yıldırımdan korunma tesisatı

MADDE 64- (1) Binaların yıldırım tehlikesine karsı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların gereginin yerine

getirilmesi sarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diger tesisat üzerinde risk yaratmaksızın topraga iletilebilecegi

yeterli baglantının saglanması ve bir toprak sonlandırma agı olusturulması gerekir.

Transformatör

MADDE 65- (1) Transformatörün kurulacagı odanın bütün duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına

dayanabilecek sekilde yapılır.

(2) Yaglı transformatör kullanılması durumunda;

a) Yag toplama çukurunun yapılması gerekir.

b) Transformatörün içinde bulunacagı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yangın hâlinde

transformatörden çıkan dumanların ve sıcaklıgın binadaki kaçıs yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi

gerekir.

c) Uygun tipte otomatik yangın algılama ve söndürme sistemi yapılır.

(3) Ana elektrik odalarından ve transformatör merkezlerinden temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı

donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.

Jeneratör

MADDE 66- (1) Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kaynagı olarak jeneratör kullanılan bütün

bina ve yapılarda asagıdaki tedbirlerin alınması sarttır:

a) Jeneratörün kurulacagı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek sekilde

yapılır.

b) Jeneratörün içinde bulunacagı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yangın hâlinde çıkan dumanların ve

sıcaklıgın binadaki kaçıs yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.

c) Jeneratörün ana yakıt deposunun bulunacagı yer için, 56 ncı maddede belirtilen sartlara uyulur.

(2) Jeneratör odalarından temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve

üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.

BES_NC_ KISIM

Elektrik Tesisatı ve Sistemleri

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri

MADDE 67- (1) Binalarda kurulan elektrik tesisatının, kaçıs yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı

sistemlerinin, yangın hâlinde veya herhangi bir acil hâlde, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek,

binanın emniyetli bir sekilde bosaltılmasını saglayacak ve güvenli bir ortam olusturacak sekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve

çalısır durumda tutulması gerekir.

(2) Her türlü elektrik tesisatının, kaçıs yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve yönlendirmesinin ve yangın

algılama ve uyarı sistemlerinin, ilgili tesisat yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi

sarttır.

(3) Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçıs yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin

tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve cihazların periyodik kontrolü, test ve

bakımları, bina sahibi veya yöneticisi ile bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettigi bina yetkilisince yaptırılır.

_K_NC_ BÖLÜM

_ç Tesisat

_ç tesisat

MADDE 68- (1) Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri,

baglantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565

sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik _ç Tesisleri Yönetmeligine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeligine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeligine ve ilgili diger yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir.

(2) Yapı yüksekligi 51.50 m’den fazla olan binalarda saft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir.

Yangın bölmelerinden geçisler

MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diger bir yangın bölmesine yatay ve

düsey geçislerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçisini engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın

durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle kapatılması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi

Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi

MADDE 70- (1) Kaçıs yollarında, kullanıcıların kaçısı için gerekli aydınlatmanın saglanmıs olması sarttır. Acil durum

aydınlatması ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma ünitelerinin normal aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte

seçilmesi hâlinde, normal kaçıs yolu aydınlatması kesildiginde otomatik olarak devreye girecek sekilde tesis edilmesi gerekir.

Kaçıs yollarının aydınlatılması

MADDE 71- (1) Bütün kaçıs yollarının ve kaçıs merdivenlerinin aydınlatılması gerekir.

(2) Kaçıs yollarında aydınlatmanın, bina veya yapıda kaçıs yollarının kullanılmasının gerekli olacagı bütün zamanlarda

sürekli olarak yapılması sarttır. Aydınlatma bina veya yapının genel aydınlatma sistemine baglı aydınlatma tesisatı ile saglanır

ve dogal aydınlatma yeterli kabul edilmez.

Acil durum aydınlatması sistemi

MADDE 72- (1) Acil durum aydınlatma sistemi; sehir sebekesi veya benzeri bir dıs elektrik beslemesinin kesilmesi,

yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici veya

sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma

saglayacak sekilde düzenlenir.

(2) Bütün kaçıs yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, asansörde ve yürüyen merdivenlerde, yüksek risk olusturan

hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda, elektrik dagıtım ve jeneratör odalarında, merkezi

batarya ünitesi odalarında, pompa istasyonlarında, kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanının bulundugu yerlerde,

yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulundugu bölümler ile benzeri bölümlerde ve asagıda belirtilen binalarda, acil

durum aydınlatması yapılması sarttır:

a) Hastaneler ve huzur evlerinde ve egitim amaçlı binalarda,

b) Kullanıcı yükü 200'den fazla olan bütün binalarda,

c) Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda,

ç) Penceresiz binalarda,

d) Otel, motel ve yatakhanelerde,

e) Yüksek tehlikeli yerlerde,

f) Yüksek binalarda.

(3) Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle saglanması sarttır. Acil

durum çalısma süresinin kullanıcı yükü 200’den fazla oldugu takdirde en az 120 dakika olması gerekir.

(4) Kaçıs yolları üzerinde aydınlatma ünitesi seçimi ve yerlestirmesi, tabanlarda, dösemelerde ve yürüme yüzeylerinde,

kaçıs yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak sekilde yapılır.

Acil durum çalısma süresi sonunda bu aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux’den daha düsük bir seviyeye

düsmemesi gerekir. En yüksek ve en düsük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 1/40’dan

fazla olamaz.

(5) Acil durum aydınlatması;

a) Kendi akümülatörü, sarj devresi, sebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip bagımsız aydınlatma

armatürleri,

b) Bir merkezi akümülatör bataryasından dogru gerilim veya bir invertör devresi aracılıgı ile alternatif gerilim saglayan

bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri,

ile saglanır.

(6) Normal aydınlatma maksadıyla kullanılan aydınlatma armatürleri, acil durum dönüstürme kitleri dogrudan armatür

muhafazasının içerisinde veya hemen yakınında monte edilerek ve gerekli baglantılar yapılarak bagımsız acil durum aydınlatma

armatürlerine dönüstürülebilir.

(7) Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile aydınlatma armatürleri

arasındaki baglantılar metal tesisat boruları içerisinde veya mineral izolasyonlu veyahut benzeri yangına dayanıklı kablolar ile

yapılır. Kendi baslarına acil durum aydınlatması yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak sebeke gerilimi baglantıları

normal aydınlatmada kullanılan tipte kablolarla yapılabilir.

(8) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, kaçıs koridorları ve merdivenlerindeki acil aydınlatmanın, kendi

baslarına çalısabilen bataryalı acil aydınlatma armatürleri ile saglanması gerekir.

Acil durum yönlendirmesi

MADDE 73- (1) Birden fazla çıkısı olan bütün binalarda, kullanıcıların çıkıslara kolaylıkla ulasabilmesi için acil durum

yönlendirmesi yapılır. Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullanılacak olan çıkısların konumları ve bina içerisindeki

her bir noktadan planlanan çıkıs yolu bina içindekilere gösterilmek üzere, acil durum çıkıs isaretlerinin yerlestirilmesi sarttır.

(2) Yönlendirme isaretlerinin aydınlatması 72 nci maddede belirtilen özelliklere sahip acil aydınlatma üniteleri ile

dısarıdan aydınlatma suretiyle yapılır veya bu aydınlatmada, aynı özelliklere ve içeriden aydınlatılan isaretlere sahip acil durum

yönlendirme üniteleri kullanılır.

(3) Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle saglanması gerekir.

Kullanıcı yükünün 200’den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çalısma süresinin en az 120 dakika olması sarttır.

(4) Yönlendirme isaretleri; yesil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve

normal zamanlarda kullanılacak çıkıslar için “ÇIKIS”, acil durumlarda kullanılacak çıkıslar için ise, “AC_L ÇIKIS” yazısını

ihtiva eder. Yönlendirme isaretlerinin her noktadan görülebilecek sekilde ve isaret yüksekligi 15 cm’den az olmamak üzere,

azami görülebilirlik uzaklıgı; dısarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme isaretleri için isaret boyut yüksekliginin 100

katına, içeriden ve arkasından aydınlatılan isaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri için isaret boyut yüksekliginin 200

katına esit olan uzaklık olması gerekir. Bu uzaklıktan daha uzak noktalardan erisim için gerektigi kadar yönlendirme isareti ilave

edilir.

(5) Yönlendirme isaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yükseklige yerlestirilir.

(6) Kaçıs yollarında yönlendirme isaretleri dısında, kaçıs yönü ile ilgili tereddüt ve karısıklık yaratabilecek hiçbir ısıklı

isaret veya nesne bulundurulamaz.

(7) Yönlendirme isaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hâllerinde kaçıs yolu üzerinde

bütün erisim noktalarından görülebilir olması gerekir. Dısarıdan aydınlatılan yönlendirme isaretleri aydınlatmasının, görülebilen

bütün dogrultularda en az 2 cd/m² olması ve en az 0.5 degerinde bir kontrast oranına sahip bulunması sarttır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri

Tasarım ilkeleri

MADDE 74- (1) Yangın uyarı sistemi; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberlesme fonksiyonlarını ihtiva eden

komple bir sistemdir. Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54’e uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis

edilmesi ve isletilmesi sarttır.

(2) Yangın uyarı sistemini olusturan bütün kabloların ve uzak kontrol ve denetim merkezlerine iletisim maksadıyla

kullanılan bütün hatların; kopukluk, kısa devre ve toprak kaçagı gibi arızalara karsı sürekli olarak denetim altında tutulması

gerekir.

(3) Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dısı kalması hâlinde, tekrar çalısır duruma getirilinceye kadar

korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapılır ve gerekli tedbir alınır.

Algılama ve uyarı sistemi

MADDE 75- (1) Yangın algılama ve uyarı sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminden aldıgı

uyarılardan biri veya birkaçı ile devreye girmesi gerekir.

(2) El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçıs yollarında tesis edilir.

Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erisim

uzaklıgının 60 m'yi geçmeyecek sekilde yerlestirilmesi gerekir. Engelli veya yaslıların bulundugu yerlerde bu mesafe

azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erisilebilir olması gerekir. Yangın uyarı butonları, yerden en

az 110 cm ve en fazla 130 cm yükseklige yerlestirilir. Asagıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması

mecburidir:

a) Konutlar hariç, kat alanı 400 m2’den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün binalarda,

b) Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda,

c) Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.

(3) Yapı yüksekligi veya toplam kapalı alanı Ek-7’deki degerleri asan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis

edilmesi mecburidir.

(4) Algılama sisteminin gerekli oldugu ve fakat duman algılama cihazlarının kullanımının uygun veya yeterli olmadıgı

mahallerde, sabit sıcaklık, sıcaklık artıs, alev veya baska uygun tip algılama cihazı kullanılır.

(5) Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre algılayıcılar yerlestirilir. Yangın anında normal baca

niteligi olmayan, içinde yanmaya elverisli madde bulunmayan ve erisilmesi mümkün olmayan bosluklara duman algılayıcı takılması

gerekli degildir.

(6) Bütün algılama cihazlarının periyodik testler ve bakımlar için ulasılabilir olması gerekir.

(7) Binada otomatik yagmurlama sistemi bulunuyor ise, yagmurlama baslıgının açılması hâlinde yangın uyarı sisteminin

otomatik algılama yapması saglanır. Bu amaçla, her bir zon hattına su akıs anahtarları tesis edilir ve bu akıs anahtarlarının kontak

çıkısları yangın alarm sistemine giris olarak baglanır. Otomatik yagmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları

donatılmıs gibi islem görür. Bu mahallerde otomatik sıcaklık artıs algılayıcılarının kullanılması mecburi degildir.

(8) Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalısan diger gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit söndürme sistemi

bulunuyor ise, bunların devreye girdiginin yangın alarm sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir. Bunu saglamak üzere,

söndürme sistemlerinden, söndürme sisteminin devreye girdigini bildiren kontak çıkısları yangın alarm sistemine giris olarak baglanır.

Alarm verme

MADDE 76- (1) Bir yangın algılama ve uyarı sisteminin devreye girmesi hâlinde, sesli ve ısıklı olarak veya data iletisimi ile

alarm verme;

a) Ana kontrol panelinde ve diger izleme noktalarındaki tali kontrol panellerinde veya tekrarlayıcı panellerde sesli, ısıklı veya

alfa nümerik göstergeleri,

b) Binanın kullanılan bütün bölümlerinde yasayanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ısıklı

uyarı cihazları,

c) Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber verilmesi için sesli ve ısıklı uyarı

cihazları ve direkt hatlar veya diger iletisim ortamları üzerinden data iletisimi,

ile yapılır.

Yangın bölgeleri ve kontrol panelleri

MADDE 77- (1) Yangını haber vermek üzere, en büyük birim olarak yangın bölgesi kullanılır. Bütün binalarda her

bagımsız kat en az bir yangın bölgesi olarak kabul edilir. Sayet

bir katın alanı 2000 m²’den büyük ise, birden fazla yangın bölgesi belirlenir. Bir bina veya yapının toplam insaat alanı

300 m² veya daha küçük ise, birden fazla katlı olsa bile tek bir yangın bölgesi olarak kabul edilir.

(2) Bir yangın bölgesinin herhangi bir dogrultuda uzunlugu 100 m’yi geçemez. Bir yangın bölgesinin içerisinde bir

yangın baslangıcını görsel olarak tespit etmek için alınması gereken uzaklıgın 30 m’yi geçmemesi gerekir.

(3) Yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı paneller, asagıda belirtilen sekilde olur:

a) Kontrol ve tekrarlayıcı paneller, binanın, tercihan zemin katında veya kolay ulasılabilir bölümünde ve sürekli olarak

görevli personel bulunan bir yerinde tesis edilir.

b) Yangın kontrol panelinin tesis edildigi yerde personelin bulunamadıgı zaman aralıkları var ise, bu sürelerde sürekli

personel bulunan ikinci bir mahalde veya daha fazla mahallerde tekrarlayıcı paneller tesis edilir.

c) Yangın algılama ve uyarı sistemi birden fazla binaya hizmet veriyor ise, iki veya daha fazla yangın bölgesi bulunan

her binada ayrı bir tali yangın kontrol paneli veya tekrarlayıcı panel tesis edilir.

Yagmurlama sistemi alarm istasyonları

MADDE 78- (1) Bir binada yagmurlama sistemi ve otomatik algılama sistemi kurulması hâlinde, yagmurlama sistemi

alarm istasyonları ve akıs anahtarları yangın alarm sistemine baglanır. Yagmurlama sisteminden gelen alarm uyarıları ayrı bir

bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm göstergeleri olusturularak izlenir. Hat kesme

vanalarının izleme anahtarlarının ve yagmurlama sistemine iliskin diger arıza kontaklarının da aynı sekilde yangın alarm sistemi

tarafından sürekli olarak denetlenmesi gerekir.

Gazlı söndürme sistemi alarm ve arıza çıkısları

Madde 79- (1) Bir binada gazlı söndürme sistemi kurulması hâlinde, binada algılama ve uyarı sistemi var ise, söndürme

sisteminin alarm ve arıza çıkısları, yangın alarm sistemine baglanarak ayrı bölgesel göstergelerle izlenir.

Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izlemeleri

MADDE 80- (1) Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu sistemler ile ilgili arıza

ve konum degistirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza

göstergeleri olusturularak izlenir ve kontrol edilir. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir

kontrol panelinden yapılabilecegi gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birlestirilerek yangın alarm sistemi bünyesinde de

gerçeklestirilebilir.

Sesli ve ısıklı uyarı cihazları

MADDE 81- (1) Bir binanın kullanılan bütün bölümlerinde yasayanları yangından veya benzeri acil hâllerden haberdar

etme islemleri, sesli ve ısıklı uyarı cihazları ile gerçeklestirilir. Yangın uyarı butonunun mecburi oldugu yerlerde uyarı sistemi de

mecburidir.

(2) Yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak, yangın mücadele ekipleri ve yangına müdahale konusunda egitilmis

personele ulastırılmak sartıyla, yangın alarm sinyalinin gerçekliginin arastırılmasına imkân verecek sekilde bir ön uyarı

sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin bulunduruldugu veya islendigi endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı yapılarda

herhangi bir yangın algılamasının otomatik olarak bina tahliye uyarı sistemlerini harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve

yapılarda ön uyarı sistemine izin verilmez.

(3) Tahliye uyarıları, asagıda belirtilen istisnalar dısında, hem sesli ve hem de ısıklı olarak yapılır:

a) _sitme engelli kisilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ısıklı uyarı cihazı kullanılması mecburi degildir.

b) Saglık hizmeti amaçlı binalar için öngörüldügü takdirde sadece ısıklı uyarı cihazları kullanılmasına izin verilir.

(4) Tahliye uyarı sistemlerinin, asagıda belirtilen istisnalar dısında, yapının tamamında devreye girmesi gerekir:

a) Yapısı itibarıyla tamamının birden bosaltılması mümkün olmayan binalarda, baslangıçta sadece yangından etkilenen

ve etkilenecek olan bölgelerde uyarı sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde, binanın düzenli bir sekilde bosaltılabilmesi için,

uyarı sistemi, diger bölgelerde kademeli olarak devreye sokulacak sekilde tesis edilir.

b) Yaslılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik ve benzeri sebeplerle kendi baslarına dısarı çıkamayacak kisiler bulunan

binalarda, sadece bu kisilerin bakımları ve binadan tahliyeleri ile görevli personele yangın uyarısı verilmesine izin verilir.

(5) Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses

seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak sekilde yerlestirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duslarda, ses seviyesinin

en az 75 dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek

özellikte olması sarttır.

(6) Sesli yangın uyarı cihazlarının seslerinin, binada baska amaçlarla kullanılan sesli uyarıcılardan ayırt edilebilecek

özellikte olması gerekir.

(7) Asagıda belirtilen yerlerde, otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın merkezinden mikrofonla yayınlanan

canlı ses mesajları ile binada yasayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer degistirmelerini saglayacak sekilde anons

sistemleri kurulması mecburidir:

a) Binadaki yatak sayısı 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,

b) Yapı insaat alanı 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kisiyi asan topluma açık binalarda,

alısveris merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,

c) Yüksekligi 51.50 m’yi geçen bütün binalarda.

(8) Sesli ve ısıklı uyarı cihazları, sadece yangın uyarı sistemi ve diger acil durum uyarıları için kullanılır. Anons

sistemleri ise, yangın uyarı sistemi ve diger acil durum anonsları öncelik almak ve otomatik olarak diger kullanım amaçlarını

devre dısı bırakmak sartıyla, genel anons ve fon müzigi yayını gibi baska amaçlar ile de kullanılabilir.

Acil durum kontrol sistemleri

MADDE 82- (1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil durum kontrol

sisteminin;

a) Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diger açıklıkları kapatma amaçlı cihazları normal hâlde açık

durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazlarının serbest bırakılması,

b) Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması,

c) Duman kontrol sistemlerinin islemlerini yerine getirmesi,

ç) Acil durum aydınlatma kontrol islemlerini gerçeklestirmesi,

d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması,

e) Asansörlerin yapılıs özelliklerine baglı olarak yangın esnasında kullanımının engellenmesi veya tahliye amacıyla

itfaiye veya egitilmis bina yangın mücadele ekipleri tarafından kullanılmasının saglanması,

f) Mahalli itfaiye ile elektrik isletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina sahibine ve gerekli

görülen diger yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi,

özellik ve fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.

(2) Acil durum kontrol islemleri, yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlügü içerisinde bulunan kontrol

birimleri ile gerçeklestirilir. Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile iliskisi bulunan güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon

sistemleri gibi diger sistemler tarafından yapılabilecek her türlü kontrol ve kumanda islemlerinin, yangın veya benzeri bir acil

durumda yangın kontrol panelinden yapılacak acil durum kontrol islemlerini hiçbir sekilde engellememesi gerekir.

Kablolar

MADDE 83- (1) Bir yangın sırasında çalısır durumda kalması gereken;

a) Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ısıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine ve

acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının,

b) _tfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içerisinde kalan kısımlarının,

c) Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin birbirleri arasındaki haberlesme ve

besleme kablolarının,

ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji saglayan besleme kablolarının,

yangına karsı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması sarttır.

(2) Yangına karsı dayanıklı olması gereken kabloların, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi tutulmus ve sertifikalı

olması gerekir.

(3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalısır durumda kalması gerekli olmayan yangın uyarı butonlarında,

algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi kesildiginde tehlikeli bir durum olusmayan

elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden kablolarda yangına dayanıklılık özelligi aranmayabilir.

(4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin saglıklı ve güvenilir çalısmasını saglayacak sekilde yangın algılama,

kontrol ve uyarı ekipmanı üreticilerinin spesifikasyonlarına uygun tipte olması ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden

korunacak sekilde, diger sistemlerden ve enerji tasıyan kablolardan ayrılarak tesis edilmesi gerekir.

BES_NC_ BÖLÜM

Periyodik Testler, Bakım ve Denetim

Periyodik testler, bakım ve denetim

MADDE 84- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen acil aydınlatma, yönlendirme ve yangın algılama ve uyarı sistemleri; bina

sahibinin ve yöneticinin veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettigi bina yetkilisinin sorumlulugu altında, ilgili

standartlarda belirtilen sistemin gerektirdigi periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulur.

(2) Kabul islemlerinde de, birinci fıkrada belirtilen hususlara uyulur.

ALTINCI KISIM

Duman Kontrol Sistemleri

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tasarım ilkeleri

MADDE 85- (1) Binalarda duman kontrol sistemi olarak yapılan basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye

tesisatının; binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve binanın emniyetli bir sekilde bosaltılmasını

saglayacak güvenli bir ortamı olusturacak sekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalısır durumda tutulması gerekir.

(2) Kurulması gereken basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının yerlestirilmesi ve kullanılacak

teçhizatın cinsi ve miktarı, binanın kullanım sınıfına, tehlike sınıfına, binada bulunanların hareket kabiliyetine ve binada bulunan

yangın önleme sistemlerinin özelliklerine göre belirlenir.

(3) Her türlü basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun

olarak tasarlanması, tesis edilmesi ve isletilmesi gerekir.

(4) Bu Yönetmelikte öngörülen her türlü sistemin, cihazın ve ekipmanın, montaj ve isletme süresince performans ve

çalısma sürekliligi saglanacak sekilde kabul testinin yapılması, periyodik kontrol, test ve bakıma tabi tutulması gerekir.

Binalarda kurulacak basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatı da, binanın yangın sorumlusunun gözetiminde test

ve bakıma tabi tutulur.

(5) Duman tahliyesinde kullanılacak fanların ve basınçlandırma fanlarının besleme kablolarının yangına en az 60 dakika

dayanıklı olması ve jeneratörden beslenecek sekilde tesis edilmesi gerekir.

_K_NC_ BÖLÜM

Duman Kontrolü

Duman kontrolünün esasları

MADDE 86- (1) Dogal duman tahliyesi yapılabilecek yerlerde duman çekis bacaları, duman kesicileri ve duman

bölmeleri kullanılır. Mekanik duman kontrol sistemleri olarak iklimlendirme sistemleri özel düzenlemeler yapılarak kullanılır

veya ayrı mekanik havalandırma veya duman kontrol sistemleri kurulur.

(2) Duman tahliye agızları, daima açık olabilecegi gibi, yangın sırasında otomatik olarak veya el ile kolaylıkla açılabilen

mekanik düzenler ile de çalıstırılabilir. Bu tür mekanizmaların sürekli bakım suretiyle isler durumda tutulması mecburidir.

_klimlendirme ve havalandırma tesisatının duman kontrolünde kullanımı

MADDE 87- (1) Yangın hâlinde, mevcut iklimlendirme ve havalandırma tesisatı duman kontrol sistemi olarak da

kullanılabilir. Bu durumda, bu Yönetmelikte mekanik duman kontrol sistemi için öngörülen bütün sartlar, iklimlendirme ve

havalandırma sistemi için de aranır.

(2) Mekanik duman kontrol sistemleri için tesis edilen havalandırma ve tahliye kanallarının çelik, alüminyum ve benzeri

malzemeden yapılmıs olması gerekir.

(3) Bütün mekanik havalandırma ve duman tahliye sisteminde kullanılacak kanalların yeterli sayıda askı elemanları ile

baglanması sarttır.

(4) Kanal kaplama malzemesinin, en azından zor alevlenici malzemeden olması gerekir.

(5) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının, kaçıs merdivenlerinden ve yangın güvenlik hollerinden geçmemesi

asıldır. Ancak, çesitli sebeplerden dolayı, kanalın bu bölümlerden geçmesi hâlinde, geçtigi bölümün yapısal olarak yangına

dayanım süresi kadar yangına dayanacak bir malzeme ile kaplanması sarttır.

(6) Aynı hava santrali ile birden fazla yangın kompartımanının havalandırılması veya iklimlendirilmesi yapılıyor ise,

yangın kompartımanları arası geçislerde, üfleme ve emis kanallarında yangın damperi kullanılması gerekir.

(7) Asma tavan arası ve yükseltilmis döseme altı gibi mahallerin plenum olarak kullanılması hâlinde; bu bölümler

içerisinden sadece mineral, alüminyum veya bakır zırhlı kablolar, rijit metal borular ve sıvı sızdırmaz esnek metal borular

geçirilebilir. Bilgisayar, televizyon, telefon ve iç haberlesme sistemleri kablolarının ve yangın korunum sistemi boruları ile

alevlenmeyen sıvılar tasıyan yanmaz malzemeden boruların kullanılmasına izin verilir.

(8) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının yangın kompartımanı duvarlarını delmemesi gerekir. Kanalın bir yangın

kompartımanı duvarını veya katını geçmesi hâlinde, kanal üzerine yangın kompartımanı duvarını veya katını geçtigi yerde

yangın damperi konulması gerekir. Havalandırma kanalı korunmus bir saft içinden geçiyor ise, safta giris ve çıkısta yangın

damperi kullanılması sarttır.

(9) Basınçlandırma sisteminin kanallarında yangın damperi kullanılmaz.

(10) Duman kontrol sistemi uzaktan el ile kumanda edilerek veya yangın algılama ve uyarı sistemi tarafından otomatik

olarak devreye sokulabilir.

(11) Yangının yayılmasında rol oynayan tesisat bacasının ve kanallarının, yangın kompartımanları hizasında olması ve

kompartımanın yangın dayanımını azaltmayacak sekilde yalıtılması gerekir. Havalandırma kanal ve bacalarının yangın

kompartımanlarını asmalarına özel detaylar dısında izin verilmez. Hava kanallarının, yanmaz malzemeden yapılması veya

yanmaz malzeme ile kaplanması sarttır.

(12) Yapı yüksekligi 51.50 m’nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman kontrol sistemi

yapılması mecburîdir.

Kazan dairesi, jeneratör odası, mutfak, otoparklar ve tahıl depolarında duman kontrolü

MADDE 88- (1) Dizel pompa ve acil durum jeneratörünü çalıstırabilmek için mekanik havalandırmanın gerekli oldugu

yerlerde, bu bölümlerin duman tahliye sistemlerinin; diger bölümlere hizmet veren sistemlerden bagımsız olarak dizayn

edilmesi, havanın dogrudan dısardan ve herhangi bir egzoz çıkıs noktasından en az 5 m uzaktan alınması ve mahallin egzoz

çıkısının da dogrudan dısarıya ve herhangi bir hava giris noktasından en az 5 m uzaga atılması gerekir.

(2) Otel, restoran, kafeterya ve benzeri yerlerin mutfaklarındaki pisirme alanlarının mekanik egzoz sisteminin; binanın

diger bölümlerine hizmet veren sistemlerden bagımsız olması, egzoz kanallarının, korunmamıs yanabilir malzemelerden en az

50 cm açıktan geçmesi, egzozun dogrudan dısarıya atılması ve herhangi bir hava giris açıklıgından en az 5 m uzakta olması

gerekir. Mutfak dısından geçen egzoz kanalının; geçtigi bölümün veya mutfak bölümünün yapısal olarak yangına dayanma

süresi kadar bir malzeme ile kaplanması, sayet kanal bir tugla saftı içerisinden geçiyor ise, saftın diger bölümlerinden ve diger

kanallardan veya servis elemanlarından ayrılması sarttır. Mutfak egzoz kanallarına yangın damperi konulamaz.

(3) Toplam alanı 2000 m2’yi asan kazan dairelerinde, kapalı otopark alanlarında ve bodrum katlardaki depolarda

mekanik duman tahliye sistemi yapılması mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binanın diger bölümlerine hizmet veren

sistemlerden bagımsız olması ve saatte en az 10 defa hava degisimi saglaması gerekir.

(4) Un, tahıl, kepek, nisasta ve seker gibi parlayıcı organik tozlar meydana getiren maddelerin islendigi, imal veya depo

edildigi yerlerde, bu maddelerin tozlarının toplanmasını önleyecek özel havalandırma tertibatı yapılması mecburidir. Bu yerlerde

soba, ocak ve benzeri açık ates kaynagı bulundurulması ve tedbir alınmaksızın kaynak yapılması yasaktır.

(5) Dogalgaz, LPG veya tehlikeli maddeler ile çalısılan yerlerde fanların ve havalandırma motorlarının patlama ve

kıvılcım güvenlikli (ex-proof) olması gerekir. Kablo ve pano tesisatlarının da kıvılcım güvenlikli olması sarttır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Basınçlandırma Sistemi

Basınçlandırma sistemi

MADDE 89- (1) Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovasının yüksekligi 30.50 m’den fazla ise,

kaçıs merdivenlerinin basınçlandırılması gerekir. Bodrum kata ve üst katlara hizmet veren kaçıs merdiveni aynı yuvada olsa bile,

zemin seviyesinde, yangına 120 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz bir duvar ile ayrılmıs ve ayrı çıkıs düzenlenmis ise,

merdiven yuvası için üst katların yüksekligi esas alınır.

(2) Bodrum kat sayısı 4’den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçıs merdivenleri basınçlandırılır.

(3) Yapı yüksekligi 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçıs merdivenlerinin basınçlandırılması sarttır.

(4) Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının

basınçlandırılması gerekir.

(5) Basınçlandırma sistemi çalıstıgı zaman, bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası ile bina kullanım

alanları arasındaki basınç farkının en az 50 Pa olması sarttır. Açık kapı durumu için basınç farkı en az 15 Pa olması gerekir.

(6) Basınçlandırma sisteminin yangın güvenlik holüne de yapılması hâlinde, merdiven tarafındaki basıncın yangın

güvenlik holü tarafındaki basınçtan daha yüksek olacak sekilde bir basınç dagılımı olusturulması gerekir.

(7) Hem basınçlı havanın ve hem de otomatik kapı kapatıcının kapı üzerinde yarattıgı kuvveti yenerek kapıyı açmak için

kapı koluna uygulanması gereken kuvvetin 110 Newtonu geçmemesi gerekir.

(8) Yangına müdahale sırasında basınçlandırma sisteminin, açık bir kapıdan basınçlandırılmıs alana duman girisini

engelleyecek yeterlilikte hava hızını saglayabilmesi gerekir. Hava hızı, birbirini takip eden iki katın kapılarının ve dısarı tahliye

kapısının tam olarak açık olması hâli için saglanır. Ortalama hız büyüklügünün her bir kapının tam açık hâli için en az 1 m/s

olması gerekir.

(9) En az 2 iç kapının ve 1 dısarıya tahliye kapısının açık olacagı düsünülerek, diger kapalı kapılardaki sızıntı alanları da

ilave edilerek dizayn yapılır ve bina kat sayısına göre açık iç kapı sayısı artırılır.

(10) Basınçlandırma havası miktarının, sızıntı alanlarından çevreye olan hava akıslarını karsılayacak mertebede olması

gerekir.

(11) Merdiven içerisinde meydana gelebilecek olan asırı basınç artıslarını bertaraf etmek üzere, asırı basınç damperi ve

frekans kontrollü fan gibi sistemlerin yapılması gerekir.

(12) Basınçlandırma havasının dogrudan dısardan alınması ve egzoz çıkıs noktalarından en az 5 m uzakta olması gerekir.

Yüksekligi 25 m’den fazla olan kapalı merdivenlerin basınçlandırılmasında, birden fazla noktadan üfleme yapılır. _ki noktadan

üfleme yapılması hâlinde, üfleme yapılan noktalar arasındaki yüksekligin en az merdiven yüksekliginin yarısı kadar olması

sarttır. Yapı yüksekligi 51.50 m’den fazla olan binalarda, her katta veya en çok her üç katta bir üfleme yapılması gerekir.

(13) Basınçlandırma fanının dısardan hava emisine algılayıcı konulur; duman algılanması hâlinde, fan otomatik olarak

durdurulur.

(14) Basınçlandırma sisteminin yangın algılama ve uyarı sistemi tarafından otomatik olarak çalıstırılması gerekir.

(15) Basınçlandırma fanını el ile çalıstırıp durdurabilmek için, bir açma kapatma anahtarının bulunması gerekir.

(16) Kaçıs merdivenlerinde basınçlandırma yapılmamıs ise, merdiven bölümünde açılabilir pencerenin veya merdivenin

üzerinde devamlı havalandırmayı saglayacak tepe penceresinin bulunması sarttır.

YED_NC_ KISIM

Yangın Söndürme Sistemleri

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tasarım ilkeleri

MADDE 90- (1) Yangın söndürme sistemleri, bu Yönetmelik kapsamındaki bütün yapı ve binalar ile tünel, liman, dok,

metro ve açık arazi isletmeleri gibi yapılarda yangın öncesinde ve sırasında kullanılan sabit söndürme tesisatıdır. Binalarda

kurulan yangın söndürme tesisatının, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve yangını söndürecek

sekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalısır durumda tutulması gerekir.

(2) Yangın söndürme sistemlerinin; her yapıda meydana gelebilecek olan yangını söndürecek kapasitede olması ve

yapının ekonomik ömrü boyunca, otomatik veya el ile gereken hızda devreye girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.

(3) Kurulması gereken sabit yangın söndürme sistemlerinin ve tesisatının nitelikleri, kullanılacak teçhizatın cinsi, miktarı

ve yerlestirilmeleri; binanın ve binada bulunabilecek malzemelerin yangın türüne göre belirlenir. Sistemde kullanılacak bütün

ekipmanın sertifikalı olması sarttır.

(4) Her türlü yangın söndürme sistemlerinin, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanması, tesis

edilmesi ve isletilmesi mecburidir.

(5) Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, yetkili merci tarafından kontrol edilir ve

onaylanır. Periyodik kontrol, test ve bakım gerektiren sistemlerin ve cihazların kontrolü, testi ve bakımı bina sahibi, yöneticisi

veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettigi bina yetkilisince yaptırılır.

_K_NC_ BÖLÜM

Sulu Söndürme Sistemleri

Su basınç ve debi degeri

MADDE 91- (1) Sabit boru tesisatı, yangın dolapları sistemi, hidrant sistemi ve yagmurlama sistemi gibi sulu söndürme

sistemleri için yapılmıs hidrolik hesaplar neticesinde gerekli olan su basınç ve debi degerleri, merkezi sebeke veya sehir

sebekeleri tarafından karsılanamıyor ise yapılarda, kapasiteyi karsılayacak yangın pompa istasyonu ve deposu olusturulması

gerekir.

Su depoları ve kaynaklar

MADDE 92- (1) Sistemde en az bir güvenilir su kaynagı bulunması sarttır.

(2) Sulu söndürme sistemleri için kullanılacak su depolarının yangın rezervi olarak ayrılmıs bölümlerinin baska amaçla

kullanılmaması ve sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek sekilde düzenlenmesi gerekir.

(3) Sulu söndürme sistemleri tasarımında 19 uncu maddedeki bina tehlike sınıfları dikkate alınır. Su deposu hacmi,

düsük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90 dakika esas alınarak bulunur.

(4) Yapıda yagmurlama sistemi bulunması hâlinde, su deposu Ek-8/A ve Ek-8/B’deki degerden az olamaz. Birim alan

için tasarım debi degerleri (tasarım yogunlugu) için, TS EN 12845 esas alınır.

(5) Yagmurlama söndürme sistemi yanında bina içi yangın dolapları ve bina dısı hidrant sistemi mevcut ise, yagmurlama

söndürme suyu debisine Ek-8/C’de belirtilen degerler ilave edilerek su depo kapasitesi belirlenir.

(6) Yapıda sulu söndürme sistemi olarak sadece yangın dolapları sistemi mevcut ise, su kapasitesi, TS EN 671-1 ve TS

EN 671-2’ye uygun sistemlerde 94 üncü maddede verilen tasarım debi degerlerinin tehlike sınıfları için Ek-8/C’de verilen

sürelerle çarpımı ile hesaplanır.

(7) Yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunması hâlinde, su ihtiyacı, en az 1900 l/dak debiyi 90 dakika süre ile

karsılayacak kapasitede olmak üzere, bina tehlike sınıfına göre yapılacak hidrolik hesaplar ile belirlenir.

Yangın pompaları

MADDE 93- (1) Yangın pompaları; sulu söndürme sistemlerine basınçlı su saglayan, anma debi ve anma basınç degeri

ile ifade edilen pompalardır. Pompaların, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekligi anma basma yüksekligi degerinin en fazla %

140’ı kadar olması ve % 150 debideki basma yüksekligi anma basma yüksekliginin % 65’inden daha küçük olmaması gerekir.

Bu tür pompalar, istenen basınç degerini karsılamak sartıyla, anma debi degerlerinin % 130’u kapasitedeki sistem talepleri için

kullanılabilir.

(2) Sistemde bir pompa kullanılması hâlinde, aynı kapasitede yedek pompa olması gerekir. Birden fazla pompa olması

hâlinde, toplam kapasitenin en az % 50’si yedeklenmek sartıyla, yeterli sayıda yedek pompa kullanılır.

(3) Pompanın çevrilmesi, elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler ile olabilir.

(4) Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanılmadıgı takdirde, yangın pompalarının enerji beslemesi güvenilir kaynaktan

ve binanın genel elektrik sisteminden bagımsız olarak saglanır.

(5) Yangın pompalarının, otomatik hava bosaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yardımcı elemanlarının

bulunması gerekir.

(6) Her pompanın ayrı bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olması gerekir. Elektrik kumanda panosunun, faz

hatasının, faz sırası hatasının ve kumanda fazı hatasının bilgi ısıkları ile donatılması gerekir. Pano ana giris devre kesicisine pano

kilidi açılmadan erisilememesi gerekir.

(7) Her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarının olması gerekir. Basınç anahtarlarının; kumanda panosunun içine

yerlestirilmis, su basıncını boru baglantısıyla hisseden, su darbelerine karsı korumalı, alt ve üst degerler ayrı ayrı ve bagımsız

olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir olması sarttır.

(8) Pompa kontrolü basınç kumandalı; tam veya yarı otomatik olabilir.

(9) Pompa odası veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor tahrikli pompalar

için +10 °C üzerinde sıcaklıgın sürekli saglanabilmesi için uygun gereçler saglanır.

(10) Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalısma alanı etrafında acil aydınlatma

saglanması sarttır.

(11) Zemin yeterli bir drenaj için egimli hazırlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu gibi kritik

cihazlardan uzaklastırılması saglanır.

Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları

MADDE 94- (1) Tesisatın amacı, bina içinde yangın ile mücadelede güvenilir ve yeterli suyun saglanmasıdır. Bunun

için, bina içinde itfaiye su alma hattı ve yangın dolapları tesis edilir:

a) _tfaiye su alma hattı; yangın ile mücadelede, itfaiye personeli ve egitilmis personel tarafından kullanılmak üzere tesis

edilir. _tfaiye su alma hattı tesisinde asagıda belirtilen sartlara uyulur:

1) Yüksek binalar ile kat alanı 1000 m2’den fazla olan alısveris merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ıslak

veya kuru sabit boru sistemi üzerinde, itfaiye personelinin ve egitilmis personelin kullanımına imkân saglayan baglantı agızları

bırakılması veya bu baglantı agızlarının kaçıs merdiveni veya yangın güvenlik holü gibi korunmus mekânlarda olması sarttır.

2) Herhangi bir noktadan su alma agzına olan mesafe 60 m’den fazla olamaz.

3) Sabit boru tesisatı üzerinde bulunan bütün hortum baglantıları, itfaiyenin kullandıgı normlarda storz tip 50 mm veya

65 mm çapında olur.

4) Baglantı agızlarının, binanın yagmurlama ve yangın dolapları sistemine suyu saglayan sabit boru tesisatında

bırakılması hâlinde, bu baglantıların ana kolonlar üzerinden dogrudan yapılması gerekir.

b) Yangın dolapları tesisatı; bina içindeki kisilerin yakındaki küçük bir yangını kontrol etmesini ve söndürmesini

saglayabilmek üzere, bina içine tesis edilen sabit bir tesisatı ifade eder. Tesisat, duvarlar üzerine veya kabinler içine monte

edilmis ve kalıcı olarak bir su temin tesisatına baglanmıs olan sabit birimlerden olusur. Yangın dolaplarının tesisinde asagıdaki

sartlara uyulur:

1) Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, saglık,

toplanma amaçlı ve egitim binalarında ve kapalı kullanım alanı 2000 m2’den büyük bütün binalarda yangın dolabı yapılması

mecburidir.

2) Yangın dolapları, her katta ve yangın duvarları ile ayrılmıs her bölümde aralarındaki uzaklık 30 m’den fazla

olmayacak sekilde düzenlenir. Yangın dolapları mümkün oldugu kadar koridor çıkısı ve merdiven sahanlıgı yakınına kolaylıkla

görülebilecek sekilde yerlestirilir. Binanın yagmurlama sistemi ile korunması ve katlara itfaiye su alma agzı bırakılması hâlinde,

yangın dolapları, ıslak tip yagmurlama bransman hattından beslenebilir ve aralarındaki uzaklık 45 m’ye kadar çıkarılabilir.

3) Hortumların saklandıgı dolabın ve kabinlerin gerekli cihazların dösenmesine izin verecek büyüklükte olması sarttır.

Bunların yangın sırasında hortum ve cihazların kullanılmasını zorlastırmayacak sekilde tasarlanması ve sadece yangın söndürme

amacı için kullanılması gerekir.

4) Hortumları serme ve baglama gibi becerilere sahip egitilmis personeli veya itfaiye görevlisi olmayan yapılarda,

yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolaplarının TS EN 671-1' e uygun olması sarttır. Hortumun, yuvarlak yarı-sert TS EN 694

normuna uygun, çapının 25 mm olması, uzunlugunun 30 m'yi asmaması ve lüle (lans) kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut

her üçünü birden yapabilmesi gerekir.

5) _çinde itfaiye su alma agzı olmayan yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolaplarında tasarım debisinin 100 l/dak ve

lüle girisindeki basıncın 400 kPa olması sarttır. Lüle girisindeki basıncın 700 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç düsürücülerin

kullanılması gerekir. Bu tip sistem tek basına sadece Düsük Tehlike ve Orta Tehlike-1 tehlike sınıflarında kullanılabilir.

6) Yetismis yangın söndürme görevlisi bulundurulmak mecburiyetinde olan yapılarda kullanılabilecek yassı hortumlu

yangın dolaplarının TS EN 671-2 standardına uygun olması sarttır. Yassı hortumun; anma çapının 50 mm’yi, uzunlugunun 20

m’yi geçmemesi ve lüle kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi gerekir. Dolap tasarım debisinin

400 l/dak ve lüle girisindeki basıncın 600 kPa olması sarttır. Lüle girisindeki basıncın 900 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç

düsürücü kullanılır.

7) Binalarda bulunan yangın dolaplarının ve hortum makara sistemlerinin TS EN 671-3 standardında belirtilen periyodik

bakımlarının, bina sahibi, yönetici veya sorumlu bina yetkilisi tarafından yaptırılması mecburidir.

Hidrant sistemi

MADDE 95- (1) Yapıların yangından korunmasında, ilk müdahalede söndürülemeyen yangınlara dısarıdan müdahale

edebilmek için mümkün oldugunca yapının veya binanın bütün çevresini kapsayacak sekilde tesis edilecek hidrant sistemi

bünyesinde yerlestirilecek hidrantların, itfaiye ve araçlarının kolay yanasabilecegi ve baglantı yapabilecegi sekilde düzenlenmesi

gerekir.

(2) Hidrant sistemi dizayn debisinin en az 1900 l/dak olması sarttır. Debi, binanın tehlike sınıfına göre artırılır. Hidrant

çıkısında 700 kPa basınç olması gerekir.

(3) Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli

bölgelerde 150 m alınır.

(4) Normal sartlarda hidrantlar, korunan binalardan ortalama 5 ilâ 15 m kadar uzaga yerlestirilir.

(5) Hidrant sistemine suyu saglayan boru donanımında ring sistemi mevcut degil ise, kullanılabilecek en düsük borunun

çapının 100 mm olması ve hidrolik hesaba göre belirlenmesi gerekir.

(6) Sistemde kullanılacak hidrantların, ilgili Türk Standartlarına uygun yerüstü yangın hidrantı olması gerekir. Hidrant

sisteminde, hidrant yenilenmesini ve bakım islemlerinin yapılmasını kolaylastıracak uygun noktalarda ve yerlerde yeraltı veya

yerüstü veyahut hem yeraltı ve hem de yerüstü hat kesme vanaları temin ve tesis edilir.

(7) _mar planlama alanı 5000 m2’den büyük olan ve içerisinde her türlü kullanım alanı bulunan yerlesim alanlarında dıs

hidrant sistemi yapılması sarttır.

(8) Sorumluluk bölgelerinde hizmette bulunan araçların giremeyecegi veya manevra yapamayacagı, ulasım imkânı

olmayan yerlesim mahalleri olan belediyeler, buralarda meydana gelebilecek yangınlara etkili bir sekilde müdahale

yapılabilmesi bakımından, bu yerlesim yerlerinin uygun yerlerine yerüstü yangın hidrantları veya pompa ile teçhiz edilmis

yeterli kapasitede yangın havuzları ve sarnıçları yaptırmak mecburiyetindedir.

Yagmurlama sistemi

MADDE 96- (1) Yagmurlama sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin saglanması ve yangının kontrol altına

alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun bosaltılmasıdır.

Yagmurlama sistemi, aynı zamanda bina içindekilere alarm verilmesi ve itfaiyenin çagrılması gibi çesitli acil durum

fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir. Yagmurlama sistemi; yagmurlama baslıkları, borular, baglantı parçaları ve askılar,

tesisat kontrol vanaları, alarm zilleri, akıs göstergeleri, su pompaları ve acil durum güç kaynagı gibi elemanlardan meydana

gelir. Yagmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259’a uygun olması sarttır.

(2) Asagıda belirtilen yerlerde otomatik yagmurlama sistemi kurulması mecburidir:

a) Yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,

b) Yapı yüksekligi 51.50 m’yi veya 17 katı geçen konutlarda,

c) Araç kapasitesi 20’den fazla olan veya giris ve çıkısları bagımsız olsa dahi birden fazla bodrum katı kullanan kapalı

otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındıgı kapalı otoparklarda,

ç) Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda,

pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekligi 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde,

d) Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı magazalarda, alısveris, ticaret, eglence ve toplanma yerlerinde,

e) Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.

(3) Yanıcı malzeme içermeyen ve yanıcı malzeme depolanmayan ıslak hacimlere, yanıcı malzeme ihtiva etmeyen ve

yangına dirençli yapı elemanları ile ayrılan yangın merdiveni yuvalarına, asansör kuyusuna ve gazlı, kuru toz, su sprey ve

benzeri diger otomatik söndürme sistemleri ile korunan mahallere yagmurlama sistemi yapılmayabilir.

(4) Su ile genisleyen veya reaksiyona girerek yangının büyümesine sebep olabilecek maddelerin bulundugu mahallere

yagmurlama sistemi yapılmaz.

(5) Yagmurlama sistemi tasarımının TS EN 12845’e göre yapılması gerekir.

(6) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, sismik hareketlere karsı ana kolonların herhangi bir yöne

sürüklenmemesi için, dört yollu destek kullanılması ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı boruların katlardan ana dagıtım

borularına baglanmasında esnek baglantılar ile boruların tavanlara tutturulmasında iki yollu enlemesine ve boylamasına

sabitleme askı elemanları kullanılarak boruların kırılmasının önlenmesi gerekir. Dilatasyon geçislerinde her üç yönde hareketi

karsılayacak detaylar uygulanır.

(7) Yagmurlama sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyor ise, her bir zon veya kolon hattına

akıs anahtarları, test ve drenaj vanası ve izleme anahtarlı hat kesme vanası konulur.

(8) Muhtemel küçük çaplı yangınlarda yagmurlama baslıgının patlaması veya birkaçının hasara ugraması hâlinde, hemen

degistirilir ve yangın güvenlik sisteminin sürekliligini saglamak için 6 adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklügüne göre

yeterli miktarda yedek yagmurlama baslıgı ve baslıgın degistirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.

(9) Yagmurlama sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanaları bulunur. Boru hatlarında bulunan vanaların,

bölgesel kontrol vanalarının ve su kaynagı ile yagmurlama sistemi arasında bulunan bütün vanaların devamlı açık kalmasını

saglayacak tedbirlerin alınması gerekir.

(10) Sistemde basınç düsürücü vana kullanılması hâlinde, her bir basınç düsürücü vananın önüne ve arkasına 1’er adet

manometre konulur.

_tfaiye su verme baglantısı

MADDE 97- (1) Yüksek binalarda veya bina oturma alanı 1000 m2’den büyük binalarda veya cephe genisligi 75 m’yi

asan binalarda, itfaiyenin sisteme dısarıdan su basabilmesi için, sulu yangın söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal

çapında itfaiye su verme baglantısı yapılması sarttır. _tfaiye su verme baglantısında 2 adet 65 mm storz tip rakor ve sistemde çek

valf bulunur ve çek valf ile itfaiye baglantısı arasındaki borulardaki suyun otomatik olarak bosalmasını saglayacak elemanlar

konulur. _tfaiye araçlarının baglantı agzına ulasma mesafesi 18 m’den fazla olamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Köpüklü, Gazlı ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme Sistemleri

Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri

MADDE 98- (1) Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri; tesisin nitelik ve ihtiyaçlarına baglı

olarak uygun, güncel, sertifikalı ve ilgili standartlara göre tasarlanır.

(2) Suyun söndürme etkisinin yeterli görülmedigi veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin bulundugu, depolandıgı

ve üretildigi hacimlerde uygun tipte söndürme sistemi tesis edilir.

(3) Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardı esas alınır. Her türlü gazlı söndürme

sistemleri kurulurken; otomatik gaz bosaltımı sırasında veya sistemin devreye girdigini isleticiye ve mahalde çalısan personele

bildiren ve kisilerin söndürme mahallini tahliye etmesini saglayacak olan sesli ve ısıklı uyarılar temin ve tesis edilmek

zorundadır.

(4) Gazlı yangın söndürme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, dogal havalandırma amaçlı pencerede, kapıda veya

duvarda bulunan menfez ve varsa havalandırma bacalarının yangın algılama ve gaz bosalım anında otomatik olarak kapanacak

sekilde dizayn edilmesi gerekir.

(5) Halon alternatifi gazlar ile tasarımı yapılmıs gazlı yangın söndürme sistemlerinde kullanılan söndürücü gazın, ilgili

standartlara göre belgelenmis uzun süreli kullanım geçerliliginin olması gerekir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tasınabilir Söndürme Tüpleri

Tasınabilir söndürme tüpleri

MADDE 99- (1) Tasınabilir söndürme tüplerinin tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir.

Buna göre;

a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,

b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,

c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,

ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru metal tozlu,

söndürme tüpleri bulundurulur.

(2) Düsük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı insaat alanı için 1 adet

olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık yangın söndürme tüpü bulundurulması gerekir.

(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme tüpü bulundurulması

mecburidir.

(4) Söndürme tüpleri dısarıya dogru, geçis bosluklarının yakınına ve dengeli dagıtılarak, görülebilecek sekilde isaretlenir

ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerlestirilir. Söndürme tüplerine ulasma

mesafesi en fazla 25 m olur.

(5) Tasınabilir söndürme tüpleri için, söndürücünün duvara baglantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek ve

zeminden asma halkasına olan uzaklıgı yaklasık 90 cm’yi asmayacak sekilde montaj yapılır.

(6) Arabalı yangın söndürücülerin TS 11749- EN 1866 ve diger tasınabilir yangın söndürme tüplerinin TS 862- EN 3

kalite belgeli olması sarttır.

(7) Yangın söndürücülerin periyodik kontrolü ve bakımı TS 11748 standardına göre yapılır. Söndürücülerin bakımını

yapan üreticinin veya servis firmalarının Sanayi ve Ticaret Bakanlıgının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması

gerekir. Servis veren firmalar, istenildiginde müsterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme tüplerinin altı ayda bir

kontrol edilmesi, yıllık genel bakımlarının yapılması, standartlara uygun toz kullanılması ve dört yıl sonunda tozunun

degistirilmesi sarttır.

(8) Binalara konulacak yangın söndürme tüplerinin cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli

itfaiye teskilatının görüsü alınabilir.

BES_NC_ BÖLÜM

Periyodik Testler ve Bakım

Periyodik testler ve bakım

MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yangın söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya bunların

yazılı olarak sorumluluklarını devrettigi bina yetkilisinin sorumlulugu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdigi

periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulması sarttır.

SEK_Z_NC_ KISIM

Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler

MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanması, doldurulması, kullanılması, üretilmesi ve satısa sunulması

hakkında bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat ve standartlara uyulur.

Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması

MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin sınıfları asagıda belirtilmistir:

a) Patlayıcı maddeler,

b) Parlayıcı ve patlayıcı gazlar,

c) Yanıcı sıvılar,

ç) Yanıcı katı maddeler,

d) Oksitleyici maddeler,

e) Zehirli ve igrendirici maddeler,

f) Radyoaktif maddeler,

g) Daglayıcı maddeler,

g) Diger tehlikeli maddeler.

Depolama hacimlerinin genel özellikleri

MADDE 103- (1) Tehlikeli maddelerin depolandıgı yerlerde asagıda belirtilen hususlara uyulması mecburidir:

a) Topluma açık yerlerde ve konutların altında veya bitisiginde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak yapılan islerin, ilgili

standartlarda belirtilen sartlara uygun olması gerekir.

b) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya islenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya

yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir. Çok katlı binalarda ise, binaların en üst katında olmak sartıyla ilgili tüzük ve

yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin üretilmesine veya isletilmesine veya depolanmasına müsaade edilir.

c) Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yapılarda, tehlikeli maddenin miktarlarına ve tehlike sınıfına baglı

olarak çevre güvenligi saglanır.

ç) Binaya ulasım yollarının sürekli olarak açık tutulması ve bu yollar üzerine park yapılmaması gerekir.

d) Üretimin ve tehlikeli maddenin özelligine göre binaların tabanlarının statik elektrigi iletici özellikte yapılması ve

kapıların statik elektrige karsı topraklanması sarttır.

e) Binalardaki giris ve çıkıs kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç

karsısında dısarıya dogru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini veya tahliye

edilebilmelerini saglayacak biçimde yapılması gerekir.

f) Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan isyeri binalarında bölümlerden

her birinin, biri dogrudan dogruya dısarıya, digeri ana koridora açılan en az 2 kapısının bulunması sarttır. _ç bölmelerin,

meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı, çatlaksız düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yapılmıs, açık renkte boyanmıs

veya badanalanmıs, kolayca yıkanabilir sekilde olması gerekir. Hafif egimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir

depoya veya dinlendirme kuyusuna baglanır. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma tesisleri de bu amaçla

kullanılabilir.

g) Binaların tavanlarının ve tabanlarının yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay temizlenir

malzemeden, hafif egimli olarak, pencerelerin ise, büyük parçalar hâlinde, etrafa dagılmayacak ve zarar vermeyecek telli cam

veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılması gerekir.

_K_NC_ BÖLÜM

Patlayıcı Maddeler

Patlayıcı maddeler

MADDE 104- (1) Bu Yönetmelige göre patlayıcı maddeler; sürtme, darbe ve ısı etkisi altında baska bir maddenin

katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddelerdir.

(2) Kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satıs yerleri altında, üstünde ve

bitisiginde, oteller, eglence yerleri ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler bulunamaz.

(3) Av malzemesi satan isyerlerinin, müstakil ve tercihen tek katlı binada bulunması ve baska bir isyeri veya mesken ile

kapısının veya baglantı penceresinin olmaması gerekir.

(4) Çok katlı binalarda veya pasajlarda av malzemesi satılabilmesi için; satıs yerinin zemin katında olması, sokaktan

dogrudan girisinin bulunması, binanın diger bölümleri ile baglantısının bulunmaması ve duvarları yangına en az 180 dakika

dayanıklı olması sarttır.

(5) Av barutu ve malzemesi satıs yerlerinin içi uygun bir malzeme ile atese dayanıklı hâle getirilir. Özel kasa ve çelik

dolaplar; arabalı sistemde, bir kisinin kolayca yerini degistirebilecegi ve yangın hâlinde ortamdan çıkarıp güvenlikli bir yere

tasıyabilecegi sekilde yapılır. Binalardaki giris ve çıkıs kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının

kapaklarının basınç karsısında dısarıya dogru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini

saglayacak biçimde yapılması sarttır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Parlayıcı ve Patlayıcı Gazlar

Genel

MADDE 105- (1) Bu Yönetmelige göre normal sıcaklık ve basınç altında buhar fazında bulunan maddeler gaz olarak

kabul edilir. Kritik sıcaklıgı 10 ºC'ın altında olan gazlara basınçlı gazlar ve kritik sıcaklıgı 10 ºC'ın üzerinde olup mutlak buhar

basınçları 50 ºC de 300 kPa'ı asan gazlar sıvılastırılmıs gazlar olarak isimlendirilir. Her iki tip gaz bir çözücü içinde çözünmüs

hâlde ise, basınç altında çözünmüs gazlar sınıfına girer.

(2) Gaz hâlinde veya bir sıvıda çözünmüs hâlde veya sıvılastırılmıs hâlde basınçlı gaz ihtiva eden bütün tüplerin, içinde

bulunan basınçlı gazın özelliklerine, teknigin gerektirdigi esaslara ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak yapılması

sarttır.

(3) Her tüpün dip tarafının, yere degmeyecek sekilde, belirli bir yükseklikte, çemberle çevirili olması ve LPG tüpleri

hariç olmak üzere, diger tüplerin vana ve emniyet supaplarının içinde gazların birikmesini önleyecek sekilde havalandırma

delikleri olan bir koruyucu baslıgın bulunması gerekir.

(4) Tüpler, hiçbir zaman izin verilenden fazla bir basınçla ve tüp üzerinde belirtilen agırlıgın üzerinde basınçlı gaz ile

doldurulamaz. Tüplerin doldurulmadan önce ilgili mevzuata göre yeniden doldurulmaya müsait olup olmadıgına dikkat edilir,

kritik sıcaklıkları genel olarak çevre sıcaklıgından fazla olan gazların konuldugu tüpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli

basınçların meydana gelmesi önlenir. Basınçlı gazların dolduruldugu tüpler, ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde

doldurulur ve dolum öncesinde ve sonrasında agırlık kontrolüne tabi tutulur.

(5) Basınçlı gaz tüplerinin depolanmasında asagıda belirtilen sartlara uyulması mecburidir:

a) Dolu tüplerin sıcaklık degismelerine, günes ısınlarına, radyasyon ısısına ve neme karsı korunması bakımından ilgili

standard hükümlerine uyulur.

b) Dolu tüpler, isyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanır. Tüpler, yangına en az 120 dakika dayanıklı ayrı

binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya

yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.

c) Tüpler, içinde bulunan gazın özelligine göre sınıflanarak depolanır ve bos tüpler ayrı bir yerde toplanır.

ç) Tüplerin depolandıgı yerlerin, uygun havalandırma tertibatının ve yeteri kadar kapısının bulunması gerekir.

d) Yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandıgı yerlerde ates ve atesli maddeler kullanma yasagı uygulanır.

e) Tüplerin depolandıgı yerlere ikaz levhaları konulur.

LPG tüplerinin depolanmasına iliskin esaslar

MADDE 106- (1) LPG depolanacak binaların;

a) Müstakil ve tek katlı olması,

b) Dösemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme ile yapılması,

c) Çatısında hafif malzemeler kullanılması,

ç) Dıs duvarlarında veya çatısında, her 3 m³ depo hacmi için en az 0.2 m²'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme

ile kaplanmıs bir bosluk bırakılması,

d) Depo kapılarının yangına karsı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, sarttır.

(2) Tüplerin depolama mahallinde, asırı sıcaklık artısına ve insan veya araç trafigine maruz kalmayacak ve fiziki hasar

görmeyecek tarzda yerlestirilmesi gerekir. Tüp içerisindeki LPG’nin gaz fazıyla dogrudan temas hâlinde olması için, tüplerin,

emniyet valfleri LPG sıvı fazı seviyesinden yukarıda olacak konumda, yana yatırılmıs veya bas asagı durumda olmaksızın dik

olarak depolanması gerekir.

(3) Depolarda ısıtma ve aydınlatma amacı ile açık alevli cihazlar kullanılamaz.

(4) Depoların döseme hizasında ve bölme duvarlarının tabana yakın kısımlarında açılıp kapanabilen havalandırma

menfezleri bulundurulur.

(5) Dogal havalandırma uygulanması hâlinde, dıs duvarların her 600 cm’si için en az 1 adet menfez bulunması sarttır.

Dıs duvar uzunlugunun 600 cm’yi geçmesi hâlinde, menfez adeti aynı oranda artırılır. Menfezlerin her birinin alanının en az 140

cm2 ve menfezlerin toplam alanının, döseme alanının her metrekaresi için en az 65 cm2 olması gerekir.

(6) Havalandırma fan ile yapılıyor ise;

a) Patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex–proof) malzeme kullanılması,

b) Havalandırma debisinin dösemenin her bir m2’si için en az 0.3 m3/dak olması,

c) Havalandırma çıkıs agzının diger binalardan en az 3 m uzaklıkta bulunması,

ç) Havalandırma kanalının zeminden itibaren tespit edilmesi,

d) Kablo ve pano tesisatının kıvılcım güvenlikli olması,

sarttır.

(7) Depoların dösemeleri tabii veya tesviye zemin seviyesinden asagıda olamaz. Dösemenin doldurulmus durumda

olması ve havalandırılması gerekir.

(8) Tüpler, depoların çıkıs kapıları ve merdiven boslukları yakınına konulamaz ve kaçıs yollarını engelleyecek sekilde

depolanamaz.

(9) Tüpler, vanalarının üzerinde emniyet tıpası takılmıs olarak ve dolu tüpler ise, vanalarının üzerinde ilk kullanım

kapagı takılmıs olarak depolanır.

(10) Bos tüpler tercihen açıkta depolanır. Bina içinde depolanacaklar ise, depolama miktarının hesaplanmasında dolu tüp

gibi kabul edilir.

(11) Depo binalarının elektrik sistemleri, ankastre olarak kıvılcım ve kısa devre olusturmayan özellikteki malzeme ile

yapılır. Elektrik anahtarlarının binanın dıs yüzeyinde ve zeminden 2 m yükseklikte bulunması ve aydınlatma armatürlerinin

tavana monte edilmis olması gerekir.

(12) Depolarda ısıtma sadece merkezi sistem ile yapılır ve ısı merkezi dısarıda olur. Tüplerin kalorifer radyatörlerinden

en az 2 m uzaklıkta bulundurulması gerekir.

(13) Özel olarak insa edilmis LPG dagıtım depolarında, tüplere doldurulmus durumda en çok 10000 kg gaz

bulundurulabilir. Bu binaların okul ve cami gibi kamuya açık binaların arsa sınırından en az 25 m ve diger binaların arsa

sınırından en az 15 m uzaklıkta bulunması gerekir. LPG ve ticari propan tüpleri, birbiriyle karısmayacak sekilde depolanır.

(14) Bina dısında LPG’nın tüplere doldurulmus hâlde depolandıgı mahallin emniyet seridinin, asgari emniyet

uzaklıklarının Ek-9’daki gibi olması sarttır.

(15) Bina dısındaki özel tüp depolarının bulundugu güvenlik sahası, tel çit veya duvar ile çevrilir ve üzerine ikaz

levhaları konulur.

(16) Tüp depolanmasında kullanılan özel binaların girisine ikaz levhaları konulur.

LPG’nin dökme olarak depolanması

MADDE 107- (1) LPG’nın dökme olarak depolandıgı yeraltı ve yerüstü tanklarının, binalara, bina gruplarına, komsu

arsa sınırına ve ana trafik yollarına veya demir yollarına olan uzaklıkları ile tankların birbirlerine olan uzaklıklarının Ek-10’da

belirtilen sekilde olması mecburidir.

(2) LPG’nın yerüstü tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;

a) Dökme LPG depolama tankları, tas veya beton bir zemin üzerine oturtulmus olarak ve yanmaz yapıda ayaklar üzerine

tesis edilir.

b) Dökme LPG depolama tankları, fuel-oil, benzin ve motorin gibi diger bir yanıcı sıvı depolanan tanklar ile aynı

havuzlama duvarı ile çevrilmis bir mahalde tesis edilemez ve bu duvarlardan en az 3 m uzaklıkta kurulur.

c) Dökme LPG depolanacak yatay tanklar, genlesmeye ve daralmaya imkân verecek destekler üzerine yerlestirilir.

Tankların temele veya ayaklara degen kısımları, korozyona karsı korunur.

(3) LPG’nın yeraltı tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;

a) Yeraltı depolama tanklarının en üst yüzeyinin toprak seviyesinden en az 15 cm asagıda kalacak sekilde olması sarttır.

b) Yeraltı depolama tanklarının, motorlu araçların trafik etkisine ve asındırıcı fiziki etkilerin söz konusu oldugu yerlerde

bu fiziki etkilere karsı korunmus olması gerekir.

c) Yeraltı depolama tankları ve yeraltı boru donanımı, toprak özellikleri dikkate alınarak korozyona karsı korunur.

ç) Toprak altına konulacak olan tanklar, yeraltı su seviyelerine göre uygun bir sekilde tasarlanır.

LPG perakende satıs yerleri

MADDE 108- (1) Perakende satıs yerlerinde en çok 500 kg LPG bulundurulabilir. LPG bayilerine ait özel depolar var

ise, 750 kg daha LPG bulundurulabilir. Perakende satıs yerlerinin kapalı mahallerinde ticari propan tüpü bulundurulamaz.

(2) Perakende satıs yerleri, tercihen tek katlı ahsap olmayan binalarda, bunun mümkün olmaması hâlinde, çok katlı ahsap

olmayan binaların zemin katında bulunabilir. Perakende satıs yerlerinin baska bir isyeri veya mesken ile kapı veya pencere ile

baglantısının bulunmaması gerekir.

(3) LPG perakende satıs yerleri, is hanları, oteller, eglence yerleri, pansiyonlar ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler

ile kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satıs yerleri altında, üstünde ve bitisiginde

bulunamaz.

(4) Perakende satıs yerlerinin itfaiye ve cankurtaran araçlarının kolayca girip çıkabilecekleri cadde ve sokaklar üzerinde

olması gerekir.

(5) Perakende satıs yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine imkân verecek

genislikte çıkısı olmayan yerlerde tesis edilemez.

(6) Perakende satıs yerleri en az 120 dakika yangına dayanıklı binalarda kurulur ve bir baska isyeri veya konut ve

benzeri yerlere ahsap kapı, duvar veya ahsap veya madeni çerçeveli camekân bölme ile irtibatlı olamaz. Sayet bölme gerekli ise,

en az 90 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılması sarttır. Binalardaki giris ve çıkıs kapılarının, pencerelerin ve

panjurların basınç karsısında dısarıya dogru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini veya

tahliye edilebilmelerini saglayacak biçimde yapılması gerekir.

(7) Özel bina ve odaların çatısında ve sokak, cadde, bahçe ve benzeri cephe duvarlarında, kesit alanı kapalı hacmin her 3

m3’ü için en az 0.2 m2 esasına göre hesaplanmıs patlama panelleri insa edilir.

LPG tüplerinin kullanılması

MADDE 109- (1) Evlerde 2’den fazla LPG tüpü bulundurulamaz.

(2) LPG tüpleri dik konumda bulundurulur. Tüp ile ocak, sofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar arasında hortum

kullanılması gerektiginde, en fazla 150 cm uzunlugunda ve ilgili standartlara uygun eksiz hortum kullanılır ve baglantılar

kelepçe ile sıkılır.

(3) Tüpler, mümkünse balkonlarda bulundurulur. Kapalı veya az havalanan bir yerde tüp bulundurulacak ise bu bölümün

havalandırılması saglanır.

(4) Tüplerin konuldugu yerin dogrudan dogruya günes ısınlarına maruz kalmaması ve radyatörlerin, soba veya benzeri

ısıtıcıların yakınına tüp konulmaması gerekir.

(5) LPG kullanılan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaçagını tespit eden ve sesli olarak uyaran gaz uyarı cihazının

bulundurulması mecburidir.

(6) _syeri veya topluma açık her türlü binada zemin seviyesinin altında kalan tam bodrum katlarında LPG tüpü

bulundurulamaz.

(7) Tüpler ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.

(8) Bina dısındaki tüplerden bina içindeki tesisata yapılacak baglantıların, çelik çekme veya bakır borular ile rakor

kullanılmadan kaynaklı olması gerekir. Ana baglantı borusuna kolay görülen ve kolay açılan bir ana açma-kapama valfi takılır.

Tesisat, duvar içerisinden geçirilemez.

(9) LPG, tavlama ve kesme gibi islemler için kullanıldıgında, is sonuçlanır sonuçlanmaz tüpler depolama yerlerine

kaldırılır.

(10) Sanayi tesisleri içersinde LPG kullanıldıgında, tüpler bina içinde depolanacak ise; tesisten özel bölmelerle ayrılmıs,

depolama kurallarına uygun, havalandırılması saglanan özel bir yere konulur.

(11) Tüplerin degistirilmesinde gaz kaçaklarının kontrolü için bol köpürtülmüs sabundan faydalanılır ve ates ile kontrol

yapılmaz. Ev tipi ve sanayi tipi tüplerin degistirilmeleri, tüpleri satan bayilerin egitilmis elemanları tarafından ve bayilerin

sorumlulugu altında yapılır.

(12) Kesme, kaynak ve tavlama gibi ısıya baglı islemler sırasında, oksijen tüplerinin ve beraberinde kullanılan LPG

tüplerinin baglantılarında alev tutucu emniyet valflerinin takılı olması gerekir.

LPG ikmal istasyonları

MADDE 110- (1) LPG ikmal istasyonlarının tesisinde ilgili standartlar ve 15/5/1997 tarihli ve 22990 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelikte yeralan emniyet kurallarına

uyulur.

(2) LPG ikmal istasyonlarındaki tanklar yeraltında tesis edilir ve yeraltı tankları için alınması gerekli kurallara uyulur.

(3) Dispenser ile trafik yolu arasında giris-çıkıs kısmı hariç en az 50 cm yüksekliginde sabit korugan yapılır. Dispenser

ve tank sahasına, yerden 20 cm yüksekte, kıvılcım güvenlikli (ex-proof), en az birer LPG algılayıcısı olan gaz alarm sistemi

konulur. Gaz kaçagı olması hâlinde, alarm sisteminin tesisin yangın söndürme ve aydınlatma sistemi haricinde bütün elektrigini

kesebilmesi gerekir.

(4) Tankın çevresi, tank dıs cidarının en az 1 m uzagından itibaren en az 180 cm yükseklikte tel örgü veya tel çit ile

çevirilir.

(5) Tank sahasında ve dispenserin 5 m'den daha yakınında herhangi bir kanal veya kanalizasyon girisi ve benzeri

çukurluklar bulunamaz.

(6) Tankların 3 m yakınında yanıcı madde bulundurulamaz ve bu uzaklıktaki kolay tutusabilen kuru ot ve benzeri

maddelerle gerekli mücadele yapılır.

(7) Boru, vana, pompa, motor ve dispenser üzerindeki bütün topraklamaların eksiksiz olması ve tanklara katodik koruma

yapılması gerekir.

(8) _stasyon sahası içerisinde, çapraz ve karsılıklı konumda, 2 adet spiral hortumlu yangın dolabı ve 1 adet sis lansı

bulundurulması, bunlar için en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilmesi ve yangın dolaplarının 700 kPa basıncı

olan pompa ile su deposuna baglanması mecburidir.

LPG depolanması ve ikmal istasyonları ile ilgili güvenlik tedbirleri

MADDE 111- (1) LPG depolanmasında ve ikmal istasyonlarında asagıda belirtilen yangın güvenlik tedbirlerinin

alınması mecburidir.

a) Genel tedbirler:

1) Depo ve tank etrafında çukur zemin, foseptik ve benzerleri bulunamaz.

2) Depo ve yerüstü tanklarının en az 3 m ve yeraltı tanklarının, en az 1 m uzaklıgından itibaren tel örgü veya çit ile

çevrilir ve bu mesafeler içerisinde ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulmaz.

3) Tankların yakınından veya üstünden elektrik enerjisi nakil hatları geçemez. Anma gerilimi 0.6 ilâ 10.5 kV olan nakil

hattının, dikey dogrultudan her yandan 2 m uzaklıkta ve anma gerilimi 10.5 kV’ın üzerinde olan nakil hattının da, yatay

dogrultuda her yönden 7.5 m uzaklıkta olması gerekir.

4) Depolama alanlarında, çıkabilecek yangınları güvenlik sorumlularına uyarı verecek bir alarm sistemi olması sarttır.

5) Tank sahasına her yönden okunacak sekilde ikaz levhaları yerlestirilmesi gerekir.

6) Örtülü tankların; toprak veya yanmaz nitelikte korozyona ve ısıya dayanıklı malzeme ile veyahut dere kumu ile

örtülmesi, örtü kalınlıgının en az 300 mm olması, örtülü ve toprakaltı tanklarda katodik koruma yapılması sarttır.

b) Algılama ve elektrik tesisatı:

1) Depo ve tank sahasındaki elektrik tesisatı, patlama ve kıvılcım güvenlikli olarak projelendirilir.

2) Gaz kaçaklarına karsı patlama ve kıvılcım güvenlikli gaz algılama sistemi yapılır.

3) Gaz kapatma vanasının algılama sistemine baglanması ve tehlike anında otomatik olarak kapanması; ayrıca, gaz

kapatma vanasının, gaz kaçagı ve yangın hâlinde uzaktan kapatılabilir özellikte olması gerekir.

4) Yangın veya gaz kaçagı gibi acil hâllerde personeli ikaz etmek üzere, sesli alarm sistemi bulunması mecburidir.

5) Yıldırım tehlikesine karsı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan korunma tesisatı yapılır.

6) Tank boru ve dispenserlerin topraklamalarının uygun olması, tank ve dispenser bölgesinde statik topraklama penseleri

bulunması gerekir.

c) Sogutma ve söndürme sistemleri:

1) Depo ve tank alanlarında TS 862-EN 3’e uygun en az 2 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı

bulundurulur. Kapasitesi 10000 kg’dan fazla 100000 kg’dan az olan depolara, en az 1 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın

söndürme cihazı ilave edilir. 100000 kg üzerindeki her 250000 kg için ilave olarak 1 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu söndürme

cihazı bulundurulur.

2) Toplam kapasitesi 10 m3’den daha büyük depolarda ve yerüstü tanklarında sogutma için yagmurlama sistemi

bulunması mecburidir. Projelendirmede, risk analizi sonuçlarına göre, bir yangın anında çevresindeki en fazla tankı

etkileyebilecegi kabul edilen yangına maruz tankın toplam dıs yüzey alanı ile bu tanktan etkilenebilecek yakın çevresindeki

tankların yalnızca dıs yüzey alanlarının 1/2’sinin toplamının her m2’si için 10 l/dak, tankların depolama alanı içerisinde birden

fazla bölgede gruplandırılması hâlinde, yine aynı esaslara göre bulunacak en büyük tehlike riski tasıyan grup tankların veya tank

dıs yüzey toplam alanlarının her m2’si için 10 l/dak veya tüp depolama, dolum tesisi platformu ve sundurma gibi alanlarının her

m2’si için en az 10 l/dak su debisi alınması ve su deposunun bu debiyi en az 60 dakika karsılayacak kapasitede olması gerekir.

Hesaplanan su miktarını depolama tankları üzerine veya platform veya sundurma alanına uygun sekilde dagıtabilecek

yagmurlama sistemi yapılması sarttır. Yagmurlama sistemine ve yangın musluklarına ihtiyaca uygun olarak suyu pompalayacak,

birbirini yedekleyecek en az 2 pompa bulundurulur ve bu pompaların çıkıs basıncı 700 kPa’dan az olamaz. Pompaların

çalıstırılmasının otomatik veya uzaktan kumandalı olması ve bu sistemin haftada en az bir kere çalıstırılarak kontrol edilmesi

gerekir. Pompalardan birisinin jeneratörden dogrudan beslenmesi veya dizel yangın pompası olması sarttır.

3) Tüp depolama tesislerinde en az 2 adet yangın hidrantı veya komple yangın dolabı bulundurulur. Yangın dolaplarında

itfaiye standartlarına uygun hortum ve lans bulundurulur.

4) Kapasitesi 100 m3’den fazla olan yerüstü tüp depolama tesisleri ile tank ve dolum tesislerine çaprazlama olarak her

birisi en az 1200 l/dak debide en az 2 adet sabit monitör yerlestirilir.

ç) Bakım, egitim ve testler:

1) Statik topraklama ölçümleri, yılda en az 1 defa uzman kisi ve kuruluslar tarafından yapılır ve sonuçları dosyalanır.

Yaylı emniyet valflerinin hidrostatik testleri, 5 yılda bir yapılır. Tankların hidrostatik testleri ise, 10 yılda bir yapılır.

2) LPG satılması, tasınması, kullanılması ve denetlenmesi gibi isler ile direkt olarak ilgilenen personelin tamamına LPG

güvenlik tedbirleri, istasyonlardaki ilgililere ise, gaz kaçagı veya yangın oldugunda müdahalenin nasıl yapılması gerektigi, gaz

sirketleri tarafından uygulamalı tatbikat ile anlatılır. Nazari ve uygulamalı egitimleri veren firmalar, bu egitime tabi tutulmus

personele belge verir.

Dogalgaz kullanım esasları

MADDE 112- (1) Dogalgaz kullanımı konusunda, dogalgaz ile ilgili mevzuat ve standart hükümlerine ve asagıda

belirtilen hususlara uyulur.

a) Dogalgazın kazan dairelerinde kullanılması hâlinde, kazan dairesinde bulunan ve enerjinin alınacagı enerji

tablosunun, etanj tipi patlama ve kıvılcım güvenlikli olması, kumanda butonlarının pano ön kapagına monte edilmesi ve kapak

açılmadan butonlar ile çalıstırılması ve kapatılması gerekir.

b) Kazan dairelerinde, muhtemel tehlikeler karsısında, kazan dairesine girilmesine gerek olmaksızın dısarıdan kumanda

edilerek elektriginin kesilmesini saglayacak biçimde ilave tesisat yapılır.

c) Kazan dairelerinde aydınlatma sistemleri; tavandan en az 50 cm sarkacak sekilde veya üst havalandırma seviyesinin

altında kalacak sekilde veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya contalı glop tipi armatürler ile yapılır ve tesisat antigron

olarak tesis edilir.

ç) Isı merkezlerinin girisinde 1 adet emniyet selonoid vanası bulunması ve bu vananın en az 2 adet patlama ve kıvılcım

güvenlikli kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılması gerekir. Büyük tüketimli ısı merkezlerinde, entegre gaz

alarm cihazı kullanılması da gerekir.

d) Cebri havalandırma gereken yerlerde fan motorunun brülör kumanda sistemi ile paralel çalısması ve fanda meydana

gelebilecek arızalarda brülör otomatik olarak devre dısı kalacak sekilde otomatik kontrol ünitesi yapılması gerekir. Hava

kanalında gerekli hava akısı saglanmayan hâllerde, elektrik enerjisini kesip brülörü devre dısı bırakması için, cebri hava

kanalında duyarlı sensör kullanılır. Brülör ve fan ayrı ayrı kontaktör termik grubu ile beslenir.

e) Kazan dairelerinde bulunan dogalgaz tesisatının veya baglantı elemanlarının üzerinde ve çok yakınında yanıcı

maddeler bulundurulamaz.

f) Dogalgaz kullanım mekânlarında herkesin görebilecegi yerlere dogalgaz ile ilgili olarak dikkat edilecek hususları

belirten uyarı levhaları asılır.

g) Herhangi bir gaz sızıntısında veya yanma hadisesinde, gaz akısı, kesme vanasından otomatik olarak durdurulur.

g) Brülörlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini önleyen armatürler kullanılır.

h) Bina servis kutusu, ilgili gaz kurulusunun acil ekiplerinin kolaylıkla müdahale edebilecegi sekilde muhafaza edilir.

Servis kutusu önüne, müdahaleyi zorlastıracak malzeme konulamaz ve araç park edilmez.

ı) Bina içi tesisatın, gaz kesme tüketim cihazlarının ve bacaların periyodik kontrolleri ve bakımları yetkili servislere

yaptırılır.

i) Dogalgaz kullanıcılarının tesisatlarını tanıması, gaz kesme vanalarının yerlerini ögrenmesi ve herhangi bir gaz kaçagı

oldugunda buna karsı hareket tarzına dair bilgi sahibi olması gerekir.

j) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan ve bina yüksekligi 21.50 m’den fazla olan otel ve motel gibi

konaklama tesisleri, toplanma amaçlı binalar, saglık, egitim, ticaret ve sanayi binaları ile yüksek binaların ana girisinde, sarsıntı

oldugunda gaz akısını kesen tertibat, gaz dagıtım sirketi veya yetkili kıldıgı kurulus tarafından yaptırılır ve belediye gaz dagıtım

sirketi tarafından kontrol edilir. Gaz akısını kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akısını kestigi takdirde kesilen gazın tekrar

açılması için bir bedel talep edilemez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yanıcı ve parlayıcı Sıvılar

Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

MADDE 113- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvılar asagıdaki sekilde tanımlanır ve sınıflara ayrılır:

a) Yanıcı sıvılar, parlama noktası 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır. Yanıcı sıvılar asagıdaki alt sınıflara ayrılır:

1) Sınıf II sıvılar: Parlama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düsük olan sıvılardır.

2) Sınıf IIIA sıvılar: Parlama noktaları 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düsük olan sıvılardır.

3) Sınıf IIIB sıvılar: Parlama noktaları 93 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.

b) Parlayıcı sıvı (Sınıf I), parlama noktası 37.8 °C’ın altında ve 37.8 °C’daki buhar basıncı 276 kPa’ı asmayan sıvılar

parlayıcı sıvı, yani, Sınıf I olarak kabul edilir. Sınıf I sıvılar, asagıdaki alt sınıflara ayrılır:

1) Sınıf IA sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan ve kaynama noktaları 37.8 °C’dan düsük olan sıvılardır.

2) Sınıf IB sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan düsük ve kaynama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.

3) Sınıf IC sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düsük olan sıvılardır.

(2) Parlama noktasının üzerinde ısıtılan Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, Sınıf I olarak kabul edilir.

Bildirim ve izin mecburiyeti

MADDE 114- (1) Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar dısında olup depolama yerine göre depolanan miktarı Ek-11’de verilen

degerleri asan yanıcı ve parlayıcı sıvı depolarının, ilgili mevzuat uyarınca bildirimi mecburidir. Depolanan miktarın, Ek-11’de

verilen degerlerin üst sınırını asması veya depolanan yerin farklı olması hâlinde, ayrıca itfaiye teskilatından izin alınması sarttır.

(2) Sınıf I ve Sınıf II sınıfı sıvıların dolduruldugu kapalı hacimlerde, saatte 200 litreden fazla dolum yapılıyor ve 1000

litreden fazla yanıcı sıvı bulunduruyor ise, itfaiye teskilatından izin alınması mecburidir.

(3) Sınıf II, Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar, Sınıf I sıvılar ile beraber depolanıyor ise, 5 litre Sınıf II ve Sınıf IIIA, 1 litre

Sınıf I sıvıya esdeger olarak alınır ve toplam miktar buna göre hesaplanır.

Azami depolama miktarları ve depolama sekilleri

MADDE 115- (1) Koridorda, geçislerde, merdiven sahanlıgında, merdiven altında, bodrumda, herkesin girebilecegi hol

ve fuayelerde, kaçıs yollarında, çalısılan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi umuma açık yerlerde parlayıcı ve yanıcı sıvı

depolanamaz.

(2) Diger kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve dösemeler ile ayırılan ve tali derecedeki

islemler yürütülen binalarda, depolama odasında veya 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı dolap içerisinde;

a) Sınıf IA sıvılar 100 litre orijinal kabında,

b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 500 litre orijinal kabında,

c) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 2500 litre tasınabilir tanklarda,

depolanabilir.

(3) Diger kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve dösemeler ile ayrılan perakende satıs

yerlerinde yanıcı ve parlayıcı sıvılar, 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı kabin ve orijinal ambalaj içinde asagıda belirtilen

miktarları asmamak sartıyla, beher m2 taban alanı için 5 litre bulundurulabilir.

a) Sınıf IA sıvılar, en fazla 100 litre,

b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam kapasite miktarı orijinal kaplarında en fazla 1000 litre,

c) Sınıf IIIB sıvılar, en fazla 2500 litre,

bulundurulabilir.

(4) Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar dökme hâlde bulunduruluyor ise, 119 uncu ve 120 nci madde hükümleri

uygulanır.

Tehlike bölgelerinin tanımları

MADDE 116- (1) _lgili yönetmelik ve standartlara uygun olmak sartıyla, tehlike bölgeleri üçe ayrılır:

a) 0. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karısımının devamlı surette veya uzun süre mevcut oldugu boru ve kap içleri gibi

bölgelerdir.

b) 1. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karısımının normal çalısma sırasında olusma ihtimalinin oldugu dolum borusu civarı ve

armatürler gibi bölgelerdir.

c) 2. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karısımının normal çalısma sırasında olusma ihtimalinin olmadıgı ve fakat olması hâlinde

yalnız kısa bir süre için mevcut oldugu, tankların yakın çevresi gibi bölgelerdir.

Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar

MADDE 117- (1) Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar asagıda belirtildigi sekilde olur:

a) 0. Tehlike Bölgesinde, beklenen yüksek isletme tehlikesi sebebiyle yalnız bu Bölgede kullanılmasına müsaade edilmis

ve var ise Türk Standartları Enstitüsü sertifikalı veya uygunluk belgeli olan cihazların kullanılması mecburidir.

b) 1. Tehlike Bölgesinde, yalnız patlama ve kıvılcım güvenlikli cihaz ve sistemler kullanılır. Bu bölgeye tasıma

araçlarının girmesine, ancak patlayıcı karısımların olusmasını önleyecek tedbirlerin alınmıs olması hâlinde müsaade edilir.

c) 2. Tehlike Bölgesinde, sadece kıvılcım olusturmayan ve buhar hava karısımının tutusma sıcaklıgının 4/5 sıcaklıgına

erismeyen cihaz ve sistemler kullanılabilir. Bu Bölgede basınçlı, sıvılastırılmıs veya basınç altında çözünmüs gazlar, yanmayan

ve saglıga zararlı olmayan gazlar ve söndürme cihazları hariç olmak üzere, sadece yangına en az 120 dakika dayanıklı kapalı

hacimlerde depolanabilir.

Depo binası içinde depolama

MADDE 118- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların depolandıgı depo binaları en az 120 dakika yangına dayanıklı sekilde

yapılır. Sınıf I parlayıcı sıvıların depolandıgı binaların bodrum katının bulunmaması gerekir. Sınıf II sıvılar, bodrum katta

depolanamazlar. Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar bodrum katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geçemez.

(2) Bir kapalı hacimde beher yıgında Ek-12/A’da belirtilen degerleri asmamak kaydıyla, en fazla 5 ayrı yıgın

olusturarak, her bir yıgının birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak üzere parlayıcı sıvı depolanabilir. Aynı hacimde çesitli tehlike

sınıflarına giren sıvılar birlikte depolanıyor ise, toplam depolanacak miktar, en yüksek tehlike sınıfına göre alınır ve;

a) Sınıf IA + Sınıf IB/2

b) Sınıf IA + Sınıf IC/4

c) Sınıf IA + Sınıf II/12

ç) Sınıf IA + Sınıf IIIA/40

d) Sınıf IA + Sınıf IIIB/80

seklinde depolanır. Sınıf IA cinsinden depolanan toplam sıvı miktarı, 12500 litreyi geçemez.

(3) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların, bunların islendigi fabrika ve atölye binalarında depolanmasına, Ek-12/B’de belirtilen

degerleri asmaması ve islemin yürütüldügü alandan tecrit edilmis bir alan içinde yer alması sartı ile izin verilir.

(4) Depo hacimleri 1. Tehlike Bölgesidir. Depo hacminden dısarıya açılan kapılardan ve pencerelerden ve diger

açıklıklardan itibaren 5 m yarıçapındaki bölge, dösemeden 0.8 m yükseklige kadar 2. Tehlike Bölgeleridir.

(5) Depo hacimlerine isi olmayanların girmesi yasaklanır ve uygun bir levha ile bu yasak belirtilir.

(6) Komsu hacimlere boru geçislerinin ve tavan deliklerinin yanıcı olmayan yapı malzemeleri ile buhar hava karısımı

geçmeyecek sekilde tıkanması mecburidir.

(7) Depo binaları, konutlara ve insanların bulundugu hacimlere bitisik olamaz.

(8) Dösemelerin depolanan sıvı için geçirgen olmaması ve yanıcı olmayan malzemeden yapılması gerekir. Dökülen

yanıcı sıvının, atık su çukurlarına, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarına sızması önlenir. Kapılar en az 120 dakika

yangına dayanıklı olur.

(9) Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandırılması ve elektrik ile teknik kurallara uygun sekilde aydınlatılması gerekir.

Dogal çekim yetismiyor ise, döseme düzeyinde etkili, saatte en az 6 hava degisimi yapacak patlama ve kıvılcım güvenlikli

mekanik bir düzen kurulur.

Açıkta yerüstü depolama

MADDE 119- (1) Açıkta kurulan yerüstü tanklarının meskun yerlerden ve kara ve demir yollarından uzaklıgı Ek-

12/C’de verilen esaslara göre belirlenir.

(2) Havuzlama:

a) Havuzlama hacmi, aynı büyüklükte tanklar kurulu ise bir tankın hacmine, çesitli boylarda tanklar var ise en büyük

tankın hacmine esit olur.

b) Havuzlama hacmi, tasınabilir tankların toplam hacimlerinin % 75'ine veya en az en büyük tasınabilir bir tankın

hacmine esit olur.

c) Karma depolama yapılır ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara göre yapılan hacimlerin

toplamına esit olur.

ç) Ham petrol ve karbonsülfür depolandıgında, havuzlama hacmi, toplam hacme esit alınır.

d) Ham petrol ve karbonsülfür dısındaki, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar, toplam hacim Sınıf IA parlayıcı

cinsinden 12500 litreyi geçmedigi sürece, tek havuzlama bölgesinde depolanabilir.

e) Ham petrol veya karbonsülfür için, depolanan hacim 15000 m³’ü ve havuzlama yüzeyi 700 m²’yi geçmedigi sürece,

bir havuzlama bölgesi yapılabilir.

f) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, sınıfı, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvılar ile beraber depolandıgında da

geçerlidir.

g) Havuzlama bölgesi hafriyat veya setler ile yapılabilir. Sızdırmazlıgı saglayan folyo dısında bütün malzemenin yanmaz

olması ve cidarların yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir. Folyolar yanıcı ise, yangına karsı korunması sarttır.

g) Tankların, yüksekliklerinin 4/5’inden daha alçak olan set ve duvarlardan en az 3 m uzaklıkta olması gerekir. Bu

konudaki ölçüm, tank cidarından yapılır.

h) Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolarından boru geçiyor ise, bunların sızdırmaz sekilde yerlestirilmesi ve

havuzlama hacminden su bosaltma imkânı bulunması gerekir. Akıntıların kapanabilir ve yanıcı sıvıyı ayırabilen düzen ile

donatılması sarttır.

ı) Havuzlama hacmi içinde bölmeler yapılmıs ise, bunların yüksekligi dıs duvarların yüksekliginin 4/5’inden daha az

olamaz ve kanal var ise, üstünün açık olması gerekir. Bu amaçla kanal üzerine ızgara konulabilir.

i) Havuzlama bölgesinde, tanklar dısında yalnız armatür ve boru bulunabilir.

(3) Koruma bölgesi:

a) Yerüstü tanklarında yapılan depolamada, tankların çevresinde koruyucu uzaklık bırakılması gerekir. Bu uzaklıklar,

Ek-12/C’de verilen degerlere göre belirlenir.

b) Depolama tasınabilir kaplar ile yapılıyor ise, uzaklıklar Ek-12/D’de verilen degerlere uygun olarak belirlenir.

Uzaklıklar, depolanan kap toplulugunun dıs sınırlarından itibaren ölçülür.

c) Koruyucu bölge genisligi tank cidarından itibaren ölçülür ve en az 2/3’ünün havuzlama bölgesi dısında olması gerekir.

Ölçümde, havuzlama duvarının iç kenarının üstü esas alınır.

ç) Gerekli olan emniyet havuzlama bölgesi dısında kurulu, yangına 120 dakika dayanıklı, tankın en az 4/5'i

yüksekliginde bir duvar veya set ile saglanıyor ise; koruyucu bölge, itfaiyenin görüsü alınarak daha dar tutulabilir.

d) Koruyucu bölgede depo isletmesinin yapılabilmesi için gerekli olan tesis ve binalar, havuzlama bölgesi dısında olmak

sartı ile kurulabilir.

(4) Tehlike bölgeleri:

a) Asagıdaki maddelerde aksi belirtilmedigi sürece tank cidarından itibaren 5 m'lik bir uzaklık, zeminden 0.8 m

yüksekligine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.

b) Yanıcı sıvılar bir havuzlama bölgesi içinde depolanmıs ise, bu bölge havuz setinin üst kenarının 0.8 m üstüne kadar 1.

Tehlike Bölgesidir.

c) Yanıcı sıvıların yerüstünde açıkta depolandıgı arazinin, genel trafik akısına açık olmaması gerekir.

ç) Depolama sahasına isi olmayanların girisinin yasaklanması ve bu yasagın uygun bir levha ile gösterilmesi gerekir.

Depolama tankları

MADDE 120- (1) Yeraltı tanklarında, yerüstü tanklarında ve tasınabilir kapların dolduruldugu ve bosaltıldıgı yerlerde

uyulması mecburi olan hususlar bu maddede belirtilmistir:

(2) Yeraltı tankları:

a) Yeraltı tankı, yeraltına tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakası en az 60 cm olan ve ayrıca üstü en az 10 cm’lik

bir beton tabakası ile örtülen tankı ifade eder. Yeraltı tankı üzerinde araç trafigi olacak veya olma ihtimali var ise, üzerinden

geçecek araçların verecegi zararı önlemek üzere, tankın üzerinin en az 60 cm kalınlıgında sıkıstırılmıs dolgu malzemesi ile ve

dolgunun üzerinin de 15 cm kalınlıgında demir takviyeli beton plaka ile kapatılması sarttır. Beton plaka kullanıldıgında, plakanın

yatay düzlemde her yönde, tankın olusturdugu alanın kenarlarından en az 50 cm tasması gerekir. Beton plaka ile üzeri

kapatılmayan tankların üzerinden araç geçisini önlemek üzere, tankın gömülü oldugu alanın etrafı en az 180 cm yüksekliginde

tel örgü ile çevrilir.

b) Yeraltı tanklarının depo sahasına ait olmayan arsa ve araziden uzaklıgının en az 1 m olması sarttır. Tankların meskun

yerlere olan uzaklıgı ile kendi aralarındaki uzaklık için Ek-12/Ç’deki degerler esas alınır.

c) Yeraltı tanklarının içi, 0. Tehlike ve bakım islerinin yapıldıgı kanal veya kapak bölmesi, 1. Tehlike Bölgesidir.

ç) Yeraltı tanklarının beklenen mekanik etkilerde ve yangın hâlinde sızdırmaz kalabilmesi gerekir.

d) Korozyona dayanıklı olmayan malzemeden yapılmıs yeraltı tankları, korozyon tehlikesine karsı, dısından zedesiz ve

zarar görmemis bir yalıtım tabakası ile korunur.

e) Tankların kamuya ait boru ve diger sebekelerden en az 1 m uzaklıga yerlestirilmesi gerekir.

f) Tankın, toprak doldurulmadan önce, en az 200 mm kalınlıgında, yanmaz ve izolasyonuna etki etmeyen bir tabaka ile

örtülmesi sarttır.

g) Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun saglamlıgı ve yerlestirilirken saglam kaldıgı, yetkili

bir kisi tarafından tankın yerlestirilmesi sırasında tespit edilir. Tankların zedelenmeden, hazırlanan çukura yerlestirilmeleri

gerekir.

g) Tankların kapatılmaz bir havalandırma borusunun bulunması ve bu borunun doldurma sırasında gaz sıkısmasına

meydan vermeyecek ebatta olması sarttır. Bu sart, bölmeli tanklarda her bölme için geçerlidir. Havalandırma borularının kapalı

hacimlere açılmaması ve zeminden en az 4 m yüksekte açık havaya çıkması gerekir. Boru uçları, yagmur ve yabancı madde

girisine karsı korunur.

(3) Yerüstü tankları:

a) Yerüstü tanklarının içi, 0. Tehlike Bölgesidir.

b) Yerüstü tanklarının beklenen mekanik etki ve yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir.

c) Tank cidarları dıstan korozyona maruz ve korozyona dayanıksız malzemeden yapılmıs ise, uygun sekilde bu

etkilerden korunur.

ç) Tanklar içindeki sıvı sebebiyle içerden korozyona maruz ise, tankların içi de uygun sekilde korunur.

d) Tanklar ve bölmeli tankların her bölmesi havalandırma boruları ile donatılır.

e) Birkaç tank, ayrı tehlikeli gruba ait sıvılar ihtiva etmiyor veya içlerindeki sıvıların karısmalarından tehlikeli bir

reaksiyon beklenmiyor ise, ortak boru hattı üzerinden havalandırılabilir.

f) Her tank veya tank bölmesinde, sıvı seviyesini gösteren bir düzen bulunur. Gösterge olarak cam veya benzeri borular

kullanılıyor ise, bu boruların çabuk kapatılabilir bir vana ile donatılması ve vananın yalnız ölçüm için açılması gerekir.

g) Tankın sıvı hacmine baglanan her boru bir vana ile kapatılır. Vanalar, kolay ulasılır ve görülen bir sekilde, tanka yakın

olarak düzenlenir.

g) Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvıların dolduruldugu tanklar, elektrostatik yüklemeye karsı emniyete alınır.

(4) Tasınabilir kapların dolduruldugu ve bosaltıldıgı yerler:

a) Tasınabilir veya araç üstü tankların doldurulup bosaltıldıgı yerlerdeki teçhizatta, tankın elektrostatik yüklenme

tehlikesini önleyecek tedbirler alınır.

b) Dolum ve bosaltım yapılan yerlerde, akan sıvının yerüstü ve yeraltı su kaynaklarına ve kanalizasyona karısması

önlenir.

c) Dolum yapılan yerlerin 15 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yükseklige kadar ve dolum agzından itibaren 5 m yarıçapa

ve agızdan 3 m yükseklige kadar olan civarı, 1. Tehlike Bölgesidir.

ç) Bosaltma yapılan yerlerden ve bosaltma sırasında açılan hava tahliye agzından (buhar haznesinden) yanıcı buharların

çıkabilecegi açıklıkların 5 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yükseklige kadar olan civarı, 2. Tehlike Bölgesidir.

Akaryakıt servis istasyonları

MADDE 121- (1) Servis istasyonları kurulurken bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında, Karayolları

Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik ve ilgili standart hükümlerine uyulur.

(2) Servis istasyonları kurulurken, Ek-13’de verilen uzaklıklara uyulur ve yeterli havalandırma saglanır.

(3) _kmal kolonlarının içi, 1. Tehlike Bölgesidir. Kolonların orta noktalarından 1 m yarıçaplı çevresi, kolon yüksekligine

kadar 2. Tehlike Bölgesidir.

(4) Akaryakıt istasyonlarının düzenlenmesinde asagıda belirtilen esaslara uyulur:

a) Akaryakıt servis istasyonlarında, akaryakıt, ancak 120 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yeraltı tanklarında

depolanabilir.

b) Tanklar, betonarme havuz içerisine yerlestirilir. Tank basına 45000 litreyi geçmemek sartı ile, bir istasyonda 250000

litre akaryakıt depolanabilir.

c) Akaryakıt servis istasyonunun tamamı, merkezi ve gelismis bir topraklama sistemine baglanır. Topraklama hattından

bir seyyar uç, dolum agzı muhafazası içine alınarak bosaltım yapan tankerlerin topraklanmasında kullanılır.

ç) Enerji nakil hatları ve yeraltı kabloları ile ilgili hususlar hakkında, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanan Elektrikli Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeligi hükümleri uygulanır.

d) _kmal kolonları ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve araç çarpmalarına karsı emniyete alınır. Bunlar, zemin seviyesinin

altına ve özellikle bodrumlara konulamaz.

e) _kmal kolonunun 5 m yarıçaplı çevresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal, boru ve tesisat açıklıklarının

bulunmaması gerekir. Boru ve kabloların geçtigi kanallarda yanıcı buhar karısımları meydana gelmesi, kum doldurulması gibi

yollarla önlenir.

f) Bosaltma ünitesi, depo doldugunda otomatik olarak kapanan bir vana ile donatılır veya vananın açma kolunda

sabitlestirme düzeni bulunmaması gerekir.

g) _stasyonda, her dispenser adasının yanında ve her binanın içerisinde, TS 862-EN 3'e uygun en az 1 adet 6 kg’lık kuru

kimyevi tozlu, ilave olarak istasyon içerisinde farklı yerlerde ve fakat doldurma agzına 7 m’den yakın ve 25 m’den uzak

olmayacak sekilde, asgari 89 B söndürme etkisi olan en az 2 adet 50 kg'lık kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangın söndürme cihazı

olması sarttır.

g) _stasyonda, yıldırım tehlikesine karsı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan korunma tesisatı yapılır.

Genel olarak yangından korunma islemleri

MADDE 122- (1) Yanıcı sıvıların depolandıgı, dolduruldugu ve nakledildigi tesislerin, yeterli yangın önleme sistemleri

ile donatılması, bu sistemlerin daima kullanıma hazır olacak sekilde tutulması ve bakımlarının yapılması gerekir. Gerekli düzen,

deponun durumuna göre sabit, hareketli veya kısmen hareketli olabilir. Söndürücü olarak, özellikle hafif köpük, karbondioksit,

kuru kimyevi toz ve su kullanılabilir.

(2) Yagmurlama tesislerinin, bir tank yangınında, komsu tankın ısınarak patlamasını önleyecek kapasitede olması

gerekir.

(3) Yanıcı sıvıların naklinde kullanılan pompalar gibi cihazların, bir yangın hâlinde hızlı ve engelsiz bir sekilde

ulasılabilecek bir yerden kontrol edilebilir olması sarttır. Bu sart, diger sınıftaki sıvılar ile beraberce depolanan sınıf IIIA ve Sınıf

IIIB yanıcı sıvılar için de geçerlidir.

(4) Tanklar ve tanklar ile iletken sekilde baglanmıs tesis bölümleri, topraga karsı bir gerilime sahip olmayacak sekilde

kurulur. Topraklama hatlarının baglantı uçları ve birlesme noktaları, kolay ulasılabilecek sekilde düzenlenir ve gevsemeye karsı

emniyete alınır. Bu hususta ayrıca topraklama ile ilgili yönetmelik hükümlerine uyulur.

(5) Tank ve baglı bölümleri, yalnız basına topraklayıcı hat olarak kullanılamaz. Topraklayıcı hat malzemesi, tank ve

borularda korozyon yapmayacak malzemeden seçilir.

(6) Tankların dolumu sırasında, tanktan dısarı çıkan buharın, hava karısımının orada çalısanlara ve baskalarına zarar

vermeyecek sekilde açık havaya atılması gerekir. Yapıdan kaynaklanan sebeplerle, bu karısımın uygun bir yerden dısarı atılması

mümkün degil ise, karısımın uygun bir hortum veya boru hattı ile yanıcı sıvıyı bosaltan tanka geri beslenmesi saglanır.

Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayacagı alanlar

MADDE 123- (1) Bu Bölümde yer alan hükümler;

a) Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyet için yapılmayan, ısıtma merkezi kazan daireleri ve yakıt depoları gibi

depolama ve doldurma isleri hakkında,

b) Araç depoları, yer degistirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit tesisler ile söz konusu araç ve

tesislerin ayrılmaz parçası olan yakıt kapları hakkında,

c) _sletmelerde, herhangi bir yanıcı sıvının, üretimde islenmesi veya ürün veya ara ürün olarak kısa süre için

depolanması hâlinde,

uygulanmaz.

DOKUZUNCU KISIM

Yangın Güvenligi Sorumlulugu, Ekipler, Egitim,

Denetim, _sbirligi, Ödenek ve _ç Düzenlemeler

B_R_NC_ BÖLÜM

Yangın Güvenligi Sorumlulugu

Yangın güvenligi sorumlulugu

MADDE 124- (1) Yapı, bina, tesis ve isletmelerde yangın güvenliginden; kamu ve özel kurum ve kuruluslarda en

büyük amir, diger bina, tesis ve isletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.

Yangın güvenligi sorumlusunun belirlenmesi

MADDE 125- (1) Çalısma saatleri içinde görevli sayısına ve binadaki en büyük amirin takdirine göre, binanın her katı,

bölümü veya tamamı için görevliler arasından yangın güvenligi sorumlusu seçilir. Sorumlu, çalısma saatinin baslangıcından

bitimine kadar sorumlu oldugu bölümde, yangına karsı korunma önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür. Kat

mülkiyetine tabi olan binalarda bu sorumlulugu bina yöneticisi üstlenir.

(2) Kamu binalarında bir gece bekçisi veya güvenlik görevlisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin edilemeyen

yerlerde,

a) Hizmetli sayısı 2'den fazla degilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla bildirilir ve binanın

devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi saglanır.

b) Hizmetli sayısı 2'den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse, hizmetliler sırayla gece nöbeti tutarlar ve

ertesi gün istirahat ederler. Nöbet izni sebebiyle asıl görevin aksaması söz konusu ise ve hizmetli sayısı 5'i geçmiyor ise, (a)

bendine göre hareket edilir.

c) Kamu binalarında resmî tatil ve bayram günlerinde de hizmetlilerce sırayla nöbet tutulur. Nöbetçi personele, fazla

mesai ücreti ödenemedigi takdirde nöbet tuttugu saat kadar mesai günlerinde izin verilir.

_K_NC_ BÖLÜM

Ekiplerin Kurulusu, Görevleri ve Çalısma Esasları

Ekiplerin kurulusu

MADDE 126- (1) Yapı yüksekligi 30.50 m.’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kisiden fazla insan bulunan konut

dısı her türlü yapıda, binada, tesiste, isletmede ve içinde 200’den fazla kisinin barındıgı sitelerde asagıdaki acil durum ekipleri

olusturulur.

a) Söndürme ekibi,

b) Kurtarma ekibi,

c) Koruma ekibi,

ç) _lk yardım ekibi.

(2) Birinci fıkrada belirtilenler dısındaki yapı, bina, tesis ve isletmelerde ise; bina sahibinin, yöneticisinin veya amirinin

uygun görecegi tedbirler alınır.

(3) Ekipler, 136 ncı madde uyarınca çıkarılan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendirilen amirin belirleyecegi ihtiyaca

göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er kisiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en

az 2'ser kisiden olusur. Kurumda sivil savunma servisleri kurulmus ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.

(4) Her ekipte bir ekip bası bulunur. Ekip bası, aynı zamanda iç düzenlemeleri uygulamakla görevli amirin

yardımcısıdır.

(5) Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde asılı olarak

bulundurulur.

Ekiplerin görevleri

MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri asagıda belirtilmistir.

a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genislemesine mani olmak ve söndürmek,

b) Kurtarma ekibi; yangın ve diger acil durumlarda can ve mal kurtarma islerini yapmak,

c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan esya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel

panik ve kargasayı önlemek,

ç) _lk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kisilere ilk yardım yapmak.

Ekiplerin çalısma esasları

MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle isbirligi yapmaları ve karsılıklı yardımlasmada bulunmaları

esastır.

(2) Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amir veya

yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler amirlerinden emir alırlar. _tfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine

girerler.

(3) Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yapılarda meydana gelecek yangınlara müdahale etmeleri ve

kurtarma islemlerini yürütmelerinde kullanmaları için gereken malzemeleri bulundurmak zorundadırlar. Yapının büyüklügüne,

kullanım amacına, mevcut koruma sistemlerine ve olusturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teskilatı ve sivil savunma

müdürlügünün görüsü alınarak, gerekli ise gaz maskesi, teneffüs cihazı, yedek hortum, lans, hidrant anahtarı ve benzeri

malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye teskilatında kullanılan malzemelere uygun olmak zorundadır.

Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amirin sorumlulugu altında görevliler

tarafından yapılır.

(4) Yangın haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak derhal olay yerine

hareket ederler. Olay yerinde;

a) Söndürme ekibi yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangının

genislemesini önlemeye ve söndürmeye çalısırlar.

b) Kurtarma ekibi önce canlıları kurtarır. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diger esyayı, olay yerinde

bulunanların da yardımı ile ve büro seflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak bosaltılmaya hazır hâle

getirir. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin gerek görmesi hâlinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına tasınır.

Yanan binanın genel olarak bosaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle baslanır.

c) Koruma ekibi bosaltılan esya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin gösterecegi bir yerde muhafaza altına

alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim eder.

ç) _lk yardım ekibi yangında yaralanan veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verir.

(5) Yangından haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri sekilde görev basına gelip,

söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım islerini yürütmek zorundadır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Egitim

Genel egitim

MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumlulugunda yangından

korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile isbirligi ve organizasyon saglanması

konularında, mahalli itfaiye ve sivil savunma teskilatlarından yararlanılarak egitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri

artırılır. Ekip personeli ile binadaki diger görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kullanılacagı ve en kısa

zamanda itfaiyeye nasıl ulasılacagı konularında tatbikî egitimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye

tatbikatı yapılır.

Özel egitim

MADDE 130- (1) _tfaiye egitim birimi bulunmayan belediye itfaiye teskilatlarının yönetici personelinin; genel yangın

bilgileri, sivil savunma ve ilk yardım konularını içeren temel egitimleri _çisleri Bakanlıgı Sivil Savunma Genel Müdürlügü’nce

yapılır. Bu personelin her türlü egitim giderleri, kuruluslarınca kendi bütçelerinden karsılanır. Belediye itfaiye teskilatının

yönetici personelinin teknik egitimleri ile diger personelin temel ve teknik egitimleri, kendi teskilâtlarınca yaptırılır.

(2) Bünyesinde özel itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kurulusları ve özel kuruluslar ile diger yapı, bina ve

isletmelerde itfaiye birimi personelinin egitimi, kendi imkânları ile kendi kuruluslarınca, gerekirse mahalli itfaiye ve sivil

savunma teskilatından yararlanılarak yapılır. Bu kuruluslar, ilgili mevzuatına uygun sekilde yangın egitimi veren özel okul, kurs

ve dershanelerden egitim hizmeti alabilirler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim

Denetim

MADDE 131- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanıp uygulanmadıgı asagıdaki sekilde denetlenir:

a) Özel yapı, bina, tesis ve isletmeler, mahalli itfaiye teskilatı ile bunların baglı veya ilgili oldugu bakanlık ve kamu

kurum ve kuruluslarının müfettisi, kontrolör veya denetim elemanları tarafından denetlenir. Bina sahibi, yöneticisi ve

sorumluları denetim elemanlarınca binaların arzu edilen bütün bölümlerini ve teçhizatını göstermek, istenilen bilgi ve belgeleri

vermek zorundadır. Denetim sonunda eksik bulunan ve giderilmesi istenilen aksaklıklar ile talep edilen önlemlerin öngörülen

uygun süre içerisinde ilgililerce yerine getirilmesi mecburidir.

b) Kamu binaları, kurum amiri ve görevlendirecegi kisi veya heyet, mülki amir veya görevlendirecegi heyet, kurumun

baglı veya ilgili oldugu bakanlık, müstesarlık, genel müdürlük veya baskanlık müfettisleri veya kontrolörleri; hükümet konakları

ise, _çisleri Bakanı adına Sivil Savunma Genel Müdürü veya görevlendirecegi kisi veya heyet ile mülkiye müfettisleri tarafından

denetlenir. Denetim yetkisini haiz kisiler, kurum, kurulus ve müesseselerin denetim sonuç raporlarını; baglı veya ilgili oldugu

bakanlık, müstesarlık, genel müdürlük veya baskanlıklarına gönderir.

BES_NC_ BÖLÜM

_sbirligi

_sbirligi protokolü

MADDE 132- (1) _tfaiye teskilâtı bulunan belediyeler, kamu kurum ve kurulusları ve özel kuruluslar ile Türk Silahlı

Kuvvetleri, meydana gelebilecek yangınlarda karsılıklı yardımlasma ve isbirligi amacıyla aralarında protokol düzenler.

(2) Protokolde; personelin egitimi, bilgi degisimi, kullanılan araç, gereç ve malzemenin standart hâle getirilmesi,

müsterek tatbikatların yapılması ve muhtemel yangınlara müdahalenin hangi sartlarda yapılacagı hususları yer alır. Protokol

düzenlenmeden evvel bu kurumların ve itfaiyelerin sorumluluk bölgelerinde diger itfaiyenin yardımını gerektirecek büyüklükte

bir yangın meydana gelirse, yardım talebini alan itfaiye teskilâtı kendi bölgesinde meydana gelebilecek diger yangınlara karsı

zafiyet yaratmamak kosuluyla yardım isteyen itfaiyeye gerekli ve yeterli destegi göndermek zorundadır.

ALTINCI BÖLÜM

Ödenek

Ödenek

MADDE 133- (1) Kamuya ve özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve isletmelerde; Bu Yönetmelikte belirtilen sistem ve

tesisatın yapımı ile araç-gereç ve malzemenin temini, bakım ve onarımı için ödenek ayrılır. Binaların yangından korunması için

yıllık bütçelere konulan ödenek baska bir amaç için kullanılamaz.

Kamuya ait yapı, bina, tesis ve isletmelerde ödenek

MADDE 134- (1) Kamuya ait yapı, bina, tesis ve isletmelerde yangınla mücadele için gereken giderler;

a) _l ve ilçelerdeki hükümet konakları için, _çisleri ve Maliye bakanlıklarının ilgili birimlerince tespit edilerek Maliye

Bakanlıgı bütçesine konulan ve _çisleri Bakanlıgı tarafından belirlenen tahsis sekline göre il emvaline gönderilen,

b) Genel bütçeye dâhil diger idarelerin merkez ve tasra örgütleri için, ilgili bakanlık ve dairelerin kendi bütçelerine

konulan,

c) Özel bütçeli idareler, iktisadi devlet tesekkülleri, döner sermayeli kuruluslar, özel kanun ile kurulan tesekküller, özel

idare ve belediyeler için kendi bütçelerine konulan,

ödenekler ile karsılanır.

Özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve isletmelerde ödenek

MADDE 135- (1) Yangınla mücadele için gerekli giderler bina sahibi, kat mülkiyetine tabi binalarda kat malikleri ve

bina yöneticileri, diger özel kurum ve kuruluslarda isyeri sahipleri tarafından, tüzel kisiliklerde ise ana sermayeden karsılanır.

Binaların yangından korunması için sarf olunması gerekli olan bu ödenekler baska bir amaçla kullanılamaz.

(2) Yangınla mücadele amacıyla alınması zorunlu olan mal ve hizmetlerde herhangi bir sebep ileri sürülerek kısıtlama

yapılamaz.

(3) 95 inci maddenin sekizinci fıkrasında belirtilen tesislerin öncelikle yapılması için gerekli ödenek belediye bütçesine

konulur.

YED_NC_ BÖLÜM

_ç Düzenleme

_ç düzenlemelerin hazırlanması

MADDE 136- (1) Bu Yönetmeligin uygulanmasını saglamak üzere belediyeler, kamu kurum ve kurulusları ve özel

kuruluslar ile gerçek ve tüzel kisiler; bulundukları yer, yapı, bina, tesis ve isletmelerin özelliklerini ve bu Yönetmelik

hükümlerini dikkate alarak yangın önleme ve söndürme konusunda iç düzenlemelerde bulunurlar.

_ç düzenlemelerin kapsamı ve yürütülmesi

MADDE 137- (1) Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemelerde; bu Yönetmelikte yer alan hususlardan,

acil durum ekiplerinin sayısı, personelin adı ve görevleri, ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemenin cinsi ve miktarı, söndürme

araçlarının kullanma usulleri, egitim ve bakım hususları, nöbet hizmetleri ile gerek görülecek diger hususlar düzenlenir. Bina

yerlesimini, bina iç ulasım yollarını, yangın bölmelerini, yangın duvarlarını, yatay bölmeleri, cepheleri, söndürücü sistemi,

uyarıcı sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yardımcı olabilecek diger hususları gösterir plân ve krokiler bu

düzenlemelere eklenir.

(2) Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemeler yapı, bina, tesis ve isletmenin sahibi, yöneticisi veya amiri

tarafından yürütülür.

ONUNCU KISIM

Mevcut Binalar Hakkında Uygulanacak Hükümler

B_R_NC_ BÖLÜM

Genel Hükümler

Mevcut yapılara iliskin uygulama

MADDE 138- (1) 4 üncü maddenin (ff) bendinde tarifi yapılan mevcut yapılar hakkında, bu Kısım hükümleri uygulanır.

(2) Mevcut yapılardan, 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüge konulan Binaların

Yangından Korunması Hakkında Yönetmelige uygun yangın tedbirleri alınmıs olan yapılarda, bu Yönetmelik hükümlerine göre

ilave tedbir alınmaması asıldır. Ancak, yapı sahibi isterse bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbirler alabilir.

(3) Mevcut yapılardan bu Yönetmeligin yürürlüge girmesinden sonra kullanım amacı degistirilen yapılardan 2 nci

maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde sayılanlar dısında kalan yapılar hakkında da bu Kısım hükümleri uygulanır.

Mevcut yapılar hakkında uygulanacak diger hükümler

MADDE 139- (1) Bu Kısımda aksi belirtilmedikçe, bu Yönetmeligin diger kısımlarında belirtilen hususlar mevcut

yapılar için de geçerlidir.

Mevcut yapılar hakkında uygulanmayacak hükümler

MADDE 140- (1) Bu Yönetmeligin 21 inci, 22 nci, 24 üncü, 25 inci, 26 ncı, 27 nci, 28 inci, 29 uncu ve 63 üncü

maddelerinin mevcut yapılar hakkında uygulanmaması esastır. Ancak, bu maddelerde öngörülen ve yangına karsı alınması

mümkün olan uygulanabilir iyilestirici tedbirler; bina sahibi, yöneticisi ve kurum amirleri tarafından, mevcut yapılar hakkında da

alınır.

(2) 112 nci maddenin birinci fıkrasının (j) bendi dogalgaz tesisatı yapılmıs mevcut yapılarda uygulanmaz.

_lave çıkıs ve kaçıs merdiveni

MADDE 141- (1) Binada, ilave çıkıs gerekliligini veya kaçıs merdivenlerinin yeniden düzenlenme mecburiyetini

gerektiren bir kullanım mevcut ise, binanın bütünü göz önüne alınarak, bina sahibi veya kat malikleri tarafından, binanın tamamı

için ilave çıkıs veya kaçıs merdiveni yaptırılması sarttır.

Yagmurlama sistemi, yangın dolabı ve itfaiye su alma agzı

MADDE 142- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binaya yagmurlama sistemi, yangın dolabı veya itfaiye su alma agzı

gibi sistemlerin yapılmasının sart oldugu hâllerde, su girisi ana hattı ve ana kolonlar bina sahibi veya kat malikleri tarafından

yaptırılır.

Algılama veya uyarı sistemi

MADDE 143- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binada algılama sistemi yapılmasının sart oldugu hâllerde, algılama

veya uyarı sisteminin ana paneli binanın tamamına hizmet verecek sekilde, bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.

Yetkili idareden görüs alınması

MADDE 144- (1) Bu Kısımda belirtilmeyen veya açıklık bulunmayan hususlar hakkında, yapı ruhsatı vermeye yetkili

idarenin görüsü esas alınır ve alınması gereken tedbirler bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.

_K_NC_ BÖLÜM

Mevcut Binalar _çin Özel Hükümler

Bina tasıyıcı sisteminin stabilitesi

MADDE 145- (1) Mevcut yapılarda, bina tasıyıcı sisteminin stabilitesi ile ilgili olarak, 23 üncü maddenin dördüncü

fıkrası uygulanır.

Kaçıs yolları

MADDE 146- (1) Hastane, otel, huzur evi, ilkögretim okulu, yuva ve benzeri yerler dısında kalan mevcut yapıların kaçıs

yolları için, 31 inci madde hükümleri esas olmak üzere, bu maddede belirtilen hususlar da kabul edilir.

(2) Mevcut yapılarda; birinci katta kullanıcı sayısı 25 kisiden fazla olmamak sartıyla, bina dısındaki güvenlik bölgesine

açık, dıs zeminden en çok 4 m yükseklikte olup açılabilir kanat genisligi ve yüksekligi en az 70 cm olan pencereler, zaruri

hâllerde kaçıs yolu olarak kabul edilir.

(3) Mevcut yapılarda, katta bulunan kullanıcı sayısı 50 kisiyi geçmemek ve toplanma amaçlı mekân olmamak sartıyla,

asagıda belirtilen özellikteki çıkıslar, ikinci kaçıs yolu olarak kabul edilir:

a) Bina yüksekligi 30.50 m’den fazla olmayan binalarda, kaçıs merdivenine bir pencereden ulasılmasına;

1) Pencere parapet seviyesinin döseme seviyesinden 80 cm’den daha yüksek olmaması,

2) Pencerenin temiz açılır-kapanır kısmının en az 70/140 cm boyutlarında olması,

3) Parapet seviyesine ulasacak sekilde basamak yapılması,

4) Pencere geçisinde kullanılan malzemelerin en az 30 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılması,

sartları birlikte mevcut oldugu takdirde müsaade edilir.

b) Kaçıs merdivenine bir odadan geçilerek ulasılmasına; oda kapısının kendiliginden kapanır olması ve kilitsiz tutulması

ve kaçıs merdivenine ulasılan odanın kapısından kaçıs merdivenine olan azami uzaklıgın 9 m’yi geçmemesi hâlinde müsaade

edilir. Bu odanın duvarlarının ve kapısının yangına en az 60 dakika dayanıklı ve kapının duman sızdırmaz özellikte olması

hâlinde kaçıs uzaklıgı bu odanın kapısına kadar alınır.

c) Toplanma amaçlı olarak kullanılmayan bir bodrum kat için diger merdivene alternatif olmak üzere, bir merdiven ile

ulasılan, açılır bir kenarı en az 50 cm ve açılır alanı 0.4 m2’den az olmayan pencereden geçilerek zemin seviyesine ulasılıyor ise,

bu pencere ikinci kaçıs yolu kabul edilir.

ç) Zemin kat üzerindeki birinci katın kullanıcı sayısı 25 kisiden az ve kullanılan alanın en uzak noktasından katın çıkıs

kapısına olan uzaklık tek yönlü kaçıs mesafesini saglıyor ise, bu kata hizmet veren merdivenin zemin kattan bagımsız olması ve

girisinin müstakil düzenlenmesi sartı ile, bu katın yüksekligine bakılmaksızın tek çıkıs yeterli kabul edilir.

Çıkıs kapasitesi ve kaçıs uzaklıgı

MADDE 147- (1) Mevcut yapılarda, çıkıs kapasitesi ve kaçıs uzaklıgı için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.

(2) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçıs ve panik hesaplarında kullanılmak üzere Ek-5/A’daki degerler esas

alınır.

(3) Kaçıs uzaklıgı, kullanım sınıfına göre Ek-14’de verilen degerlerden daha büyük olamaz. Oda, koridor ve benzeri alt

bölümlere ayrılmıs büyük alanlı bir katta, odanın en uzak bir noktasından odanın çıkıs kapısına kadar ölçülen uzaklıgın 15 m’yi

asmaması sartıyla, kaçıs uzaklıgı, odanın çıkıs kapısından baslayarak bir kaçıs merdivenine, kaçıs geçidine veya dıs açık alana

açılan çıkıs kapısına kadar olan ölçüdür.

(4) Binanın sirkülasyon merdivenleri korunumlu hâle getirilmis ise ve saftlar yatayda korunmus ise, ayrıca katlarda

kolay alevlenici ve parlayıcı madde kullanılmıyor ve bulundurulmuyor ise, Ek-14’de verilen kaçıs uzaklıkları 1/2 oranında

artırılarak uygulanır.

(5) Bina yüksekligi 30.50 m’yi geçmeyen binalarda, birbirine alternatif 2 kaçıs merdiveni düzenlenmis ve bunlardan

birisi korunumlu ise, iki yönlü kaçıs mesafesi uygulanır.

(6) Zemin kattaki dükkânlarda ve benzeri yerlerde kullanıcı sayısı 50’nin altında ve en uzak noktadan dıs ortama açılan

kapıya kadar olan kaçıs uzaklıgı 25 m’den fazla degilse, bina dısına tek çıkıs yeterli kabul edilir.

Kaçıs yolu sayısı ve genisligi

MADDE 148- (1) Mevcut yapılarda, kaçıs yolu ile kaçıs merdiveni sayısı ve genisligi için asagıda belirtilen hususlara

uyulur.

a) Toplam kaçıs yolu genisligi, Ek-5/A’ya göre hesaplanan kattaki toplam kullanıcı sayısının 0.4 ile çarpımı suretiyle

santimetre olarak bulunur.

b) Kaçıs merdiveninin genisligi, düz kollu sahanlıklı merdivende 60 cm’den veya dairesel merdivende 70 cm’den daha

az olamaz. Toplam kullanıcı sayısı 60 kisiden fazla olan katlarda bu genislik, düz kollu sahanlıklı merdivenlerde 70 cm’den veya

dairesel merdivenlerde 80 cm’den az olamaz. Hastaneler, huzurevleri, anaokulları ve ilkögretim okullarında ise, sadece

sahanlıklı düz kollu merdivenler düzenlenebilir ve bu merdivenin genisligi 100 cm’den az olamaz.

c) Kaçıs merdivenlerinde merdiven kolu duvarlar ile çevrelenmis ise, temiz genislik, her iki duvarın bitmis yüzeyleri

arasındaki ölçüdür. Merdiven kolunun bir tarafında duvar, diger tarafında korkuluk var ise, temiz genislik, duvarın bitmis yüzeyi

ile korkuluk iç yüzeyi arasındaki ölçüdür. Kaçıs merdivenlerinde temiz genislik hesaplanırken, küpestenin yaptıgı çıkıntının 80

mm’si temiz genislige dâhil edilir.

ç) Bütün çıkısların ve erisim yollarının, açık-seçik görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile vurgulanması ve

her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmıs durumda bulundurulması sarttır.

Yangın güvenlik holü

MADDE 149- (1) Mevcut yapılarda, yangın güvenlik holü için asagıda belirtilen hususlara uyulur.

a) Yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla olan konut harici mevcut binalarda, bir kullanım alanı içerisinden kaçıs

merdivenine dogrudan giriliyor ve merdiven içinde basınçlandırma yok ise, yangın güvenlik holü bakımından 34 üncü madde

uygulanır.

b) Mevcut binalarda kaçıs merdiveni kapılarının, parlayıcı madde içermeyen ve kullanım alanlarından kapı ile ayrılan

koridor, hol ve benzeri hacimlere açılması hâlinde, yangın güvenlik holü yapılması zorunlu degildir.

Acil çıkısı zorunlulugu

MADDE 150- (1) Mevcut yapılarda, acil çıkıs zorunlulugu için asagıda belirtilen hususlara uyulur.

a) Mevcut yapılarda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas alınarak her bir çıkısın genisligi 200 cm’yi asmayacak sekilde

çıkıs sayısı bulunur. Bir katta veya katın bir bölümünde, hesaplanan degerden az olmamak üzere 25 kisinin asıldıgı yüksek

tehlikeli yerlerde ve 60 kisinin asıldıgı yerlerde en az 2 çıkıs, 600 kisinin asıldıgı yerlerde en az 3 çıkıs ve 1000 kisinin asıldıgı

yerlerde en az 4 çıkıs olması sarttır.

b) Kapıların birbirinden olabildigince uzakta olması gerekir. Bölünmemis mekânlarda kapılar arasındaki mesafe, en uzun

kösegenin 1/3’ünden, yagmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az olamaz.

Kaçıs merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi

MADDE 151- (1) Mevcut yapılarda, kaçıs merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi için asagıda belirtilen hususlara

uyulur.

a) Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o katta bütün insanların çıkıslarının saglanması için, diger maddelerde belirtilen

özel durumlar hariç olmak üzere, kaçıs yolları ve kaçıs merdivenleri birbirlerinin alternatifi olacak sekilde konumlandırılır.

b) Kaçıs merdivenlerinin tabii zemine kadar ulastırılması esastır. Kaçıs merdiveni, bitis noktasında en az 1 m2’lik bir

sahanlık yapılıp bu noktadan asagıya egimi 50 dereceden daha fazla olamayacak sekilde mafsallı bir merdiven ile tabii zemine

indirilir. Kaçıs merdiveninin tabii zemine indirilmesi mümkün degil ise, yerden 3 m yukarıda bitirilebilir. Ancak, egitim

tesislerinde, saglık hizmeti amaçlı binalarda, eglence yerlerinde, kullanıcı sayısı 50 kisiyi geçen konaklama tesislerinde ve

kullanıcı sayısı 100 kisiyi geçen bütün binalarda yangın merdiveninin tabii zemine kadar indirilmesi sarttır.

c) Toplanma amaçlı ve kurumsal yapılar hariç, bitisik nizamdaki yapıların acil çıkıslarının, sokagı olmayan arka cepheye

açılmasına, çıkıs noktasından itibaren binanın yüksekliginden az olmamak üzere en az 15 m uzakta açık bir alan bulunması

hâlinde izin verilir.

Kaçıs merdiveninin özellikleri

MADDE 152- (1) Mevcut yapılarda kaçıs merdivenlerinin asagıda belirtilen özelliklerde olması gerekir.

a) Aksi belirtilmedikçe, kaçıs merdivenlerinde sahanlık olması ve sahanlıgın genisliginin ve uzunlugunun merdivenin

genisliginden az olmaması gerekir.

b) Herhangi bir kaçıs merdiveninde basamak yüksekligi 18 cm’den çok ve basamak genisligi 20 cm’den az olamaz.

Basamakların kaymayı önleyen malzemeden olması sarttır.

c) Merdivenlerde bas kurtarma yüksekligi, basamak üzerinden en az 210 cm olmalıdır.

Dıs kaçıs merdivenleri

MADDE 153- (1) Mevcut yapılarda dıs kaçıs merdivenlerine; herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8

m içerisinde korunumsuz duvar boslugu bulunmamak ve kaçıs merdiveni özelliklerine sahip olmak sartı ile, konutlarda 51.50 m

ve diger yapılarda 30.50 m bina yüksekligine kadar izin verilir.

(2) Herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar boslugu bulunması

hâlinde; bütün katlarda bu mesafe içinde kalan boslukların yangına en az 60 dakika dayanıklı malzemeye dönüstürülmesi veya

kaçıs merdiveninin bu bosluklardan çıkacak olan duman ve ısı gibi etkilerden korunması için yangına 60 dakika dayanıklı

malzeme ile korunumlu yuva içerisine alınması gerekir.

Dairesel merdiven

MADDE 154- (1) Dairesel merdiven, kullanıcı sayısı 100 kisiyi asmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya

balkonlardan zorunlu çıkıs olarak hizmet verebilir.

(2) Mevcut yapılarda dairesel merdivenlerin, yanmaz malzemeden yapılması ve en az 70 cm genislikte olması gerekir.

Dairesel merdivenin genisligi, bir kattaki kullanıcı sayısının 60 kisiden fazla olması hâlinde 80 cm’den az olamaz.

(3) Dairesel merdivenler, konutlarda 51.50 m’den ve diger yapılarda 30.50 m’den yüksek olamaz.

(4) Basamagın kova merkezinden 50 cm uzaklıktaki basamak genisligi 25 cm’den az ve basamak yüksekligi 175

mm’den fazla olamaz.

(5) Dıs kaçıs merdivenlerinin; korozyona karsı korunması, yeterli dayanım ve tasıma kapasitesine sahip olması ve acil

durumlarda kullanılabilir olması gerekir.

(6) Yataklı saglık hizmeti amaçlı binalarda, huzurevlerinde, anaokulu ve ilkögretim okullarında ve kullanıcı sayısı 50

kisiyi geçen eglence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez.

Kaçıs merdiveni havalandırması

MADDE 155- (1) Mevcut yapılarda, yüksekligi 30.50 m’den fazla olan bütün kaçıs merdivenleri, dogal yolla veya

Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla havalandırılır veya basınçlandırılır.

(2) Kaçıs merdiveni ile mutfak, banyo ve servis merdiveni gibi kullanım alanları, aydınlatma ve havalandırma amacıyla

aynı aydınlıgı veya baca boslugunu paylasamaz.

(3) Yüksekligi 51.50 m’den fazla olan veya dörtten çok bodrum kata hizmet veren kaçıs merdivenlerinin

basınçlandırılması sarttır.

Bodrum kat kaçıs merdivenleri

MADDE 156- (1) Mevcut yapılarda, bodrum katlarda kaçıs mesafesine bakılmaksızın;

a) Konutlar hariç, bodrum katlardaki mutfaklarda gaz kullanılması,

b) Topluma açık mekân olarak kullanılan bodrum katlarda kullanıcı sayısının 25 kisiyi geçmesi,

c) Birden çok katlı bodrumlarda, imalat, üretim ve depolama yapılması,

hâlinde alternatif ikinci çıkıs zorunludur.

(2) Bodrum kata hizmet veren herhangi bir kaçıs merdiveninin, mevcut binalarda kaçıs merdivenleri için aranan bütün

sartlara uygun olması gerekir.

(3) Acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin

düzeyindeki sahanlıgı, bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel ile ayrılır veya görülebilir uygun yönlendirme

yapılır.

Kaçıs yolu kapıları

MADDE 157- (1) Mevcut yapılarda kaçıs merdivenlerinin kapılarının; yapı yüksekligi 30.50 m’den az ise en az 60

dakika ve 30.50 m ve daha yüksek yapılarda, en az 90 dakika yangına dayanıklı ve duman sızdırmaz özellikte olması gerekir.

Kaçıs yolu kapılarının genisligi 70 cm’den ve yüksekligi 190 cm’den az olamaz.

(2) Kaçıs yolu kapılarının kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi ve kullanıcı sayısı 50 kisiyi asan

mekânlardaki çıkıs kapılarının kaçıs yönüne dogru açılması sarttır. Kaçıs yolu kapılarının, el ile açılabilmesi ve kilitli

tutulmaması gerekir. Dönel kapılar ve turnikeler çıkıs kapısı olarak kullanılamaz.

(3) Kapıların kendiliginden kapatır düzenekler ile donatılması ve itfaiyeci veya görevlilerin gerektiginde dısarıdan

içeriye girebilmelerine imkân saglanması gerekir.

(4) Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçıs yolu kapılarının ve bir kattaki kullanıcı

sayısının 100’ü geçmesi hâlinde kaçıs merdiveni kapılarının kapı kolu kullanılmadan, panik kollu veya benzeri bir düzenek ile

açılabilmesi gerekir. Kapılar en çok 110 N kuvvetle açılabilecek sekilde tasarlanır.

Konutlar

MADDE 158- (1) Mevcut konutlar için, 48 inci madde asagıda belirtilen istisnalar ile uygulanır.

a) Yapı yüksekligi 30.50 m’nin altındaki mevcut konutlarda ikinci çıkıs aranmaz.

b) Yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az ise, binanın ana merdiveninin korunmus kaçıs merdiveni

özelliginde yapılması hâlinde bir merdiven yeterlidir. Korunmus merdiven iç kaçıs merdiveni ise, bir yangın ihbar butonu ile

aktive edilen veya algılama sisteminden otomatik aktive olan basınçlandırma sistemi yapılması gerekir.

c) Yapı yüksekligi 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif en az birisi korunmus 2 adet kaçıs

merdiveni gerekir. Korunmus kaçıs merdiveni basınçlandırılır.

(2) Binanın ana merdiveni aynı zamanda bodrum katlara da hizmet veriyor ise ve bodrum katlarda konut dısı kullanılan

ve kolay alevlenici madde bulunan kullanım alanları var ise, bodrum katlarda merdivene giriste yangın güvenlik holü

düzenlemesi sarttır.

Fabrika, imalathane, depo ve büro binaları

MADDE 159- (1) Mevcut fabrika, imalathane, depo ve büro binaları için bu maddede belirtilen hükümler uygulanır.

(2) Yapı yüksekligi 30.50 m’ye kadar olan büro binalarında en az 2 bagımsız kaçıs merdiveni saglanır. Ancak, müstakil

girisi bulunan ve sadece büro olarak kullanılan ve bir kattaki toplam kullanıcı sayısı 25 kisiyi veya kat alanı 250 m2’yi geçmeyen

binalarda, 1 adet korunumlu merdiven yeterlidir.

(3) Yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla olan büro binalarında, birbirlerine alternatif en az birisi korunumlu 2 adet kaçıs

merdiveni gerekir. Korunumlu kaçıs merdiveni basınçlandırılır.

(4) Fabrika, imalathane ve depo binalarının her birinde en az 2 bagımsız kaçıs merdiveni veya baska çıkıslar saglanması

esastır. Ancak;

a) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmıs olması,

b) Bina yüksekliginin 15.50 m’yi veya yapı yüksekliginin 21.50 m’yi asmaması,

c) _malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler kullanılmıyor olması,

ç) Fabrikada, imalathanede ve antrepoda herhangi bir katın yapı insaat alanının, servis bacaları, asansör kuyuları,

tuvaletler ve merdivenler gibi yerler de dâhil olmak üzere 250 m2’yi asmaması,

d) Kaçıs mesafelerinin Ek-14’e uygun olması,

sartlarının hepsinin birlikte gerçeklesmesi hâlinde tek kaçıs merdivenine izin verilebilir.

(5) Parlayıcı, patlayıcı, kolay alevlenici ve tehlikeli maddeler ile imalat, üretim ve depolama islemlerinin yapılmadıgı ve

yapı yüksekligi 30.50 m’den fazla olmayan sanayi sitelerinde;

a) Sitenin dıs cephesinde düzenlenmis ve herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde kapı ve

pencere gibi korunumsuz duvar boslugu bulunmayan,

b) Birbirlerinden binanın kösegen uzunlugunun en az yarısı kadar uzaklıkta konumlandırılmıs ve kullanıcı yükü en

yogun bir kata göre hesaplanmıs genislige sahip,

iç ve dıs kaçıs merdivenleri ve dıs cephede düzenlenen araç rampaları, iki yönlü kaçıs mesafelerini saglamaları kaydı ile

kaçıs merdiveni olarak kabul edilir.

Asansörler

MADDE 160- (1) Mevcut yapılarda asansörler için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.

(2) Asansör makine dairesinin yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılması sarttır.

(3) Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere, kuyu alanının 0.025 katı kadar bir havalandırma ve dumandan

arındırma bacası bulundurulması veya kuyuların basınçlandırılması gerekir.

(4) Bina yüksekligi 30.50 m’den yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerde asagıdaki esaslar

aranır:

a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan dogrultuları ne olursa olsun otomatik olarak acil çıkıs

katına dönmesi, kapıları açık beklemesi ve gerektiginde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektriksel sisteme sahip olması

sarttır.

b) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kat ve koridor çagrılarını kabul etmemesi gerekir.

c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yapı yüksekligi 51.50 m’den fazla olan binalarda deprem

sensörü kullanılması ve asansörlerin deprem sırasında en uygun kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve

programa sahip olması zorunludur.

Algılama ve uyarı sistemi

MADDE 161- (1) Mevcut yapılarda algılama ve uyarı sistemi için 75 inci maddede belirtilen hükümler uygulanır.

Kablolar

MADDE 162- (1) Mevcut binalarda, elektrik tesisatı yenilenecek ise, 83 üncü maddede belirtilen özellikte kablolar

kullanılır.

Basınçlandırma sistemi

MADDE 163- (1) Mevcut binalarda;

a) Dörtten fazla bodrum kata hizmet veren kaçıs merdivenleri,

b) Merdiven kovasının yüksekligi 51.50 m’den fazla olan kaçıs merdivenleri,

89 uncu maddede belirtilen esaslara göre basınçlandırılır.

Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları

MADDE 164- (1) Mevcut binalarda sabit boru tesisatı ve yangın dolapları hakkında, bu maddenin ikinci fıkrası hükmü

de dikkate alınarak 94 üncü madde hükümleri uygulanır.

(2) Yüksek binalarda, yapı insaat alanı 2000 m2’den büyük yanıcı madde içeren imalathane, atölye ve depo binalarında,

otel, motel, yatakhane, saglık, toplanma ve egitim binalarında ve yapı insaat alanı 3000 m2’den büyük olan yanıcı madde içeren

bütün binalarda yangın dolabı yapılması mecburidir.

Yagmurlama sistemi

MADDE 165- (1) Mevcut binalarda yagmurlama sistemi, 96 ncı maddenin diger hükümleri saklı kalmak sartıyla

asagıdaki yerlerde uygulanır:

a) Bina yüksekligi 30.50 m’den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda,

b) Yapı yüksekligi 51.50 m’yi veya 17 katı geçen büro binalarında,

c) Araç kapasitesi 40’dan veya toplam alanı 1000 m2’den fazla olan veya birden fazla bodrum katı kullanan kapalı

otoparklar ile 10’dan fazla aracın asansörle alındıgı kapalı otoparklarda,

ç) _kiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde,

d) Birden fazla katlı ve yapı insaat alanı 3000 m2’nin üzerinde olan katlı magazalarda, alısveris, eglence ve toplanma

yerlerinde,

e) Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katlı binalardaki, alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapalı alanı, bodrum

katlarda 2000 m2 ve diger katlarda 4000 m2’den fazla olan depolarda.

_tfaiye su verme baglantısı

MADDE 166- (1) 97 nci madde hükümleri, mevcut binalardan, konut ve büro haricindeki yüksek binalar ile yangın

dolabı mecburiyeti bulunan ve bina kat alanı 2000 m2’den büyük olan binalarda uygulanır.

Tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması

MADDE 167- (1) Mevcut binalarda, tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması konusunda ilgili mevzuat

hükümleri uygulanır.

(2) _lgili mevzuatta düzenlenmeyen hususlar hakkında Sekizinci Kısımda yer alan hükümler uygulanır.

(3) 121 inci madde, mevcut akaryakıt istasyonlarında, bir yeraltı tankı kapasitesi 10 m3’ü geçmiyor ise, pompanın,

nefesligin ve dolum agzının komsu arsa ve yola olan mesafesi 5 m’den ve tank cidarının komsu arsaya ve yola olan en yakın

mesafesi 3 m’den az olmayacak sekilde uygulanır.

(4) Sekizinci Kısımda belirtilen ve bu Yönetmeligin yürürlüge girdigi tarihten önce ilgili mevzuata uygun sekilde

yapılarak yapı ve isletme ruhsatı almıs olan tehlikeli maddeler ile ilgili yerlerde, asgari emniyet mesafeleri hariç olmak üzere,

yangın güvenligi ile ilgili diger hususlar ve alınması gerekli tedbirler için bu Yönetmelik esas alınır.

ONB_R_NC_ KISIM

Son Hükümler

Yönetmelige aykırılık hâlleri

MADDE 168- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında, aykırı hareketin suç veya kabahat teskil

etmesine göre 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uyarınca islem yapılır.

(2) _lgili mevzuatta öngörülen diger yaptırımlar saklıdır.

Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler

MADDE 169- (1) 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüge konulan Binaların

Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıstır.

(2) Kapsama dahil kurum ve kuruluslar (belediyeler dahil) bu Yönetmeligin yürürlüge girdigi tarihten itibaren bu

Yönetmeligi uygularlar.

(3) Bu Yönetmeligin yayımı tarihinden önce yürürlüge konulmus bulunan imar, yapı, deprem ve afet ile ilgili

yönetmeliklerin, bu Yönetmelige aykırı olan hükümleri uygulanmaz.

Mevcut binalar hakkında alınacak tedbirler ile ilgili yapım süresi

GEÇ_C_ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeligin Onuncu Kısmında belirtilen mevcut binalar için yangına karsı alınması

gereken tedbirler, bina sahibi ve yöneticisi ile kurum amirleri tarafından 1 yıl içinde yerine getirilir. Bu süre içerisinde, alınacak

tedbirlerin gerekli kıldıgı tesisatın yapımına baslanılmıs ise, yapım süresine baglı olarak ilgili idare tarafından 1 yılı asmamak

üzere yapım süresi tanınabilir.

Yönetmelige aykırı diger mevzuat hükümlerinin uyumlastırılması

GEÇ_C_ MADDE 2- (1) Bu Yönetmeligin yayımı tarihinden önce yürürlüge konulmus bulunan imar, yapı, deprem ve

afet ile ilgili yönetmeliklerin bu Yönetmelige aykırı olan hükümleri, ilgili idarelerce Yönetmeligin yayımı tarihinden itibaren 1

yıl içinde bu Yönetmelige uygun hâle getirilir.

Yürürlük

MADDE 170– (1) _çisleri Bakanlıgı ile Bayındırlık ve _skân Bakanlıgınca müstereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı

tarihinde yürürlüge girer.

Yürütme

MADDE 171- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

B_NALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMEL_G_N EKLER_

Ek-1

Bina Tehlike Sınıflandırması

Ek-1/A Düsük Tehlike Kullanım Alanları

Okullar ve diger egitim kurumları (belirli alanları* ), bürolar (belirli alanları* ) , hapishaneler

* Kullanım alanları, Ek-1.b ve Ek-1.c kapsamına girmeyen alanlar.

Ek-1/B Orta Tehlike Kullanım Alanları

KULLANIM

TÜRÜ

Orta Tehlike -1

Orta Tehlike -2

Orta Tehlike -3

Orta Tehlike -4

Cam ve

seramikler

Cam Fabrikaları

Kimyasallar

Çimento _sleri

Fotograf

laboratuvarları,

Fotograf film

fabrikaları

Boyama islemleri, sabun

fabrikaları

Mum ve balmumu

fabrikaları, kibrit

fabrikaları,

boyahaneler

Mühendislik

Metal levha

üretimi

Otomotiv

fabrikaları,

tamirhaneleri

Elektronik fabrikaları,

buzdolabı ve çamasır makinesi

fabrikaları

Yiyecek ve

içecekler

Mezbahalar

Mandıralar

Fırınlar, bisküvi,

çikolata, sekerleme

imalathaneleri, bira

fabrikaları

Hayvan yemi fabrikaları,

meyve kurutma, suyu

çıkarılmıs sebze ve çorba

fabrikaları, seker

imalathaneleri, tahıl

degirmenleri

Alkol damıtma

Çesitli

Hastaneler,

oteller, lokantalar,

kütüphaneler

(kitap depoları

hariç), okullar,

bürolar

Fizik

laboratuvarları,

çamasırhaneler,

otoparklar, müzeler

Radyo ve televizyon

Yayınevleri, tren istasyonları,

tesisat odaları

Sinemalar, tiyatrolar,

konser salonları, tütün

fabrikaları

Kâgıt

Cilthaneler, mukavva

fabrikaları, kâgıt fabrikaları,

baskı isleri ve matbaalar

Atık kâgıt isletmeleri

Lastik ve

plastik

Kablo farikaları, plastik döküm

ve plastik esya (köpük plastik

hariç), kauçuk esya fabrikaları,

sentetik lif (akrilik hariç)

fabrikaları

Vulkanize fabrikaları

Halat fabrikaları

Dükkânlar ve

ofisler

Bilgisayara veri

isleme ofisleri

(veri saklama

odaları, hariç)

Büyük magazalar

Alısveris merkezleri

Sergi salonları

Tekstiller ve

konfeksiyon

Deri esya fabrikaları

Halı fabrikaları (kauçuk ve

köpük plastik hariç), kumas ve

giysi fabrikaları, fiber levha

fabrikaları, ayakkabı

imalathaneleri, triko (örgü), ev

tekstili (bez) fabrikaları, yatak,

silte fabrikaları (köpük plastik

hariç), dikim ve dokuma

atölyeleri, yün ve yünlü kumas

atölyeleri

Pamuk iplikhanesi,

keten ve kenevir

hazırlama tesisleri

Kereste ve tahta

Ahsap isleri fabrikaları,

mobilya fabrikaları (köpük

plastikler hariç), mobilya

magazaları, koltuk kanepe vb

Odun talası

fabrikaları, yonga

levha fabrikaları,

kontrplak levhaları

dösemelerinin (plastik köpük

hariç) imalathaneleri

Orta tehlike -1 ve orta tehlike -2 kullanım alanlarında boyama islemi ve benzeri yüksek yangın yüküne sahip alanlar

var ise, kullanım alanları orta tehlike-3 olarak degerlendirilir.

Ek-1/C Yüksek Tehlike Kullanım Alanları

Yüksek Tehlike -1

Yüksek Tehlike -2

Yüksek Tehlike -3

Yüksek Tehlike -4

Dösemelik kumas ve musamba

fabrikaları

kumas ve musamba yer

dösemeleri imalatı

Aydınlatma fisegi fabrikaları Selüloz nitrat

fabrikaları

Havai fisek

fabrikaları

Boya, renklendirici ( ahsap

renklendirici ve koruyucularıpnoteks)

ve vernik imalâtı

Plastik köpük ve sünger imalathaneleri, lastik

köpük esyaları,

Yapay kauçuk, reçine, lamba isi

ve terebentin imalatı

Katran damıtma

Talas fabrikaları

Odun yünü imalatı

Otobüs ambarı, yüklü kamyonlar ve vagonlar

Otobüsler, yüksüz kamyonlar ve demiryolu

vagonları için depolar

Ek-2

Malzemelerin Yanıcılık Sınıfları

Ek-2/A Yapı Malzemeleri _çin Yanıcılık Sınıfları (Döseme Malzemeleri hariç) (TS EN 13501-1’e

göre)

Yanıcılık Sınıfı Tanımı Söz konusu sınıfta

belirlenmis yapı

malzemeleri

A1 A1 sınıfı malzemeler, tam gelismis yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir

kademesinde yanmaya katkıda bulunmazlar. Bu sebeple, otomatik olarak bu

malzemelerin daha asagı sınıflar için belirlenen bütün özellikleri yeterince

sagladıgı kabul edilir.

Bkz. EK-2.c

A2 TS EN 13823’e göre B sınıfı için belirlenen kriterleri saglar. _lave olarak, tam

gelismis yangın sartı altında bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelismesine

önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır.

B C sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha agır sartları saglar.

C D sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha agır sartları saglar. Ayrıca tek

alev baslıkla yapılan termal atak karsısında yanal alev yayılması sınırlı bir oranda

kalmalıdır.

D E Sınıfı kriterlerini saglayan ve önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir

alev atagı karsısında uzun bir süre direnç gösteren malzemeler. _lave olarak,

yeterince tutulmus ve sınırlı ısı açıga çıkaran tek yanan cisimle yapılan ısıl atak

sartlarına dayanıklı olmalıdır.

E Önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atagı karsısında kısa bir

süre direnç gösteren malzemeler.

F Yangın performansı tayin edilmemis ve A1, A2, B, C, D, E sınıflarından biri

olarak sınıflandırılmayan malzemeler.

Duman Olusumu _çin _lave Sınıflandırmalar

s3 Duman üretimi açısından herhangi sınırlama olmayan

s2 Duman üretiminin artıs hızı yanında toplam duman üretimi de sınırlandırılmıs olan

s1 s2’den daha agır kriterleri saglayan

Yanma Damlaları/Tanecikleri _çin _lave Sınıflandırmalar

d2 Sınırlama yok

d1 Belirlenen bir süreden daha uzun sürede yanma damlaları/tanecikleri olmamalı

d0 Yanma damlaları/tanecikleri olusmamalı

Ek-2/B Döseme Malzemeleri _çin Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501-1’e göre)

Yanıcılık Sınıfı Tanımı

A1fl A1 sınıfı malzemeler, tam gelismis yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya

katkıda bulunmaz. Bu sebeple, otomatik olarak bu malzemelerin daha asagı sınıflar için belirlenen

bütün özellikleri yeterince sagladıgı kabûl edilir.

A2fl Isı akısı ile ilgili olarak sınıf Bfl için belirlenen özellikler için yeterlidir. _lave olarak, tam gelismis bir

yangın sartı altında, bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelismesine önemli ölçüde katkıda

bulunmamalıdır.

Bfl Sınıf Cfl olarak, fakat daha agır sartlar.

Cfl Sınıf Dfl olarak, fakat daha agır sartlar.

Dfl Sınıf Efl için yeterli ve ilave olarak bir ısı akısı atagına belirli bir süre dayanıklı olan malzemeler.

Efl Küçük bir aleve dayanıklı olan malzemeler.

Ffl Yangın performansı tayin edilmemis ve A1fl, A2fl, Bfl, Cfl, Dfl, Efl sınıflarından biri olarak

sınıflandırılmayan malzemeler.

Duman olusumu için ilave sınıflandırmalar

s2 Sınırlama yok.

s1 Toplam duman olusumu sınırlandırılmıs.

Ek-2/C Yanıcılık Sınıfı A1 Olan Yapı Malzemeleri

(Test edilmeye gerek olmadan yanıcılık sınıfı A1 ve A1fl olarak degerlendirilen malzemeler)

Malzeme Notlar

Genlesmis kil, genlesmis perlit ve genlesmis

vermikülit, mineral yün, selüler cam

Beton Hazır karıstırılmıs beton ve prekast betonarme öngerilmeli ve ön

sıkıstırmalı malzemeler

Beton (integral ısı yalıtımlı olan agregalar

hariç yogun ve hafif )

Katkı maddeleri ve ilaveler (örnegin: PFA), pigmetler ve diger

malzemeleri içerebilir. Prekast birimleri de kapsar.

Gaz (gözenekli) beton üniteler Çimento ve/veya kireç gibi su bazlı baglayıcıların ince maddeler (silisli

maddeler, PFA, uçucu fırın cürufu) ve gözenek üreten maddeler ile

birlesmesiyle üretilen birimler. Prekast birimleri de kapsar.

Çimento, elyaflı (telcikli) çimento ve kireç,

yüksek fırın cürufu/toz uçucu kül (PFA) ve

mineral agregalar

Demir, çelik ve paslanmaz çelik, bakır ve

bakır alasımları , çinko ve çinko alasımları,

alüminyum ve alüminyum alasımları, kursun

Tamamen ayrı bir formda olmamak üzere (sekilsiz)

Alçı ve alçı bazlı sıvalar

Katkı maddeleri (geciktiriciler, dolgu maddeleri, lifler, pigmentler,

hidrate olmus kireç, hava ve su tutucular ve plastiklestiriciler), yogun

agrega (örnegin: dogal veya kırma kum) veya hafif agregalar (örnegin:

perlit veya vermikulit) içerebilir.

_norganik baglayıcı elemanları olan harçlar

Düzeltme/sıvama harçları ve bir veya birden fazla inorganik baglayıcıya

dayanan saplar, örnegin: çimento, kireç, duvar çimentosu ve alçı.

Killi malzemeler

Kilden ve kum, yakıt veya diger katkı maddeleri içeren veya içermeyen

diger killi maddelerden yapılmıs birimleri, tuglaları, karoları, döseme

karoları ve sömine birimlerini (örnegin: baca tuglaları) kapsar.

Kalsiyum silikat birimler

Kireç ve dogal silisli maddelerden (kum, silisli çakıl veya kaya veya

bunlardan yapılmıs karısımlar) yapılmıs birimler, renklendirici

pigmentler içerebilir.

Dogaltas ve arduvaz birimler Dogal taslardan (magmatik, tortul veya metamorfik kayalar) veya

arduvazlardan elde edilmis islenmis veya islenmemis elemanlar.

Alçı birimler

Agregalar, doldurucular, lifler ve diger katkı maddeleriyle birlesen ve

pigmentlerle renklendirilebilen kalsiyum sülfat ve sudan olusan

birimleri ve blokları kapsar.

Çimento mozaik Karo mozaikleri ve yerinde dökme yer dösemelerini kapsar.

Cam Isı ile güçlendirilmis, kimyasal olarak katılastırılmıs, lamine ve telli

cam.

Cam seramik Billur ve artık cam içeren cam seramikler.

Seramik

Toz preslenmis ve kalıptan çıkarılmıs malzemeleri kapsar, sırlanmıs

veya sırlanmamıs.

Genel Notlar

Malzemeler eger test edilmeden A1 ve A1fl sınıfı olarak degerlendiriliyor ise, yukarıdaki malzemelerden

sadece bir veya birkaçından olusmalıdır. Yukarıdaki malzemelerden bir veya birkaçı yapıstırılarak elde edilen

malzemeler de, yapıstırıcı madde agırlık veya hacim olarak (hangisi daha düsük degerde ise) % 0.l' i geçmedigi

taktirde, A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilirler.

Bir veya birden fazla organik katmanı olan, veya homojen olarak dagılmayan (yapıstırıcı dısında) organik

madde içeren, panel malzemeler (örn: izolasyon malzemeleri) listenin dısında bırakılmıstır.

Yukarıdaki malzemelerden birinin inorganik bir katman ile kaplanması ile olusan malzemeler (örn: kaplanmıs

metal malzemeler) de test edilmeksizin A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilebilir.

Tablodaki malzemelerden hiçbirisinin, bünyesinde agırlık veya hacim olarak (hangisi daha düsük degerde ise),

% 1.0’dan fazla homojen dagılımlı organik madde içermesine izin verilmez.

Ek-2/Ç Yapı Malzemelerinin TS EN 13501-1’e göre yanıcılık sınıfları

Dösemeler Dısındaki Yapı Malzemeleri _çin Yanıcılık Sınıfları (1)

Malzemenin Yanıcılık Özelligi TS EN 13501-1(2)

Hiç Yanmaz A1

Zor Yanıcı A2 - s1, d0

B, C - s1, d0

A2 - s2, d0

A2, B, C - s3, d0

Zor Alevlenici

A2, B,C - s1, d1

A2, B,C - s1, d2

(en az) A2, B, C – s3, d2

D - s1, d0

D - s2, d0

D - s3, d0

E

Normal Alevlenici

D - s1, d2

D - s2, d2

D - s3, d2

(en az) E - d2

Kolay Alevlenici F

Malzemenin Yanıcılık Özelligi

TS EN 13501-1’e göre (2)

Hiç Yanmaz A1fl

Zor Yanıcı A2fl - s1

Zor Alevlenici Bfl - s1

(en az) Cfl - s1

Normal Alevlenici

A2fl - s2

Bfl - s2

Cfl - s2

Dfl - s1

Dfl - s2

(en az) Efl

Kolay Alevlenici Ffl

(1) Bu tablolar, TS EN 13501-1’e göre malzemelerin yanıcılık sınıflarını göstermektedir. TS 1263’de verilmis olan

yanıcılık sınıflarına sahip yapı malzemelerinin, TS EN 13501-1’de verilen yanıcılık sınıflarına denkligi için, söz

konusu yapı malzemelerinin TSE EN 13501-1’de belirtilmis olan ilgili sınıfa ait test standardları sartlarını

saglaması gerekir.

(2) Yapı Malzemeleri Yönetmeligi (89/106/EEC) kapsamında, ilgili AB komisyonu kararları ile ortaya konulmus,

uyumlastırılmıs standardlara tâbi yapı malzemelerinin uyacakları Avrupa Sınıflarıdır.

Ek-3

Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri ve Süreleri

Ek-3/A Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri

R Yük tasıma kapasitesi

E Bütünlük

I Yalıtım

W Isınım yayma

M Mekanik dayanım

C Kendiliginden kapanma

S Duman sızıntısı

P veya PH Gücün sürekliligi veya sinyal verilmesi (alarm)

G _sli yangın direnci

K Yangın karsı koruma yetenegi

D Sabit sıcaklık altında dayanıklılık süresi

DH Standard zaman-sıcaklık egrisi altında dayanıklılık süresi

F Güçlendirilmis duman ve ısı havalandırıcılarının islerligi

B Dogal, duman ve ısı havalandırıcılarının islerligi

Ek-3/B Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri

Yapı Elemanı Yangın Dayanım Süresi (dak) Etkilenen Yüzey

1. Tasıyıcı Sistem (çerçeve, kiris veya kolon) R Bkz. EK-3c Etkilenen yüzeyler

2. Yük Tasıyıcı Duvar (asagıdaki maddelerde de

açıklanmayan duvar)

R Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey

3. Dösemeler

a) _ki katlı konutun ikinci katında (garaj veya

bodrum kat üstü hariç)

REI 30

b) Bir dükkân ve üstündeki kat arasında REI 60 veya Bkz. EK-3c

(hangisi daha büyükse)

c) Kompartıman dösemeleri dahil her türlü diger

dösemeler

REI Bkz. EK-3c

d) Bodrum kat ile zemin kat arası döseme REI 90 veya Bkz. EK-3c

(hangisi daha büyükse)

Alt yüzeyden

4. Çatılar

a) Kaçıs yolu teskil eden her bölüm REI 30

b) Döseme görevi yapan her türlü çatı REI Bkz. EK-3c

Alt yüzeyden

c) Dıstan yangına maruz kalan çatılar (yük tasıyıcı

degil) EI Bkz. EK-3c

Dıs yüzeyden

5. Dıs Duvarlar

a) Parsel sınırın herhangi bir noktasına 2 m.’den

daha yakın her bölüm

REI Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey

b) Parsel sınırdan 2 m. veya daha uzak olan her REI Bkz. EK-3c Binanın iç yüzeyden

bölüm

6. Yangın Kompartıman Duvarları

(Bina içindeki farklı kullanım islevlerini

birbirinden ayıranlar)

REI 60 veya Bkz. EK-3c

(hangisi daha büyükse)

Ayrı ayrı her bir yüzey

7. Yangın Kompartıman Duvarları (6 numarada

belirtilenler dısındakiler)

REI Bkz. EK-3c Ayrı ayrı her bir yüzey

8. Korunumlu Saftlar

(korunumlu yangın merdiveni yuvaları ve acil

durum asansör kuyuları hariç)

REI 120

Ayrı ayrı her bir yüzey

9. Korunumlu Yangın Merdiveni Yuvaları, Acil

Durum Asansörü Kuyuları ve Yangın Güvenlik

Holü

a) Binanın geri kalanından ayıran duvar REI 120 Binaya bakan yüzey

b) Yangın merdiveni yuvası, acil durum asansör

kuyusu ve yangın güvenlik holünü birbirinden

ayıran duvar

REI 60 Ayrı ayrı her bir yüzey

10. Yangın Kesici EI 30 Ayrı ayrı her bir yüzey

11. Asma Tavan EI 30 Alt taraftan

Ek-3/C Bina Kullanım Sınıflarına Göre Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri

Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım Süreleri (dak)

Bodrum Katlar(1)

(üstündeki döseme dahil)

Giris veya Üst Katlar

Bina Kullanım Sınıfları

Bodrum Kat(ların)

Derinligi*(m)

Bina Yüksekligi (m)

10 m’den

fazla

10 m’den

az

5 m’den

az

21,50 m’den

az

30,50 m’den

az

30,50 m’den fazla

a) Bir ve _ki

Ailelik Evler --- 30(2) 30 60 --- ---

1. Konutlar

b) Apartman

lar 90 60 30(2) 60 90 120

2. Konaklama Amaçlı

Binalar

- yagmurlama sistemi

yok

90 60 60 60 90 _zin verilmez

- yagmurlama sistemli 60 60 30(2) 60 60 120(3)

3. Kurumsal Binalar 90 60 30(2) 60 90 120(3)

4. Büro Binaları

- yagmurlama sistemi

yok

90 60 30(2) 60 90 _zin verilmez

- yagmurlama sistemli 60 60 30(2) 30(2) 60 120(3)

5. Ticaret Amaçlı Binalar

- yagmurlama sistemi

yok

90 60 60 60 90 _zin verilmez

- yagmurlama sistemli 60 60 30(2) 30(2) 60 120(3)

6. Endüstriyel Yapılar

- yagmurlama sistemi

yok

120 90 60 90 120 _zin verilmez

- yagmurlama sistemli 90 60 30(2) 60 90 120(3)

7. Toplanma Amaçlı

Binalar

- yagmurlama sistemi

yok

90 60 60 60 90 _zin verilmez

- yagmurlama sistemli 60 60 30(2) 60 60 120(3)

8. Depolama Amaçlı

Tesisler

a) Depolar

- yagmurlama sistemi

yok

120 90 60 90 120 _zin verilmez

- yagmurlama

sistemli

90 60 30(2) 60 90 120(3)

b) Otopark

- açık otoparklar --- --- 15(2) (4) 15(2) (4) 15(2) (4) 60

- diger otoparklar 90 60 30(2) 60 90 120(3)

* Binanın en alt bodrum kat dösemesi ile zemin kat dösemesi arasındaki mesafe.

(1) Bir bodrumun üstündeki döseme (veya birden fazla bodrum var ise, en üstteki bodrumun üstündeki döseme), eger giris ve üst

katlar için olan yangına dayanım süreleri daha fazla ise o hükümleri saglamalıdır.

(2) Binaları ayıran yangın kompartıman duvarları için en az 60 dakikaya yükseltilir.

(3) Tasıyıcı sistemin bir bölümünü teskil etmeyen elemanlar için 90 dakikaya düsürülebilir.

(4) Acil kaçısı olusturan elemanlar için 30 dakikaya yükseltilir.

Ek-4 Binalarda En Fazla Kompartıman Alanları

Bina kullanım sınıfları

En fazla

kompartıman alanı

(m2)

1 Konutlar sınırsız

2 Konaklama 4000 (1)

Saglık hizmeti amaçlı 3 Kurumsal Binalar binalar 1500 (1)

Egitim tesisleri 6000 (1)

4 Büro Binaları 8000 (1)

5 Ticaret Amaçlı Binalar (4) 2000 (2)

Yeme içme

Eglence

Müzeler ve sergi yerleri

4000 (1)

6 Toplanma Amaçlı

Binalar

Diger toplanma amaçlı binalar 6000 (1)

Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek 1) 6000 (1) 7 Endüstriyel Yapılar

Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2 (Bkz. Ek 1) 15000(3)

Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek 1) 1000 (3) a) Depolar

Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2 (Bkz. Ek 1) 5000 (3)

8

b) Kapalı Otoparklar Sınırlama yok

Not :

(1) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yagmurlama sistemi ve duman

tahliye sistemi vb.) yapılmıs ise, kompartıman alanı 2 katına çıkarılabilir.

(2) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yagmurlama sistemi ve duman

tahliye sistemi vb.) yapılmıs ise, kompartıman alanı sınırsızdır.

(3) Bina tek katlı ise sınırlama yoktur. Bina birden fazla katlı ve yagmurlama sistemi var ise,

kompartıman alanları 2 katına çıkarılabilir.

(4) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile

benzeri yerler hariç.

Ek-5/A Kullanıcı Yükü Katsayısı Tablosu

Kullanım Alanı m2/kisi

1 Konferans salonu, çok amaçlı salonlar (balo vs), lokanta, kantin, bekleme

salonları, konser salonları, sinema ve tiyatro salonları, topluma açık stüdyo,

dügün salonu vb.

1.5

2 Dans salonları, bar, gece kulüpleri ve Oturulan kısımları için 1.0

benzeri yerler Ayakta durulan kısımları için 0.5

3 Sergi alanları, stüdyolar (film, radyo, televizyon, kayıt) 1.5

4 Terminallerin yolcu gelis gidis bekleme salonları 3

5 Derslikler, bilgisayar odaları, seminer salonları 1.5

6 Resepsiyon alanları, bekleme alanları, atrium zemini 3

7 Çok amaçlı spor tesisleri 3

8 Süpermarketler, magazalar, dükkânlar 5

9 Sanat galerileri, müzeler, atölyeler 5

10 Fitnes merkezleri, aerobik salonları, okuma salonları 5

11 Ofisler, dernek merkezleri, halk kütüphaneleri 10

12 Ögrenci yatak odaları 10

13 Paketleme yerleri, fabrika üretim alanları 10

14 Hastane yatak odaları, hemsire odaları 20

15 Mutfaklar, çamasırhaneler 10

16 Otel yatak odaları 20

17 Hastane laboratuarları, eczaneler 20

18 Muayenehane, ögrenci laboratuarları 5

19 Depolar, ambarlar, makina daireleri 30

20 Otoparklar 30

Kullanıcı yükü; gerekli kaçıs ve panik hesaplarında kullanılmak üzere 1, 2, 3 ve 4. satırlarda yeralan kullanım

alanlarında net alana, diger satırlarda yeralan kullanım alanları için brüt alana göre hesaplanır. Kisi sayısı

belirli olan mahallerde, yukarıdaki degerlere göre hesaplanan degerden az olmamak üzere, belirtilen kisi sayısı

esas alınır.

Ek-5/B Çıkıslara Götüren En Uzun Kaçıs Uzaklıkları ve Birim Genislikleri

Kullanım Sınıfı

Tek yön

en çok uzaklık (m)

_ki yön

en çok uzaklık (m)

Birim genislik için kisi sayısı

Çıkmaz koridor

en çok uzaklık(m)

Kapı Açıklıklarında

Koridorlar

Yagmurlama

Sistemi yok

Yagmurlama

Sistemli

Yagmurlama

Sistemi yok

Yagmurlama

Sistemli

Dısarı çıkıs kapısı

Diger kapılar ve

koridor kapıları

Kaçıs

Merdivenlerinde

Rampalar ve

Koridorlarda

Yagmurlama

Sistemi yok

Yagmurlama

Sistemli

Yüksek Tehlikeli Yerler 10 20 20 35 50 40 30 50 10 20

Endüstrî Amaçlı

Yapılar (1)

15 25 30 60 100 80 60 100 15 20

Yurtlar, Yatakhaneler 15 30 45 75 50 40 30 50 15 20

Magazalar, Dükkânlar,

Marketler

15 25 45 60 100 80 60 100 15 20

Büro Binaları 15 30 45 75 100 80 60 100 15 20

Otoparklar ve Depolar 15 25 45 60 100 80 60 100 15 20

Okul ve Egitim

Yapıları

15 30 45 75 100 80 60 100 15 20

Toplanma Amaçlı

Binalar

15 25 45 60 100 80 60 100 15 20

Hastaneler, Huzurevleri 15 25 30 45 30 30 15 30 15 20

Oteller, Pansiyonlar 15 20 30 45 50 40 30 50 15 20

Apartmanlar 15 30 30 75 50 40 30 50 15 20

(1) Kolay alevlenici ve yogun duman çıkarıcı malzeme bulundurulmayan endüstriyel amaçlı yapılarda tek ve iki yönlü

uzaklık ½ oranında artırılabilir.

Not: Kaçıs mesafeleri için, dıs kaçıs geçitlerinde yagmurlama sistemli binalardaki, açık otoparklarda ise yagmurlama

sistemli otopark kaçıs mesafeleri esas alınır.

Ek-6 Bir Sıra _çindeki Koltuk Sayısı

Sıra genisligi Bir sıradaki en çok koltuk sayısı

mm çıkıs yolu bir yanda çıkıs yolu iki yanda

300-324 7 14

325-349 8 16

350-374 9 18

375-399 10 20

400-424 11 22

425-449 11 24

450-474 12 26

475-499 12 28

500 ve üzeri Kaçıs yolu ile sınırlı

Ek-7 Otomatik Algılama Sistemi Gereken Binalar

Yapı Yüksekligi

(m)

Bina toplam

kapalı alanı (m2)

1. Konutlar >51,50 -

2. Konaklama Amaçlı Binalar >6,50 >1000

Egitim Tesisleri >21,50 >5000

Yataklı Saglık Tesisleri >6,50 >1000

3. Kurum Binaları

Ayakta tedavi ve diger saglık tesisleri >21,50 >2000

4. Büro Binaları >30,50 >5000

5.Ticaret Amaçlı Binalar (1) > 12,50 >2000

6.Endüstriyel Amaçlı Yapılar (2) >21,50 >7500

Yeme içme >12,50 >2000

Eglence >12,50 >2000

Müze ve sergi alanları >6,50 >5000

7.Toplanma Amaçlı

Binalar

Terminaller > 6,50 >5000

8. Depolar >6,50 >5000

9. Yüksek Tehlikeli Yerler >6,50 >1000

(1) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile benzeri yangın riski olmayan yerler hariç.

(2) Metal isleme ve montaj vb yangın riski olmayan yerler hariç.

Ek-8

Yagmurlama Sisteminde Su Deposu En az Hacmi

Ek-8/A Yagmurlama Sisteminde Düsük Tehlike ve Orta Tehlike _çin Su Deposu En Az Hacmi

Grup

h (m): en alttaki ve en

üstteki yagmurlama

baslıkları arasındaki

yükseklik

Su deposu en az

hacmi

(m3)

Düsük Tehlike - Islak veya ön

uyarılı

h _ 15

15 < h _ 30

30 < h _ 45

9

10

11

Orta Tehlike-1 - Islak veya ön

uyarılı

h _ 15

15 < h _ 30

30 < h _ 45

55

70

80

Orta Tehlike-1 – Kuru veya

alternatif

Orta Tehlike-2 - Islak veya ön

uyarılı

h _ 15

15 < h _ 30

30 < h _ 45

105

125

140

Orta Tehlike-2 - Kuru veya

alternatif

Orta Tehlike-3 - Islak veya ön

uyarılı

h _ 15

15 < h _ 30

30 < h _ 45

135

160

185

Orta Tehlike-3 - Kuru veya

alternatif

Orta Tehlike-4 - Islak veya ön

uyarılı

h _ 15

15 < h _ 30

30 < h _ 45

160

185

200

Orta Tehlike-4 - Kuru veya

alternatif Hidrolik Hesap kullanılır

Ek-8/B Yagmurlama Sisteminde Yüksek Tehlike _çin Su Deposu En Az Hacmi

Su deposu en az hacmi (m3)

Birim alan için dizayn

debisi (tasarım yogunlugu)

litre/dak/m2 Islak Sistem Kuru Sistem

7.5

10.0

12.5

15.0

17.5

20.0

22.5

25.0

27.5

30.0

225

275

350

425

450

575

650

725

800

875

280

345

440

530

560

720

815

905

1000

1090

Ek-8/C Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi _çin _lâve Edilecek Su _htiyaçları

Bina Tehlike Sınıfı

_lave edilecek

Yangın Dolabı Debisi

(litre/dak)

_ lave edi lecek

Hidrant Debisi

(litre/dak)

Süre

(dak)

Düsük tehlike 100 400 30

Orta Tehlike-1 100 400 60

Orta Tehlike-2-3-4 100 1000 60

Yüksek Tehlike 200 1500 90

Ek-9 LPG Tüplerinin Bina Dısında Depolanmasında Asgari Emniyet Uzaklıkları

Depolanan toplam LPG

miktarı (kg)

Bina, bina grupları ve

komsu arsa sınırı (m)

Cadde, kaldırım, okul, cami,

hastahane ve kamuya açık diger

yerlere (m)

0 – 1250 0 3

1251 – 2700 3 6

2701 – 4500 6 12

4501’ den fazla 8 15

Ek-10 Dökme LPG Tankları Asgari Emniyet Uzaklıkları

Beher Tankın

Su Hacmi

m³

Yer altı

Tankları

m

Yerüstü

Tankları

m

Tankların

Birbirinden Uzaklıgı

m

0.5’den az 3 3 1

0.5- 1.0 3 3 1

1.0-1.9 3 3 1

1.9-7.6 3 7.6 1

7.6-114 15 15 1.5

114-265 15 23

265-341 15 30

341-454 15 38

454-757 15 61

757-3785 15 91

3785 den fazla 15 122

Birbirine komsu

tankların çaplarının

toplamının ¼ ü

Not: a) Tank sahası çevresine en az 1,5 m yüksekliginde betonarme ve esdegeri malzemeden yangına 4

saat dayanıklı duvar yapılması hâlinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/3 oranında azaltılır.

b) Yukarıda belirtilen duvara ilave olarak tankın yarı çap seviyesinden itibaren yere bakan alt

yüzeyine, ayaklar da dahil olmak üzere, yangına dayanıklı malzeme ile 2 saat ısı ve yangına karsı yalıtım

yapılması halinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/2 oranında azaltılır.

Ek-11 Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolama Yerine Göre Depolama Miktarları

Miktarı (litre)

Depolama Yeri Sınıf IA Sınıf IB, Sınıf IC

Sınıf II

Zemin seviyesi ve

üstündeki depo hacimleri

20 – 60 100 – 300

Açıkta kurulu depolar 20 – 200 40 – 600

Ek-12

Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolanması

Ek-12/A Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depo Binası _çinde Depolanması

Orijinal depolama kaplarında

toplam miktar

Tasınabilir depolama

tanklarında toplam miktar

Yanıcı ve parlayıcı sıvı sınıfı

Toplam kap hacmi (litre) Toplam tank hacmi (litre)

IA 2,500 -

IB 5,000 7,500

IC 10,000 5,000

II 30,000 40,000

IIIA 100,000 150,000

IIIB 200,000 300,000

Ek-12/B Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Bina _çinde Depolanması (1)

En fazla Depolama

Alanı

(m2)

Müsaade edilebilir

miktar

(litre/ Döseme Alanı

m2)

Yangına dayanıklılık

(dakika)

Yangın korunumu (2)

15 70 60 YOK

15 175 60 VAR

50 140 120 YOK

50 350 120 VAR

(1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların islendigi fabrika ve atölye binalarında islemin yürütüldügü alandan tecrit edilmis

bir alandır.

(2) Yangın korunumu, yagmurlama sistemi, karbondioksit, kuru kimyevi toz veya diger uygun bir sistem ile

saglanır. Sınıf IA Sınıf IB sıvı toplam miktarı Ek-12’deki degerini asmaz.

Ek-12/C Açıkta Kurulu Yerüstü Tankları ile _lgili Asgari Emniyet Mesafeleri

Tank Hacmi (Litre)

Komsu arsa sınırına, ana trafik

yollarına veya demir yollarına

uzaklıkları

(metre)

Tesise ait idari binalara

uzaklıkları

(metre)

Tankların Birbirinden

Uzaklıgı

(metre)

1.000 veya daha az 1.5 1.5

1001–3000 3.0 1.5 1

3.001–45.000 5.0 1.5 1

45.001–115.000 7.0 1.5 1.5

115.001–190.000 10.0 3.0

190.001- 375.000 15.0 5.0

375.001–1.900.000 25.0 7,5

1.900.001–3.750.000 30.0 10.0

3.750.001- 7.550.000 40.0 15.0

7.550.001–11.375.000 50.0 17.5

11.375.001 veya daha fazla 55.0 20.0

Birbirine komsu tankların

çaplarının toplamının ¼ ü

Mesafeler tank dıs cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.

Tank tesis sahasında dökülen sıvıların kolayca biriktirilecegi havuzlama sistemi yaptırılır.

Tankların tamamı yagmur, drenaj ve kanalizasyon sisteminden ayrı olarak bir kanal sistemi ile ve uygun bir egimle bu

havuz sistemine baglanır.

Ek-12/Ç Yeraltı Tankları ile _lgili Asgari Emniyet Mesafeleri

Mesafeler Tank dıs cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir

Tank Hacmi (Litre)

Yeraltı tanklarının komsu

arsa sınırına, ana trafik

yollarına veya demir

yollarına uzaklıkları (metre)

Tankların

Birbirinden Uzaklıgı

(metre)

500 veya daha az 0 0

500–3000 3.0 1.0

3.001–10.000 5.0 1.0

10.001–50.000 7.5 1.0

50.001–120.000 10.0 1.5

120.001- 250.000 15.0

250.001–600.000 15.0

600.001–1.200.000 15.0

1.200.001- 5.000.000 15.0

5.000.000 den büyük 15.0

Birbirine komsu

tankların çaplarının

toplamının ¼ ü

Ek-12/D Tasınabilir Kaplar ile Depolamada Koruyucu Bölge Genisligi

Depolanan Hacim Koruyucu Bölge Genisligi

10-30 m³ 10 m.

30-100 m³ 20 m.

200 m³’den büyük 30 m.

Ek-13 Akaryakıt Servis _stasyonlarında Asgari Emniyet Mesafeleri (m)

Akaryakıt

Tankı

Yeraltı(1)

Akaryakıt

Pompası

Adası

Tank

Havalan.

Borusu

Tank

Doldurma

Agzı

_dari

Bina(2)

Komsu

Arsa

Sınırı

Karayolu

(Sehiriçi)

Sınırı

Karayolu

(Sehirlerarası)

Arsa Sınırı

Topluma

Açık

Yerler(3)

Hastane

Okul

Arsa

Sınırı (4)

Akaryakıt Tankı

Yeraltı

0,5 2 7,5 5 15 25 50

Akaryakıt

Pompası

(Dispenser)

Adası

0 6 6 6 6 7,5 6 6 25 50

Tank

Havalandırma

Borusu

0 6 1 5(5) 5 3 6 25 50

Tank Doldurma

Agzı

0 6 1 5 5 5 6 25 50

(1) Tank dıs cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.

(2) _stasyonun idari, ticari ve sosyal faaliyetlerinin yürütüldügü, istasyona ait makina ve donanımların bakımlarının yapıldıgı, istasyonun ihtiyacı olan,

elektrik, basınçlı hava ve su temin ünitelerinin bulundugu yapılardan meydana gelen idari bürolarda bodrum katı bulunamaz, Yönetmeligin yürürlüge

girdigi tarihinden önce insa edilmis istasyonlarda bodrum kat mevcut ise, bodrum kat girisi ve bodrum katın herhangi bir açıklıgı havalandırma borusu

çıkıs ucu, doldurma agzı, tank ve dagıtım birimleri ile aksi cephede (girisi arkadan) olması ve giriste esik ve esikten sonra dısarıya dogru bir meyil

bulunması sarttır.

(3) Topluma açık yerler: Konaklama, tören, ibadet, eglence, yeme, içme, ulasım, araç bekleme, alıs veris gibi sebeplerle 50 veya daha fazla kisinin bir

araya gelebildigi bütün binalar veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar

(3), (4) Bu sütunlardaki mesafeler mevcut binalar ve mevcut akaryakıt istasyonları için % 60 azaltılır. Bu sütunlardaki mesafeler istasyonda sadece

motorin tankı olması hâlinde mevcut ve yeni istasyonlarda % 50 azaltılabilir.

(5) Akaryakıt istasyonlarında, binaların pencere, kapı, klima, aydınlatma sistemi gibi herhangi bir açıklıgı olmayan cephesine 0 metre olabilir. Nefeslik

agzı, çatı veya elemanlarından en az 3,6 m yüksekte olmalıdır. Toplam yükseklik 9 m’yi asmamalıdır

Ek-14

Çıkıslara Götüren En Uzun Kaçıs Uzaklıkları

Tek yön

en çok uzaklık (m)

_ki yön

en çok uzaklık (m)

Kullanım Sınıfı

Yagmurlama

sistemi yok

Yagmurlama

sistemli

Yagmurlama

sistemi yok

Yagmurlama

sistemli

Yüksek Tehlikeli Yerler 10 20 20 35

Endüstriyel Amaçlı Yapılar(1) 15 25 30 60

Yurtlar, Yatakhaneler 15 30 45 75

Magazalar, Dükkânlar,

Marketler

15 25 45 60

Büro Binaları 15 30 45 75

Otoparklar ve Depolar(1) 15 25 45 60

Okul ve Egitim Yapıları 15 30 45 75

Toplanma Amaçlı Binalar 15 25 45 60

Hastaneler, Huzurevleri 15 25 30 45

Oteller, Pansiyonlar 15 20 30 45

Apartmanlar 15 30 30 75

(1)Kolay alevlenici ve yogun duman çıkarıcı malzeme bulundurulmayan endüstriyel tesis ve depolarında

uzaklık en çok 2 katına kadar artırılabilir.__